show episodes
 
Artwork

1
Faktura Kultury

Radio Wnet

Unsubscribe
Unsubscribe
Miesięcznie
 
Podcast "Faktura Kultury" stanowi fascynujące źródło wiedzy o polskiej kulturze i dziedzictwie. Każdy odcinek zanurza słuchacza w rozmowy z ekspertami oraz opowieści o znaczących wydarzeniach i postaciach, oferując bogaty przekrój przez różnorodne tematy, od ochrony zabytków po historie narodowe​1​. "Faktura Kultury" to nie tylko podróż przez kulturowe dziedzictwo Polski, ale również platforma dla współczesnych artystów i inicjatyw kulturalnych. Podcast ten jest realizowany przy wsparciu Min ...
  continue reading
 
Loading …
show series
 
Okres stalinowski PRL to czas terroru i bezprawia. Władze komunistyczne, nie patrząc na przepisy, brutalnie łamały tych, którzy im się sprzeciwiali lub tych, których w ogóle uznała za zdolnych do sprzeciwu. W drugiej połowie lat 40. powstały owiane złą sławą areszty śledcze Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. Jeden z nich zlokalizowany był w g…
  continue reading
 
Dlaczego musiało minąć mniej więcej 150 lat od założenia państwa polskiego do powstania pierwszej kroniki opisującej historię naszych ziem? Kim był jej autor - Gall Anonim? Chorwatem, a może Wenecjaninem? Czy rzeczywiście okazał się jednym z najwybitniejszych literackich reprezentantów ówczesnego chrześcijańskiego świata? Kroniki zaczynają pojawiać…
  continue reading
 
„Rodem warszawianin, sercem Polak, a talentem świata obywatel” – pisał o nim poeta Cyprian Kamil Norwid. W jednej z warszawskich kawiarni poznał Juliusza Słowackiego. W dniu jego pierwszego publicznego koncertu swój literacki debiut zaliczył Zygmunt Krasiński. Stał się bohaterem jednego z opowiadań Honoriusza Balzaca, a jego kochanką była znana pis…
  continue reading
 
Kawały opowiadane w PRL to prawdziwe złoto. To unikalne źródło wiedzy o tej epoce. Niektóre poglądy, jak choćby krytyka władz i otaczającej rzeczywistości mogły być wyrażana jedynie poprzez humor. Komunistyczne władze dobrze o tym wiedziały. Dlatego tak bardzo bały się kolejek, w których Polacy - stojąc po podstawowe produkty spożywcze - bez umiaru…
  continue reading
 
O początkach Warszawy wiemy niewiele. Kim byli jej mityczni założyciele i jaką rolę w powstaniu późniejszej stolicy polski odegrali niemieccy osadnicy, którzy przemieścili się w górę Wisły z Torunia? Kiedy w ogóle powstała Warszawa? Nie zapominajmy, że tuż obok znanego powszechnie Starego Miasta znajduje się Nowe Miasto. Co je wyróżniało? Kim byli …
  continue reading
 
28 czerwca 1956 roku o godzinie 6.00 rano w Poznaniu zawyły syreny. Był to sygnał do rozpoczęcia strajku. Na ulice miasta wyszli robotnicy licznych zakładów pracy. Szybko dołączyli do nich mieszkańcy Poznania. O godzinie 9.00 protestuje już od 100 000 do 150 000 osób. Wydarzenia, które rozegrają się tego dnia przejdą do historii. Poznań w latach 50…
  continue reading
 
Rzeczpospolita Obojga Narodów w czasach największej świetności obejmowała tereny nie tylko Polski, Litwy, Białorusi i Ukrainy, ale także część Łotwy i Estonii. Słynne Inflanty to nasze dawne północne rubieże i teren konfliktów trzech mocarstw Rzeczypospolitej, Szwecji i Moskwy. Jednak ich historia sięga znacznie dalej... W XII i XIII wieku na tych …
  continue reading
 
Warszawa, zabór rosyjski, początek dwudziestego wieku. Na arenie dziejów pojawia się Organizacja Bojowa Polskiej Partii Socjalistycznej. To jej członkowie jesienią 1904 roku użyli na warszawskich ulicach broni przeciwko carskiej policji. Czy bojowcy PPS w swojej działalności uciekali się do terrorystycznych metod? Początek XX wieku to także okres r…
  continue reading
 
