Download the App!
show episodes
 
Artwork

1
Pogawędnik Filozoficzny

Marcin T. Zdrenka, Adam Grzeliński, Piotr Domeracki

Unsubscribe
Unsubscribe
Miesięcznie+
 
Gadamy o filozofii i jej okolicach. Rzeczowo, ale nie zawsze w akademickim tonie. Serio, ale nie bardzo poważnie. W duchu pogawędki, niekoniecznie konwersatorium. Pogawędnik redagują pracownicy Instytutu Filozofii UMK: Marcin T. Zdrenka i Adam Grzeliński przy współpracy Piotra Domerackiego, wspierani przez wspólnotę osób zaprzyjaźnionych z toruńską filozofią. Główny motyw graficzny podkastu - Nikodem Pręgowski. Główny temat muzyczny - Waldemar Bata.
  continue reading
 
Loading …
show series
 
1 kwietnia zapraszamy na pogawędkę o listocie. Jeśli jeszcze nie wiesz, co to jest – tym lepiej. Nasza gościni – profesorka Aleksandra Derra z Katedry Filozofii Praktycznej Instytutu Filozofii UMK – w ten sposób przetłumaczyła frazę „how like a leaf”. Wyrażenie pochodzi z wywiadu przeprowadzonego przez Thyrzę Nichols Goodeve z Donną Haraway – słynn…
  continue reading
 
Rozmawiamy o filozofii Nicolaia Hartmanna - niemieckiego myśliciela z XX wieku, którego ontologia czy teoria wartości wciąż ma nam wiele do zaoferowania. Naszą przewodniczką jest dr Alicja Pietras z Instytutu Filozofii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Zapowiedź ilustrujemy klasycznym portretem filozofa z Wikipedii, ale ubarwiononym przy pomocy …
  continue reading
 
Zapraszamy na wycieczkę do tolkienowskiego Śródziemia. Rozmawiamy o zamieszkujących go ludach, o najważniejszych postaciach i mitach, zastanawiamy się nad tym, dlaczego jest to tak fascynujący świat. Naszą przewodniczką jest mgr Aleksandra Horowska z Uniwersytetu Wrocławskiego, na co dzień zajmująca się filozofią praktyczną G. W. Leibniza oraz filo…
  continue reading
 
Zapraszamy na odcinek specjalny. Nie dość, że pojawia się zupełnie nowy Prowadzący - Robert Małecki, to jeszcze zanosi się na mały skandal. Rozmawiamy bowiem o książce „Uniwersytecki Zodiak. Jak akademia spaskudziła nam charaktery”, autorstwa Moniki Kwiecińskiej-Zdrenki, Marcin T. Zdrenki, z ilustracjami Nikodema Pręgowskiego, wydanej przez wydawni…
  continue reading
 
Gawędzimy o Florianie Znanieckim, ale w nieco innym duchu niż przed rokiem. W odcinku PF nr 91 rozmawialiśmy z dr. Łukaszem Dominiakiem z Instytutu Socjologii UMK. Już wówczas obiecaliśmy Wam i sobie ciąg dalszy, w związku zakazaniem się książki prof. Lecha Witkowskiego, pt. „Uroszczenia i transaktualność w humanistyce. Florian Znaniecki: dziedzict…
  continue reading
 
Zapraszamy Was na wyspę, ale nie będzie to jedna z Wysp Szczęśliwych. Rozmawiamy z dr Małgorzatą Kolankowską, tłumaczką, medioznawczynią, współpracowniczką Akademickiego Centrum Badań Ex-centrum Olgi Tokarczuk na Uniwersytecie Wrocławskim. Nasza rozmówczyni jest autorką reportażu pt. Wyspa , który jest pretekstem do namysłu nad złem albo pytaniem –…
  continue reading
 
