Czy dźwięki, a konkretnie bineural, beats mogą wpływać na nasz mózg i pomagać w nauce? Czy synchroniczne dudnienia są przyjemne? A może to, czy zwiększają naszą koncentrację, zależy od osobowości? O tym opowiada dr Agnieszka Rościszewska z Centrum Neuronauki Poznawczej na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Rozmawia Marta Boroń…

Rewitalizacja starych osiedli ma swoją ciemną stronę. O gentryfikacji, czyli zjawisku niszczenia dawnych społeczności odnowionych dzielnic, mówi dr Barbara Audycka z Wydziału Stosowanych Nauk Społecznych i Resocjalizacji UW. Pyta Kuba Łasicki.

W Ameryce Środkowej wiemy wiele o historii Majów, w rejonie Andów dziesiątki archeologów badają do dziś kulturę Inków -- a co działo się pomiędzy nimi? O prowadzeniu jednych z pierwszych badań archeologicznych w kraju, o którego przedhiszpańskiej kulturze cały czas myślimy jako o kulturze "pomiędzy" Bartoszowi Pergołowi opowiada dr Jan Szymański z …

Gdy dla jednych wiosenny spacer po parku to koncert barw i zapachów, dla innych to niekończąca się sesja kichnięć, kaszlu i załzawionych oczu. Co będzie uczulać nas w najbliższych miesiącach, w jaki sposób przygotować się na sezon pylenia i wreszcie ‒ czym kichnięcie osoby przeziębionej różni się od kichnięcia alergika? O tym w rozmowie z Maksem Wa…

Czy modele w urządzeniach sportowych typu smartwatche lub opaski poprawnie mierzą parametry wysiłkowe w czasie wysiłku? Jak z głową usprawnić i monitorować swoje treningi? O tym i o badaniu NOODLE opowiada doktorant Przemysław Kasiak z III Kliniki Chorób Wewnętrznych i Kardiologii na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym. Rozmawia Marta Boroń…

3 miejsce studentów Uniwersytetu Warszawskiego w Rotman International Trading Competition to świetna okazja, żeby porozmawiać o tym czym zajmuje się dziedzina finansów ilościowych i jak wygląda codzienna praca specjalistów tworzących algorytmy grające na rynkach. Z finalistami rozmawia Kacper Koźluk.…

Z przeinaczaniem, zaciemnianiem i kłamaniem spotykamy się niemal od kołyski. Mimo to rozpoznawanie kłamstw sprawia nam ogromne problemy, a efekty takich prób nie są bardziej przewidywalne od rzutu monetą. Czym różni się wypowiedź kłamliwa od szczerej, co cechuje dobrego kłamcę i wreszcie, czy mamy skuteczniejszy od zgadywania sposób na rozpoznanie …

Czy ekologia i ekonomia mogą iść w parze, czy też gospodarka obiegu zamkniętego to luksus dostępny tylko dla najbogatszych? O wyzwaniach i korzyściach związanych z modelem cyrkularnym rozmawiamy z:🔹 Dr hab. prof. SGH Zbigniewem Grzymałą – Instytut Finansów SGH, kierownik studiów podyplomowych „Menadżer Gospodarki Cyrkularnej w Przedsiębiorstwie”✔️ …

Prof. Agnieszka Mrozik opowiada o pożytkach z patrzenia przychylnym okiem na czasy PRL. Kim były działaczki, które w powojennej, socjalistycznej rzeczywistości z nadzieją walczyły o prawa kobiet? Co udało się osiągnąć w zakresie emancypacji przed 1989 rokiem – i które z osiągnięć feministycznych socjalistek z nami zostały, a które pozostały histori…

Komputery kwantowe miały zrewolucjonizować kryptografię, analizę danych i symulacje złożonych układów fizycznych. Ale choć firmy technologiczne prześcigają się w ogłoszeniach o przełomach, to nadal brakuje nam... sprawnego urządzenia. Czym właściwie jest komputer kwantowy, dlaczego jego zbudowanie to nie lada wyzwanie i czy mogą nam w tym pomóc egz…

Zajęcia z wykładowcami Uniwersytetu Warszawskiego dostępne i dla osób przed maturą, i dla osób dawno po ukończeniu formalnych studiów. Uniwersytet Otwarty UW po raz kolejny zaprasza na zajęcia dostępne dla wszystkich zainteresowanych pogłębieniem swojej wiedzy. Listę zajęć w trymestrze wiosennym oraz program intensywnych kursów wakacyjnych znajdzie…