Malarstwo historyczne kojarzymy najczęściej z jednym twórcą - Janem Matejką. Jednak opowieść o tych, którzy tworzyli dzieła przedstawiające wydarzenia z przeszłości jest bardziej skomplikowana. Czy historyczne obrazy malowano ku chwale i ku przestrodze? XIX wiek przyniósł Europie eksplozję historyzmu. W polskich warunkach malarstwo historyczne nabr…
  continue reading
 
Bitwa pod Cedynią - pierwsza batalii w historii polskiej wojskowości, symbol walki z niemieckim najeźdźcą i wreszcie choćby i dziś najdalej na zachód wysuniętego przyczółku naszej ojczyzny. Tylko czy słynna Cedynia to na pewno Cedynia, a sama bitwa bardziej niż zderzeniem dwóch armii była starciem lokalnych watażków, czyli Mieszka I i margrabiego H…
  continue reading
 
Przyjrzymy się postaci jednego z najwybitniejszych dowódców wojskowych w historii Polski. Skoczymy z nim w wir działań wojennych i wielkiej polityki w bardzo ważnym dla Rzeczpospolitej okresie. Czy Stanisław Żółkiewski zasłużył na tak wysokie miejsce w panteonie polskich bohaterów narodowych? Jak to możliwe, że zamożny szlachcic stał się drugą, po …
  continue reading
 
Wojna, w której rodakom po raz pierwszy objawiły się militarne talenty Tadeusza Kościuszki i księcia Józefa Poniatowskiego. Wojna, po której ustanowiono order Virtuti Militari i zarazem ostatnia wojna w historii Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Co wydarzyło się w 1792 roku? Przypomnimy o konfederacji targowickiej i jej głównych przedstawicielach. K…
  continue reading
 
Zgodnie z planami dowództwa Armii Krajowej Powstanie Warszawskie miało zakończyć się błyskawicznie. Walki miały trwać 48, najwyżej 72 godziny. Stało się inaczej. Warszawa krwawiła aż 63 dni. Jak do tego doszło? Czy warszawiacy byli gotowi bić się z wycofującymi Niemcami nawet bez rozkazu dowództwa Armii Krajowej? Czy dni Powstania Warszawskiego prz…
  continue reading
 
Polska, która odrodziła się jesienią 1918 r. stała się państwem demokratycznym. Nie trwało to długo, bo w maju 1926 roku marszałek Józef Piłsudski dokonał zamachu stanu, który nazywamy przewrotem majowym. Jak do tego doszło? Czy musiało tak się stać? Druga Rzeczpospolita była politycznie bardzo podzielona. Symbolizował to konflikt pomiędzy Narodową…
  continue reading
 
Władczyni, której rządy umocniły Rosję w roli europejskiego imperium i ta sama, której długie panowanie oznaczało koniec dla I Rzeczypospolitej. Katarzyna Wielka, urodzona w Szczecinie Niemka, na którą dziś musimy spojrzeć bez uprzedzeń, jako fenomen polityczny drugiej połowy XVIII wieku. Jej małżeństwo z Piotrem III Romanowem nie było szczęśliwe. …
  continue reading
 
Choć może to brzmieć zaskakująco, to geneza powstania senatu nie wiąże się z parlamentem. Pełnił on początkowo inną funkcję. Jaki związek z tym ma Władysław Łokietek, Kazimierz Wielki i rozbicie dzielnicowe? Czy senat zawdzięcza swoje istnienie kłótniom o podział podatków? W okresie II Rzeczpospolitej ścierały się różne wizje funkcjonowania senatu.…
  continue reading
 
Książki poświęcone historii ludowej biją rekordy popularności, a wywołane nimi debaty angażują szerokie kręgi czytelników. Skąd bierze się ten fenomen? Czy w ten sposób odkrywamy nowe sposoby opowiadania o naszych dziejach? A może jej autorzy opisują dziś to, co już dawno zostało odkryte przez badaczy historii wsi? Historia wsi, na przykład czasów …
  continue reading
 
Rzeczpospolita Obojga Narodów była państwem pod wieloma względami wyjątkowym. Szczególnie wyróżniało je prawo, które dawało szlachcie możliwość wyboru władcy. Działo się to podczas zwoływanych z wielkim rozmachem wolnych elekcji. Warszawskie elekcje bez wątpienia były wydarzeniami bez precedensu w skali kontynentu, zarówno jeśli chodzi o skalę wyda…
  continue reading
 