Zapraszamy na pierwszą w 2024 roku pogawędkę - tym razem o astronomii i astrologii. Najpierw trochę zrujnujemy Wam naiwną wiarę w horoskopy, ale za to potem jest tylko ciekawiej. Gawędzimy o wielkim roku Platona, pierścieniach (!) Ziemi, Gwieździe Polarnej, która nie zawsze wskazuje północ i egipskich piramidach, które stoją trochę ...krzywo. Naszy…
  continue reading
 
Zapraszamy na ostatni odcinek Pogawędnika w roku 2023. Tym razem będziemy nadajemy z Bydgoszczy i Centrum Nauki i Kultury „Młyny Rothera”, gdzie w dniach 23-24 listopada 2023 odbywał się II Festiwal Filozofii. Nasi Rozmówcy, to Anna Czarnecka – Kierowniczka Działu Komunikacji Młynów Rothera, która opowie nam o tym miejscu oraz reprezentujący Fundac…
  continue reading
 
Zapraszamy na rozmowę o filozofie jako zwierzęciu medialnym. Tak sobie przynajmniej wyobrażaliśmy temat pogawędki z prof. Janem Hartmanem z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kiedy jednak ma się do czynienia z tak przenikliwym i niepokornym Rozmówcą – wydarzyć się może wszystko. Nic zatem dziwnego w tym, że szybko przechodzimy na kwestie bardziej ogólne…
  continue reading
 
Kontynuujemy rozmowę z odcinka PF 103 - "O filozofii i pieniądzach" na temat sprzedawania produktów głowy. Zrozumieliśmy , że jako amatorzy musimy zwrócić się o pomoc wyjaśnieniu tej kwestii do prawdziwego profesjonalisty. Naszym przewodnikiem jest Robert Małecki - poczytny pisarz kryminałów, a przy okazji absolwent filozofii. Właśnie ukazała się j…
  continue reading
 
Zapraszamy Was do ...szuflandii. Nie chodzi jednak o krainę krasnoludków z komedii Juliusza Machulskiego. Odwiedzamy będącą częścią Instytutu Badań Literackich PAN Pracownię Polszczyzny XVI wieku. To właśnie tam, w niepozornej kamienicy przy ulicy Piekary 8 w Toruniu powstaje monumentalny "Słownik polszczyzny XVI wieku". Rozmawiamy o samym słowniku…
  continue reading
 
Zapraszamy na rozmowę o sztuce płaszczenia się, albo – jeśli wolicie – o lizusostwie. Któż z nas nie spotkał kiedyś lizusa – pupilka nauczycieli, korporacyjnego pochlebcy sprawnie wspinającego się po szczeblach awansu, czy polityka gładko wpełzającego w łaski przywódcy politycznej partii? Choć pochlebstwo jest dobrze znane już od starożytności, nie…
  continue reading
 
Zapraszamy do wysłuchania opowieści o pochwale swobody myślenia. Naszym przewodnikiem jest Anthony Collins, autor „Rozprawy o wolnomyślicielstwie” z roku 1713. Ci, którym bliżej do tradycyjnego obrazu świata, w którym człowiek musi uznać swą słabość i posłusznie iść za głosem duchowych i religijnych przewodników, często uznawali pochwałę niezależno…
  continue reading
 
Tym razem gawędzimy spacerując po bliższych i dalszych okolicach filozofii. Naszymi Rozmówcami są: prof. Daniel Sobota (IFiS PAN), propagator idei performansu filozoficznego (którego możecie posłuchać także w odcinku PF 73) oraz reprezentujący Fundację Koherencje Antoni Torzewski. Przyglądamy się sposobom poszerzenia pola rozumienia filozofii oraz …
  continue reading
 
Zapraszamy na opowieść, której bohaterem jest urodzony we Wrocławiu wybitny filozof Ernst Cassirer (ale rozmawiamy w Gdańsku, ściślej - w dzielnicy Siedlce). Pretekstem do pogawędki jest ukazanie się trzeciej części "Filozofii form symbolicznych" w polskim przekładzie autorstwa naszego Rozmówcy (wraz z prof. Andrzejem Karalusem). Gawędzimy z prof. …
  continue reading
 