Czy rzeczywiście młode pokolenie chce pracować tylko zdalnie, z psem na kolanach i matchą w ręku, czy może redefiniuje relacje z pracodawcami i zmienia tradycyjne podejście do kariery? O wynikach największego badania dotyczącego postaw i oczekiwań pokolenia Z – „Work War Z” – rozmawiamy z ekspertami, którzy uczestniczyli w jego tworzeniu:🔹 Magda Pi…

Dr Jakub Rok z EUROREG-u - Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych Uniwersytetu Warszawskiego tłumaczy, które obszary Warszawy są najbardziej zanieczyszczone. Okazuje się, że najbogatsi najbardziej trują powietrze, a mieszkają w najczystszych miejscach. O (nie)sprawiedliwość środowiskową pyta Kuba Łasicki.…

O gustach się dyskutuje. A gdy zachwycamy się naturą tak, jak sztuką - szukając w niej tego co piękne, urocze, harmonijne - to łatwiej nam później zignorować te obszary świata, które choć bardzo potrzebują uwagi i ochrony, nie kuszą pocztówkowym krajobrazem. O znaczeniu docenienia brzydoty dla ratowania dzikiej natury Bartoszowi Pergołowi opowiada …

Beta-glukany z owsa to nie tylko błonnik - to też poważny sojusznik w walce z nowotworami i chorobami jelit. Obiecujace badania nad ich zastosowaniem prowadzi wraz z zespołem prof dr hab. Joanna Gromadzka-Ostrowska ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Kto najbardziej może skorzystać z właściwości beta-glukanów? Czy owsianka jest w…

Swobodny przepływ pracowników w Unii Europejskiej to jedno z jej fundamentalnych założeń, ale czy rzeczywiście przynosi korzyści wszystkim krajom? Z jednej strony otwiera możliwości zawodowe, z drugiej – prowadzi do drenażu mózgów i nierównowagi na rynkach pracy. O wpływie migracji zarobkowych na gospodarki państw członkowskich i przyszłości unijne…

Zderzanie atomów z pojedynczym (!) jonem to rzecz wymagająca dziesiątek laserów, magnesów no i teoretycznej wiedzy o fizyce kwantowej. Do tego - sądziliśmy do wczoraj - pewne zjawiska i tak nie zajdą, jeśli temperatura w aparaturze będzie wyższa od... nieosiągalnych dla naukowców, milionowych części jednego Kelwina. O odkryciu, że wystarczy ochłodz…

Czy słuchanie Mozarta albo hymnu czyni nas lepszymi ludźmi? Jak słuchanie radosnych rytmów wpływa na nasze postrzeganie siebie? Czy istnieje moralnie dobra playlista? A może muzyka to dobry środek wychowawczy? O tym opowiada doktorantka Katrzyna Pypno-Blajda ze Szkoły Doktorskiej Uniwersytetu Śląskiego. Rozmawia Marta Boroń…

Nowe rodzaje paliw, błyskawiczne reakcje chemiczne czy wyłapujące wszystkie straty ciepła źródła energii — materiały dwuwymiarowe oferują bezmiar możliwości. Skąd wziąć materiał cieńszy od mydlanej bańki, gdzie konkretnie naukowcy szukają następców grafenu i czemu sięgają w tym celu do najgłębszych zakamarków tablicy Mendelejewa? O tym w rozmowie z…

Starzejące się społeczeństwo to nie tylko demografia, ale realne wyzwanie dla systemu opieki długoterminowej, który do 2050 roku musi sprostać wzrostowi zapotrzebowania o jedną trzecią. Jakie rozwiązania są możliwe, kto najbardziej odczuje skutki zmian i jak Polska powinna przygotować się na nadchodzące dekady? O polityce społecznej i wyzwaniach op…

Co badacz musi robić, żeby awansować, czym są dla nauki międzynarodowe korporacje wydawnicze i jak słynna polska ministerialna lista ma się do akademickiej codzienności? O problemach organizacji dzisiejszej nauki i o pomysłach na zmiany Bartoszowi Pergołowi opowiada Stanisław Krawczyk, adiunkt w Instytucie Socjologii UWr…

Czy osoby na diecie wegetariańskiej są atrakcyjnymi kandydatami na radnkę? Takie pytanie zadali naukowcy z Uniwersytetu Warszawskiego oraz Uniwersytetu SWPS i zbadali to na grupie 400 osób. Kuba Łasicki rozmawiał z jedną ze współautorek badania Dominiką Adamczyk z Wydziału Psychologii UW.