Gdyby tworzył dziś, jego opowieści zapewne stałyby się kasowymi hitami niczym najpopularniejsze współczesne seriale. Wizja historii Sienkiewicza służyła nie tylko pokrzepieniu serc rodaków pod zaborami, ale stała się kuźnią pokoleń patriotów zaczytanych w jego dzieła. Jak wielki wpływ na twórczość pisarza miała rewolucja techniczna, czego szukał na…
  continue reading
 
Upadek muru berlińskiego uchodzi za symbol upadku komunizmu w Europie. Ale nie byłoby tego gdyby nie wydarzenia, które rozgrywały się w Polsce pod koniec lat 80. Powstanie ogromnego ruchu społecznego, jakim była "Solidarność" i trwanie jej mitu wyróżniało Polskę wśród tzw. demokracji ludowych. Co było tak niezwykłego w tej historii? Jak to możliwe,…
  continue reading
 
Choć puścili na ziemie polskie tylko drobne zagony, dwa razy splądrowali kraj. Spalili Kraków i Sandomierz, wybili kwiat rycerstwa z Małopolski i Śląska. W bitwie pod Legnicą zgładzili najpotężniejszego wówczas piastowskiego księcia − Henryka Pobożnego. Mongołowie stworzyli imperium 4 razy większe od Cesarstwa Rzymskiego! Podbili ziemie od Chin i K…
  continue reading
 
Warszawa uchodzi obecnie za bezpieczne miasto. A jak to wyglądało w II RP? Czy można było spokojnie wyjść na spacer wieczorem? Która dzielnica była bezpieczna, a w której łatwo można było spotkać doliniarza? Kim byli kasiarze i dlaczego przestali być potrzebni w latach 30? Przestępczość kwitła w stolicy II Rzeczypospolitej. Była to przestępczość z …
  continue reading
 
Świadectwo potęgi I Rzeczpospolitej - królewski pałac Villa Regia, perła architektury XVII-wiecznej Warszawy, przez stulecia spoczywał na dnie Wisły. Zniszczony przez Szwedów w okresie Potopu, przez lata uważany był za bezpowrotnie utracony. 350 lat po tych wydarzeniach grupa śmiałków postanowiła odnaleźć zaginiony skarb. Porwali się na przedsięwzi…
  continue reading
 
W teorii komunistyczna Polska dbała o robotnika. Dała mu edukację, miejsce pracy, niekiedy mieszkanie. Czegoś istotnego musiało jednak brakować, bo robotnicy stanowili grupą społeczną, która wielokrotnie buntowała się. Choć z PRL kojarzymy wielkie protesty społeczne z 1956, 1968, 1970, 1980 roku, to warto pamiętać, że strajki robotników wybuchały k…
  continue reading
 
Minęło 20 lat od momentu, w którym Polska przystąpiła do Unii Europejskiej. Nie każdy musi pamiętać okoliczności, które towarzyszyły tej historycznej chwili. Czego się wówczas obawiano? Kto popierał wejście do Unii Europejskiej, a kto był przeciw? Czy referendum akcesyjne mogło okazać się nieważne? Jak wyglądał proces tworzenia się tego, co dzisiaj…
  continue reading
 
O jego akcjach krążyły legendy, osobiście prowadził szturmy polskich oddziałów w czasach, gdy odradzała się Polska. W wojnie obronnej 1939 r. nie przegrał bitwy. Podobnie jak pierwsza w historii polskiego wojska dowodzona przez niego Dywizja Pancerna, walcząca w Europie Zachodniej. Bohaterem tego podcastu „1000 lat. Prześwietlenie” jest generał Sta…
  continue reading
 
Choć zadecydował o losie blisko 140 tysięcy Polaków, którzy żyli w ZSRR, to do dziś rozkaz 00485 pozostaje dokumentem mało znanym. Dlaczego? Czystki etnicznie przeprowadzone w Związku Sowieckim w drugiej połowie lat 30. dotyczyły nie tylko Polaków. Lecz chociaż ich ofiarami padali Białorusini, Ukraińcy czy Niemcy, to jednak żadnej grupy narodowości…
  continue reading
 