Rozmawiamy z dr Krzysztofem Rojkiem z Katedry Etyki Instytutu Filozofii UMCS. Nasz Gość, autor książki "Wolność w kontekście determinizmu. Analiza porównawcza teorii N. Hartmanna i R. H. Kane’a" przybliża nam filozoficzny kontekst wolności, o której myślimy najczęściej jako idei politycznej. Tymczasem jest ona jednym z podstawowych zagadnień filozo…
  continue reading
 
Zapraszamy na rozmowę o idei solidarności. Najlepsze miejsce by o tym pogadać to oczywiście Europejskie Centrum Solidarności w Gdańsku, gdzie naszym przewodnikiem jest dr Jacek Kołtan – pełnomocnik Dyrektora ECS do spraw naukowych. Rozmawiamy o słynnych wydarzeniach z lat osiemdziesiątych, ale także o filozoficznym rozumieniu solidarności, które ma…
  continue reading
 
Tym razem, podczas naszych wakacyjnych peregrynacji, odwiedzamy z mikrofonem Warszawę, gdzie na gościnnym poddaszu Wydziału Filozofii UW rozmawiamy o Bronisławie Trentowskim, bardzo interesującym filozofie XIX wieku. Myślicie sobie, że to rozmowa wyłącznie o historii polskiej filozofii? Niekoniecznie. Dzięki naszemu rozmówcy – Konradowi Wyszkowskie…
  continue reading
 
Tym razem odwiedzamy miasto, które jest nie tylko „do odkrycia”, jak głoszą jego slogany reklamowe, ale także takie, które „zadaje pytania”. Tak przynajmniej twierdzą nasi Rozmówcy: dr Marcin Stabrowski, kulturoznawca i filozof, współzałożyciel Pracowni Badan nad Światem Przezywanym z Uniwersytetu Wrocławskiego oraz dr Maciej Szlinder, filozof, dzi…
  continue reading
 
Rozmawiamy w gronie redakcji PF o filozofii i pieniądzach. Czy w czasach dominacji dyskursu ekonomicznego, późnego kapitalizmu i merkantylizacji stosunków międzyludzkich filozofia ma coś ciekawego do zaoferowania w tej kwestii? Czy filozofki i filozofowie - wzorem Diogenesa z Synopy - muszą zawsze ustawiać się w opozycji do dóbr materialnych i pien…
  continue reading
 
Rozmawiamy o awataryzacji, czyli prezentowaniu, czy może re-prezentowaniu naszych tożsamości w urządzeniach technicznych czy mediach cyfrowych. Jest mowa o awatarach, wirtualnej rzeczywistości, posthumanizmie, sztucznej inteligencji, ale także starych poczciwych skrzynkach mailowych, które przecież reprezentują czy kreują naszą tożsamość; są zatem …
  continue reading
 
Rozmawiamy o projektowaniu graficznym, sztuce użytkowej, sztucznej inteligencji jako wyzwaniu dla artystów oraz dlaczego pewien profesor postanowił otworzyć własne wydawnictwo. No i może jeszcze o pewnym zapomnianym słoniu w starym toruńskim hangarze balonowym. Naszym Przewodnikiem jest prof. Nikodem Pręgowski – kierownik Katedry Projektowania Graf…
  continue reading
 
Zapraszamy na pierwszą z planowanego cyklu rozmowę o Henryku Elzenbergu – aksjologu, etyku, filozofie kultury, autorze intrygującego filozoficznego dziennika pt. "Kłopot z istnieniem. Aforyzmy w porządku czasu". W pierwszej części naszych rozmów naszym przewodnikiem jest dr Antoni Płoszczyniec z Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, autor książki…
  continue reading
 
Zapraszamy na rozmowę z Radosławem Smużnym - aktorem Teatru Muzycznego w Toruniu, ale także "półabsolwentem" filozofii. Gadamy o teatrze, filmach (także hollywodzkich, w których grał nasz Gość), filozofii oraz nieoczekiwanym prezencie, jaki sprawił mu słynny australijski reżyser Peter Weir. I jeszcze o tym, dlaczego Toruń powinien stać się wolnym m…
  continue reading
 