Jak po alkoholu zmienia się podejście do wartości z fundamentu moralnego - lojalności, czystości, czy sprawiedliwości? Czy łatwiej jest wtedy przestawić zwrotnice w dylemacie wagonika i czy oceniamy się wyżej? Na te pytania odpowiada na podstawie swoich badań dr Mariola Paruzel-Czachura z Instytutu Psychologii Uniwersytetu Śląskiego. Rozmawia Marta…

Sztuczna inteligencja w bankach to już nie przyszłość, a codzienność – od automatycznych decyzji kredytowych po inteligentne asystenty finansowe. Jak AI wpływa na sektor bankowy, czy klienci mają powody do obaw i gdzie leży granica między innowacją a ryzykiem? O rewolucji w bankowości elektronicznej rozmawiamy z dr. hab. Emilem Ślązakiem, prof. SGH…

Po trzynastu latach misja Wydziału Archeologii UW wróciła do Ptolemais w obecnej Libii! O badaniach dawnej stolicy rzymskiej prowicji Cyrenajki Bartoszowi Pergołowi opowiada dr Piotr Jaworski

Kilka nowości oraz wystawy stałe - Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego zaprasza. Ofertę placówki, w rozmowie z Kubą Łasickim, przedstawiły dr Marta Piszczakowska i Paulina Paul.

Od feminatywów w języku mówionym, używanych w przestrzeni publicznej i w końcu w dużych modelach językowych. Czy LLMy dyskryminują ze względu na płeć? Jak poradziły sobie w unikalnym teście wrażliwości na płeć i czy język polski utrudnia inkluzywne tłumaczenia? Również o tym czy duże modele językowe da się wychować. Opowiada Aleksandra Tomaszewska,…

Minęły trzy lata od rozpoczęcia pełnoskalowej rosyjskiej wojny przeciwko Ukrainie. Jak zmieniły się w tym czasie polsko-ukraińskie relacje? Co chciałaby osiągnąć nowa amerykańska administracja i jakie scenariusze zakończenia wojny są dziś możliwe? O tym w rozmowie z Maksem Walewskim mówi dr Ernest Wyciszkiewicz, politolog i dyrektor Centrum Mierosz…

Polska przyjęła nową strategię migracyjną na lata 2025-2030, która ma odzyskać kontrolę i zapewnić bezpieczeństwo, ale czy rzeczywiście to my jeszcze kontrolujemy ten proces? Jeszcze niedawno z Polski się wyjeżdżało – dziś rząd zmienia wektor polityki migracyjnej, co budzi zarówno nadzieje, jak i społeczne obawy. O tym, kto zyska, kto straci i jak …

Trzy razy Z: zakuj, zdaj, zapomnij. Ten model nauki sprawdza się chyba jedynie w szkole, gdzie zamiast umiejętności oczekuje się od nas abstrakcyjnej wiedzy. A co, jeśli można uczyć się inaczej? Z pomocą przychodzą LARP-y (live action role-playing), które pozwalają przekuć działanie w praktyczną wiedzę. O tym, jak się uczymy i w jaki sposób gry mog…

Prestiżowy grant ERC pozwoli dr Małgorzacie Kot na poszukiwanie śladów interakcji różnych gatunków człowieka na azjatyckich czterotysięcznikach. Pustkowia, jaskinie i piesza wyprawa z namiotem i sprzętem badawczym w plecaku - o to wszystko pyta Kacper Koźluk

"Anhelli" to jeden z bardziej bizarnych poematów Słowackiego. Pustynia Syberii, krwawy turniej Polaków na ukrzyżowania i finałowa scena, w której bohater postanawia... nie walczyć o kraj. Jak ten obraz rezygnacji łączy się z kulturoznawczą teorią queer? O tym Bartoszowi Pergołowi opowiada dr. Ludmiła Janion, badaczka z OSA UW…

Krzysztof Stroiński, student ekonomii ze Szkoły Głównej Handlowej, rozkłada na czynniki pierwsze temat postanowień noworocznych. Jak matematyka wpływa na nasze decyzje, dlaczego trudno nam realizować cele, a także jak unikać pokus, które mogą zrujnować naszą motywację? Odpowiedzi na te pytania, połączone z perspektywą terapii uzależnień i treningów…

Są ogromne i metabolizują substancje, o których inne organizmy mogą tylko pomarzyć. Bywają drapieżnikami, potrafią się komunikować i żyją w niesamowitej relacji z innymi organizmami, na przykład z mrówkami. O niesamowitych grzybach z prof. Martą Wrzosek rozmawia Kacper Koźluk

Szkodliwe substancje osiadają na jezdni, tworząc trudny do zmycia pył drogowy i szkodząc naszemu zdrowiu. W warszawskim kontekście ten temat zbadała dr Sylwia Dytłow z Instytutu Geofizyki Polskiej Akademii Nauk. Wszystko rozjaśniła w rozmowie z Kubą Łasickim.