Przerażającą prawdę o tym co Sowieci zrobili w Katyniu świat poznał w kwietniu 1943 roku za sprawą... berlińskiego radia. Niemieccy propagandziści informowali o tym w gazetach, na ulotkach, w notach dyplomatycznych. Do Katynia organizowano masowe wycieczki, zwożono tam pod przymusem jeńców wszystkich narodowości. Dlaczego władzom III Rzeszy tak bar…
  continue reading
 
Naczelnik, generał, sarmata, dyktator i demokrata, za którym poszły setki tysięcy mieszkańców Rzeczpospolitej. Często mówi się, że Tadeusz Kościuszko wyprzedzał swoje czasy. Czy rzeczywiście tak było? Tadeusz Kościuszko stanął wobec wyzwania pogodzenia chłopstwa i szlachty, zjednoczenia politycznych radykałów i umiarkowanych, złagodzenia tendencji …
  continue reading
 
Film Ridleya Scotta „Napoleon" udowodnił, że próba przedstawienia biografii Napoleona Bonaparte to nie lada wyzwanie. W dzisiejszym odcinku Rzeczy Historycznej ułatwimy sobie zadanie i spojrzymy na cesarza Francuzów mając na względzie jeden wątek, czyli polskie dążenia do odzyskania niepodległości. W którym momencie losy Napoleona zaczęły splatać s…
  continue reading
 
Relacje II Rzeczpospolitej z Litwą były napięte od początku. Zadecydował o tym przede wszystkim polsko-litewski konflikt z lat 1919-1920 o kształt granicy. Polskie wojsko zajęło ostatecznie Wilno, co dla Litwy było olbrzymim ciosem. Z drugiej strony, polska mniejszość, która pozostała na Litwie była represjonowana przez władze państwowe. Przedstawi…
  continue reading
 
II wojna światowa ma swoje najważniejsze symbole: bombę atomową, lądowanie w Normandii, czerwony sztandar nad Reichstagiem. Wydarzenia ważne z polskiego punktu widzenia na tym tle zdają się być nieco zapomniane. Zwłaszcza gdy mowa o tych, które miały miejsce niedługo po zaatakowaniu Polski przez III Rzeszę. Przez długi czas po II wojnie światowej p…
  continue reading
 
Wywiad Władimira Putina z amerykańskim dziennikarzem Tuckerem Carlsonem odbił się na szerokim echem na całym świecie. Rosyjski prezydent zaskoczył swojego rozmówcę trwającym ponad pół godziny wykładu na temat historii Europy Środkowej i Wschodniej. Co mówi nam to o roli, jaką ma odgrywać historia według współczesnych rosyjskich elit? Jakie miejsce …
  continue reading
 
Historia nieubłaganie pchała go ku przeznaczeniu zawartemu w proroctwie zmarłej żony Jadwigi! Swego czasu rzuciła ona w twarz wielkiemu mistrzowi krzyżackiemu, że gdy jej zabraknie, nikt wojny nie powstrzyma! Jeszcze o tym nie wiedziano, ale już wszystkie drogi prowadziły pod Grunwald! Jak doszło do jednej z największych bitew średniowiecznej Europ…
  continue reading
 
Za naszą wschodnią granicą trwa wojna, która pochłonęła setki tysięcy ofiar, a miliony ukraińskich obywateli zmusiła do uchodźstwa. Federacja Rosyjska zaatakowała Ukrainę, dążąc do podporządkowania jej sobie. Rosyjska propaganda, tłumacząc imperialną politykę, często sięga do argumentów historycznych i jednocześnie stara się przekonać świat, że Ros…
  continue reading
 
Kiedy rozpoczęła się III Rzeczpospolita? Czy za taką datę należy uznać częściowo wolne wybory z 4 VI 1989 r.? A może stało się to 27 października 1991 r., czyli w momencie, w którym Polacy wybierali swoich przedstawicieli do Sejmu i Senatu? A co z momentem opuszczenia przez wojska sowieckie terytorium naszego kraju?Za dziesięciolecia w szkołach będ…
  continue reading
 
Władca, zdrajca, mędrzec. Kod i symbole, którymi posługiwał się Jan Matejko portretując władców i wybitne postacie do dziś skrywa wiele tajemnic. Czy umiemy odszyfrować symbole, którymi przepełnione jest malarstwo jednego z najwybitniejszych polskich malarzy?Wizerunki postaci historycznych i wizja historii Polski w malarstwie Jana Matejki to obrazy…
  continue reading
 