Czy Was także dziwi, jak do naszego języka zakradł się komputożargon? To język, w którym nadużywamy znaków, symboli i kodów, które służą nie tyle porozumieniu między ludźmi, ale karmieniu komputerów, baz danych czy zasięgów w mediach społecznościowych. Chodzi o hasztagi (#), tyldy (~) , slesze (/), nadmiarowe znaki w adresach internetowych (htttp:/…
  continue reading
 
Ponieważ trochę nas zmęczyło filozoficzne gadulstwo postanowiliśmy uciec na chwilę z miasta i pospacerować po pięknym Chełmnie nad Wisłą. Pretekstem do włóczęgi jest próba poszukania tak zwanego genius loci, czyli "ducha miejsca". Wciąż nie jesteśmy pewni czy udało sie nam go odnaleźć. Może lepiej powiedzie się naszym Słuchaczom? Niezależnie od teg…
  continue reading
 
W zaciszu poddasza Uniwersytetu Warszawskiego rozmawiamy z dr. Piotrem Stankiewiczem - twórcą i piewcą stoicyzmu reformowanego, autorem bestsellera "Sztuka życia według stoików", a ostatnio "Dziennika reformowanego stoika". Nasz Gość stara się nas przekonać, że klasyczna koncepcja stoicka, odpowiednio zreformowana, może być świetnym remedium na bol…
  continue reading
 
Zapraszamy na rozmowę o mistyce i filozofii. Czy rozmawiamy o lewitacji, mistycznej ekstazie czy wyginaniu łyżki siłą umysłu? Niekoniecznie. Naszym przewodnikiem jest prof. Krzysztof Stachewicz z Instytutu Filozofii i Dialogu UAM w Poznaniu. Gość Pogawędnika jest cenionym badaczem i autorem nagradzanej dwutomowej rozprawy pt. "Doświadczyć prawdziwe…
  continue reading
 
Tym razem zastanawiamy się nad tym, do czego dzisiaj może być przydatna filozofia. Czy potrzebuje jej współczesny człowiek, nie tylko filozof-specjalista? Czy pozwala jedynie na erudycyjny popis, czy też wciąż odpowiada na istotne, nurtujące każdego z nas pytania – a jeśli tak – jakie? To specjalny odcinek naszego podkastu, bowiem do poszukiwania o…
  continue reading
 
Każda stara cywilizacja czy kultura obcuje ze swoją przeszłością za pośrednictwem starych tekstów czy wytworów kultury, ale także archeologicznych artefaktów czy obecnych w przestrzeni dawnych budowli. Ale czy nie patrzymy na te budowle czy ich ruiny w jakiś archaiczny sposób, który jest nieadekwatny do naszych form życia? Zapraszamy do wysłuchania…
  continue reading
 
Zapraszamy do wysłuchania krótkiej opowieści o pięknie. Znane w dziejach jako kalon, pulchrum czy bellezza, od zawsze przykuwa nasze spojrzenie i od początku istnienia filozofii jest przedmiotem namysłu artystów, teoretyków sztuki, estetyków i filozofów. Próbujemy nieco uporządkować nasze myślenie na jego temat. Piękno wydaje się bowiem czymś oczyw…
  continue reading
 
Gawędzimy o Florianie Znanieckim - klasyku socjologu, ale także filozofie. Naszym przewodnikiem jest dr Łukasz Dominiak z Instytutu Socjologii UMK w Toruniu. Dodatkowym powodem rozmowy jest ukazanie się książki prof. Lecha Witkowskiego pt. „Uroszczenia i transaktualność w humanistyce. Florian Znaniecki: dziedzictwo idei i jego pęknięcia”, Kraków 20…
  continue reading
 
