اعتصاب‌های سراسری؛ مکمل اعتراض مردم ایران علیه جمهوری اسلامی

رادیو جامعه (پادکست اجتماعی)

در ۲۵ شهریور، مهسا امینی، دختر ۲۲ ساله سقزی، کشته شد. با انتشار خبر قتل حکومتی ژینا، تجمع‌های اعتراضی از جلوی بیمارستان کسری تهران شروع و به‌سرعت به تمام کشور کشیده شد و خیزش سراسری مردم علیه جمهوری اسلامی حالا نه‌ تنها به تمام شهرهای بزرگ و کوچک ایران رسیده که محلات مختلف شهرها را هم درگیر اعتراض و مبارزه کرده است.
همزمان با گسترش مبارزه خیابانی فعال، نوع دیگری از مبارزه موثر و کارآمد نیز شکل گرفته است: اعتصاب.
شورای همکاری احزاب کردستان در اعتراض به قتل مهسا امینی، از مردم و کسبه استان کردستان خواست که روز دوشنبه ۲۸ شهریور دست به اعتصاب بزنند، فراخوانی که از آن استقبال و بیش از ۲۰ شهر کردستان تعطیل شد تا نشان دهد که قدرت‌نمایی مردم هم در خیابان‌های شلوغ است و هم در بازارهای سوت‌وکور.
از روز اول شکل‌گیری حرکت مردم علیه جمهوری اسلامی، درخواست اعتصابات سراسری نیز مطرح شد. چه از لحاظ ذهن جمعی مردم ایران و چه از لحاظ واقعیت سیاسی، انقلاب ۵۷ از جایی قطعی شد که روند اعتصابات شدت گرفت و از روزنامه‌ها و رادیو و تلویزیون ملی تا صنایع کلیدی مانند نفت و گاز را فرا گرفت.
اقتصاد و بازار، اگر نه اصلی‌ترین، دست‌کم یکی از مهم‌ترین تکیه‌گاه‌های هر حکومتی است که اگر مختل شود، شریان‌ اصلی حیات حکومت قطع می‌شود. اقتصاد هرقدر هم دستکاری‌شده و در اختیار دولت باشد، باز هم در بزنگاه‌ها از منطق سود و زیان پیروی می‌کند؛ اعتصابات برای سرمایه‌داران و کسب‌وکارها، بیش از آنکه تصمیمی سیاسی یا اخلاقی باشد، واکنشی به آینده بازار است.
بازاریان سنتی ایران از ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، سرمایه‌گذاری روی روح‌الله خمینی را آغاز کردند و ۲۵ سال بعد، به نتیجه مطلوب خود رسیدند: یک مملکت را به چنگ گرفتند.
توسل بازاریان به بنیادگرایی شیعی، در واکنش به اصلاحات ارضی و برنامه‌های محمدرضا شاه پهلوی برای صنعتی و روزآمد کردن اقتصاد ایران بود.