On zaprawiony w bojach, zapewne niepiśmienny, ona wychowana na jednym z najświetniejszych europejskich dworów. On poganin, ona żarliwa katoliczka. Trudno wyobrazić sobie bardziej niedobrany duet! Ale właśnie to małżeństwo doprowadziło do stworzenia unikalnego w skali światowej projektu, który odcisnął głębokie piętno na historii Polski, Litwy i cał…
  continue reading
 
Wielkie tematy historyczne nadal stanowią inspirację do tworzenia filmów. Czy jednak filmy są dobrym źródłem poznania historii? A może mówią więcej o epoce, w której powstają niż o wydarzeniach, o których opowiadają? W polskiej kinematografii powstało wiele filmów, które dotykały ważnych wydarzeń historycznych dla naszego narodu. Co o naszej przesz…
  continue reading
 
Jedna z najważniejszych dynastii w historii Europy objęła moskiewski tron w wyniku zawirowań, które miały miejsce na początku XVII wieku. Carem został Michał Romanow, dziadek Piotra Wielkiego. Jednak kto inny pociągał za sznurki moskiewskiej polityki…I Rzeczpospolita była wielkim wyzwaniem dla rosnącego w siłę Carstwa Rosyjskiego. Czy rzeczywiście …
  continue reading
 
W najnowszym odcinku "Faktury Kultury" zapraszamy na fascynującą podróż po polskich tradycjach bożonarodzeniowych z Anną Śmigielską z Narodowego Instytutu Dziedzictwa. Odkryjemy unikalne zwyczaje, które wyróżniają polskie święta, zwracając uwagę na różnice regionalne i sposób, w jaki te tradycje są przekazywane z pokolenia na pokolenie. Przygotuj s…
  continue reading
 
W najnowszym odcinku podcastu "Faktura Kultury" gościmy Wojciecha Kalwata, dyrektora Biura Niepodległa, aby porozmawiać o fascynującej wystawie "Gorset i dynamit". Ta unikalna ekspozycja podkreśla znaczącą rolę kobiet w społeczeństwie, polityce i dążeniach niepodległościowych Polski. Tytuł wystawy nawiązuje do słów Aleksandry Piłsudskiej, znanej ko…
  continue reading
 
W najnowszym odcinku podcastu "Faktura Kultury" na Spotify, dr Irenausz Piotr Maj, dyrektor Muzeum Dzieci Polskich Ofiar Totalitaryzmu w Łodzi, opowiada o misji i działalności muzeum, które skupia się na historii polskich dzieci podczas i po II wojnie światowej. Muzeum, istniejące od 2,5 roku, prowadzi badania naukowe, działania edukacyjne, opracow…
  continue reading
 
W dzisiejszym odcinku podcastu "Faktura Kultury" zapraszamy na fascynującą rozmowę z Dariuszem Jaworskim, Dyrektorem Instytutu Książki. Dyskusja skupia się na obecności polskiej literatury na Ukrainie, szczególnie w kontekście trudnych warunków wojennych. Jaworski szczegółowo opisuje działania Instytutu Książki, które mają na celu promocję polskich…
  continue reading
 
W tym odcinku podcastu "Faktura Kultury" na Spotify, Robert Andrzejczyk, dyrektor Muzeum im. Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, opowiada o wyjątkowej wystawie poświęconej Aleksandrze Piłsudskiej. Ta fascynująca ekspozycja, prezentująca trzy etapy życia tej niezwykłej kobiety, jest dostępna w Łazienkach Królewskich w Warszawie do końca grudnia, a nast…
  continue reading
 
W najnowszym odcinku podcastu "Faktura Kultury" zabieramy słuchaczy w fascynującą podróż po Muzeum Narodowym w Lublinie, które skrywa w sobie bogatą historię i kulturę. Odkryjemy tajemnice trzech wyjątkowych obiektów na wzgórzu zamkowym: wieży romańskiej, kaplicy zamkowej i zamku lubelskiego. Opowiemy o ich historii, począwszy od budowy w średniowi…
  continue reading
 
Loading …

Skrócona instrukcja obsługi