Nowy rok nastraja nas do myślenia o przyszłości. Dlatego rozmawiamy o nowych formach komunikacji w filozofii, które wyrosły w internecie niezależnie od tradycyjnych lektur czy akademii. Naszymi przewodnikami są: dr Alicja Pietras z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach - wykładowczyni i blogerka oraz Pylyp (Filip) Bilyi - twórca i spiritus movens pla…
  continue reading
 
Gawędzimy o przyjemności, tym razem w Lublinie. Naszym przewodnikiem jest profesor Lesław Hostyński z UMCS, autor książki "O przyjemności. Od starożytnej hedone po oświeceniowy libertynizm i utylitaryzm", PWN, Warszawa 2022, dostępnej tutaj. Ilustracja: John William Waterhouse, "Psyche Opening the Golden Box", 1903. Efekty dźwiękowe: Pixabay. Patro…
  continue reading
 
Gawędzimy o konferencji "Fuga melancholii" zorganizowanej przez Katedrę Filozofii Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Instytut Filozofii i Socjologii oraz Szkołę Doktorską Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie. Naszymi przewodnikami są prof. Piotr Augustyniak i dr Łukasz Kołoczek. Odcinek ilustrujemy fragmentem ryciny pt. "Powietrze (Me…
  continue reading
 
Rozmawiamy o sztuce współczesnej, która niekiedy zrywa z tradycją i jest niezrozumiała, budzi zaciekawienie, nierzadko zakłopotanie, a nawet oburzenie. Zastanawiamy się, czy tradycyjne kategorie służące do opisu sztuki – choćby takie jak piękno czy postawa estetyczna – są jeszcze aktualne i czy filozofia pomaga w rozumieniu twórczości współczesnych…
  continue reading
 
Rozmawiamy z dr. Aleksandrą Kondrat, która opowiada jak to jest być dzisiaj nauczycielem, jak się naucza etyki w kilku szkołach i dwóch miastach na raz i czy doktorat z filozofii trochę w tym nie …przeszkadza. Ponieważ wracamy do tematu nauczania filozofii i etyki poza murami akademii, polecamy także nasze poprzednie rozmowy z Beatą Bożejewicz, Kry…
  continue reading
 
Zapraszamy na rozmowę o „długim trwaniu” sarmatyzmu. Ale nie lękajcie się – to nie jest gadanina tylko o historii, ale jak najbardziej aktualnych zjawiskach w literaturze, kulturze, a nawet współczesnej scenie politycznej. Do tego trochę o sienkiewiczowskim Zagłobie, szlacheckim opilstwie i obżarstwie, wolności jako swawoli, liberalnych mediach i o…
  continue reading
 
Zapraszamy na odcinek odrobinę nostalgiczny. Będziemy mówić o próbach odesłania filozofii i jej wynalazków do lamusa, czyli na (podobno) zasłużoną emeryturę. Bezpośrednią inspiracją jest dla nas wiersz Antoniego Słonimskiego pt. „Lamus”. Dlaczego jednak (znowu!) odwołujemy się do poezji? Bo ulegamy nastrojowi chwili, w której tegoroczną literacką n…
  continue reading
 
Tym razem opowiadamy do czego służy metafizyka. Czy współcześnie jesteśmy w stanie powiedzieć coś innego niż ci, którzy tworzyli jej historię? Czy jest zabawką żyjących abstraktami umysłów, bez której można się obyć jak bez w gruncie rzeczy zbędnego gadżetu? Michael Loux i Thomas Crisp, autorzy współczesnego przewodnika po metafizyce, przekonują, ż…
  continue reading
 
Zapraszamy na rozmowę z Robertem Małeckim - pisarzem, autorem poczytnych kryminałów, ale także absolwentem filozofii (i politologii). Rozmowę nagrywamy w samym sercu Chełmży - miejscu akcji serii powieści naszego Gościa o komisarzu Grossie pt. "Skaza", "Wada" i "Zadra". Dzięki uprzejmości Dyrektora Artura Stankiewicza oraz Marcina Seroczyńskiego sp…
  continue reading
 
