Opinie | Bibistan

De Wereld | BNR

Niet alleen de massale demonstraties tegen het muilkorven van de onafhankelijke rechtspraak hebben Bibi Netanyahu voorlopig op de knieën gekregen, het was ook – misschien wel vooral – de enorme druk van Joe Biden. De Amerikanen hebben hem achter de schermen stevig gestalkt. Nu die campagne, in elk geval voorlopig, is geslaagd, wordt Bibi wellicht beloond met een uitnodiging van Biden.

Netanyahu zit al sinds zijn nieuwe termijn als premier op Bidens uitnodiging te wachten. Maar het wordt geen gemoedelijke babbel over samenwerking en vriendschap. Biden gaat, als het bezoek doorgaat, Bibi stevig te oren wassen. Biden en zijn adviseurs hebben hem onder extreme druk gezet, en – zoals de New York Times het noemt – de diplomatieke beleefdheid laten varen. Israël stond op het punt zijn status als enige democratie in het Midden-Oosten te verkwanselen, wat ernstige consequenties zou hebben voor de relatie met de belangrijkste bondgenoot: de VS. Een land dat vonnissen van zijn hooggerechtshof ter goedkeuring voorlegt aan het parlement, neemt afscheid van de scheiding der machten, en daarmee van de democratie. In Amerikaanse ogen dreigde een autocratische staatsgreep. Washington wil samenwerken met Israël, niet met Bibistan.

Washington keek met onrust naar wat Bibi ‘anarchisten’ noemt: een groep reservisten met de naam ‘Wapenbroeders’, die weigert op herhalingsoefening te gaan, en naar de piloten van een elite-squadron van de luchtmacht, die niet wilden opstijgen. Begrijpelijke onrust, want de militaire banden en samenwerking tussen de inlichtingendiensten zijn een gezamenlijk belang. Amerika stopt jaarlijks 3,3 miljard dollar in de Israëlische veiligheid en nog eens 500 miljoen in raketten voor het ‘iron dome’ luchtafweersysteem. Israël is de grootste ontvanger van Amerikaanse buitenlandse hulp sinds de Tweede Wereldoorlog. Zolang het om een bondgenootschap van democratieën gaat, zal in het Congres altijd een meerderheid voorstander zijn van die speciale relatie. Maar de Amerikaanse steun is niet vanzelfsprekend. Netanyahu heeft een hoop goodwill verspeeld, in het Congres, onder diplomaten, in de evangelische beweging, maar ook onder Joodse Amerikanen.

Bibi heeft de stemming over de omstreden wet voor een maand uitgesteld. Biden hoopt duidelijk op hetzelfde als de demonstranten: dat van uitstel afstel komt. De coalitiepartners willen daar niet van horen, maar ook die kijken naar de peilingen en tellen hun knopen. Bij nieuwe verkiezingen is de coalitie kansloos. Misschien wordt de democratie op het nippertje gered.

See omnystudio.com/listener for privacy information.