Zapraszamy na pogawędkę o przyjaźni. Zapytacie pewnie - cóż nowego można o niej powiedzieć? Jak nie popaść w puste frazesy? Jak nie ścigać się na pomysły z innymi filozofami i filozofkami, poetami i poetkami, a nawet - z wielkim Paolo Coehlo? Być może warto spojrzeć na nią nią nieco inaczej - tak, jak intrygująco określa ją rodzime słowo PRZY-JAŹŃ.…
  continue reading
 
Lato w pełni, gorąco, wielu z nas opuszcza na kilka dni swoje kąty, postanowiliśmy zatem nagrać odcinek wakacyjny. Pojazd transmisyjny Pogawędnika – tym razem był to rower – dotarł do Afryki, a dokładniej do Kawęczyna pod Warszawą, gdzie właśnie zakończyło się coroczne święto muzyki afrykańskiej - African Beats Festival. Gawędzimy z Krzysztofem Wer…
  continue reading
 
Zapraszamy na opowieść o wybranych ideach ciągłości historii, jej zrozumiałego porządku, a także wyobrażalnego kresu. Próbujemy odpowiedzieć na pytanie, dlaczego takie wizje są pociągające i co decyduje, że tak często okazują się nierzeczywiste. Czy ma rację amerykański filozof George Santayana, który powiada, że ci, którzy nie znają historii, skaz…
  continue reading
 
Zapraszamy na pogawędkę o prowizorce, czyli tymczasowym i byle jakim rozwiązaniu jakiegoś problemu. Będzie to jednak prowizorka specyficzna, bo dotyczącej etyki. Naszymi przewodnikami są: Kartezjusz, autor projektu etyki tymczasowej, która powinna nam wystarczyć dopóty, dopóki nie zbudujemy pełnego systemu filozoficznego oraz nieco od niego starszy…
  continue reading
 
Zapraszamy na relację z konferencji pt. "Lenie, bumelanci, niebieskie ptaki" (seminarium im. prof. Piotra Kowalskiego). Naszymi przewodnikami są dr Małgorzata Czapiga-Klag i dr Michał Rydlewski z Instytutu Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Wrocławskiego. Gawędzimy o ciekawej idei corocznych spotkań w Lądku-Zdroju i wspominamy pro…
  continue reading
 
Nie mogliśmy sobie odmówić wizyty w Warszawie na finałowym spotkaniu XXXIV Olimpiady Filozoficznej, której od dawna mocno kibicujemy. Posłuchajcie jak ciekawie o filozofii mówią dwaj Laureaci I miejsca (ex æquo) Jakub Kloza i Mateusz Mularczyk. Patronat medialny Pogawędnika: dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!" https://filozofuj.eu/​ Za…
  continue reading
 
Zapraszamy na pogawędkę poświęconą wartościom. Pretekstem jest konferencja, która odbyła się niedawno w Sokołowsku pt. "Myślenie według wartości - zmierzch czy świt?" Naszym przewodnikiem jest dr Marcin Stabrowski z Instytutu Kulturoznawstwa Uniwersytetu Wrocławskiego, który opowiada o samym spotkaniu, ale przed wszystkim próbuje nas przekonać, że …
  continue reading
 
Tym razem gościmy prof. Radosława Kazibuta z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a tematem rozmowy jest... kamień filozoficzny. Dowiadujemy się, że wielki wkład w poznanie tego tajemniczego przedmiotu miał nasz rodak, słynny w całej Europie Michał Sędziwoj, autor "Traktatu o kamieniu filozoficznym". Podczas rozmowy staramy się nieco odrz…
  continue reading
 
Zapraszamy na rozmowę z prof. Danielem Sobotą z Instytutu Filozofii i Socjologii PAN o domniemanym kryzysie klasycznej opowieści Platona o prawdzie, dobru i pięknie. Nasz Gość twierdzi, że należy pożegnać te anachroniczne kategorie i zastąpić je nowymi, bardziej adekwatnie opisującym świat - czyli skutecznością, spektakularnością i wydajnością. Roz…
  continue reading
 
Loading …

Skrócona instrukcja obsługi