Nie każdy BIOplastik będzie łatwo degradował. O złożoności towarzyszących nam codziennie polimerów i ich interakcjach ze środowiskiem opowiada Kacprowi Koźlukowi doktorant UW, Marcin Żebrowski

Chiński model sztucznej inteligencji DeepSeek wzbudza ogromne emocje – technologiczni entuzjaści są zachwyceni, ale władze już zdążyły zakazać jego pobierania. Co kryje się za tym narzędziem i dlaczego Pekin podchodzi do niego z rezerwą? O przyszłości AI w Chinach i geopolitycznych konsekwencjach tego przełomu rozmawiamy z Krzysztofem Karwowskim, b…

W ciągu minut kończył projekty badawcze wstrzymywane latami przez brak możliwości przewidzenia struktury białek. O milowym kroku, który zapewnił biologii algorytm Alphafold opowiada Kacprowi Koźlukowi i Mariannie Paradowskiej dr Tomasz Włodarski

Naukowcy z UW i innych uczelni na całym świecie przebadali poziom zaufania do naukowców oraz postrzeganie ich roli w społeczeństwie w 68 krajach. Wyniki wyjaśnia Ewa Zegler-Poleska z Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych Uniwersytetu Warszawskiego. Pyta Kuba Łasicki

Miejska zima częściej niż do spacerów zachęca raczej do spędzenia wieczoru pod kocem z kubkiem gorącej herbaty. Najnowsze badania sugerują jednak, że kontakt z naturą jest związany nie tylko z lepszą odpornością, ale też... mniejszą ilością przepisywanych przez lekarzy antydepresantów. O wpływie przyrody na dobrostan i dobrych praktykach związanych…

Już 3 lutego ruszają zapisy na bezpłatne kursy dla dorosłych w ramach Otwartego Uniwersytetu Ekonomicznego – nowej inicjatywy edukacyjnej, która pozwoli zgłębić tajniki finansów, zarządzania i przedsiębiorczości. Zajęcia poprowadzą profesorowie, a uczestnicy będą mogli wybierać spośród czterech ścieżek tematycznych, ucząc się w kameralnych grupach …

Prof. Jacek Jemielity opowiada o najnowszej publikacji swojego zespołu, opublikowanej na łamach Nature Communications. Niestandardowy system regulacyjny przy 5' końcu mRNA każe zadać wiele pytań. Jeśli uda się na nie odpowiedzieć - może znajdziemy nowe metody terapeutyczne na liczne choroby powodowane przez świdrowce.…

I tak działało dłużej, niż wszyscy się spodziewali. Obserwatorium Kosmiczne GAIA, superteleskop Europejskiej Agencji Kosmicznej wyczerpał paliwo i zakończył pracę -- ale na Ziemi wiele jeszcze zostało do obliczenia, zwizualizowania i podsumowania. O wykonywanych przez GAIĘ obserwacjach, powstającej dzięki nim najdokładniejszej mapie Drogi Mlecznej …

Ile neuronów wystarczy, by stać się świadomą istotą? Czy świadomością mają też „inteligentne” urządzenia elektroniczne? A wreszcie, jak w przestrzeni wirtualnej zakodować strapienia fizycznych dendrytów i synaps? O cyfrowych modelach świadomości i najnowszych wynikach teoretycznych badań nad mózgiem opowiada prof. Piotr Suffczyński z Wydziału Fizyk…

Czy polska nauka jest widoczna na europejskiej mapie badań? Jakie korzyści daje nam udział w międzynarodowych infrastrukturach badawczych? W tym odcinku prof. Agnieszka Chłoń-Domińczak opowiada o roli SGH w integracji polskich badaczy z europejskimi konsorcjami ERIC, nowo powstałym Międzykolegialnym Centrum Badań nad Rodzinami i Generacjami oraz kl…

Fałszywe nagrania to już codzienność, a w rękach oszustów mogą być niebezpiecznym narzędziem do przestępstw. Na co zwrócić uwagę, aby rozpoznać, czy dany materiał w internecie jest prawdziwy czy sfabrykowany? Mówi Michał Ołowski z Ośrodka Badań nad Bezpieczeństwem Sztucznej Inteligencji w NASK. Pyta Kuba Łasicki.…

Polska nie chce zostawać z tyłu w badaniach nad AI. Aby zgłębiać ten temat w NASK powstał Ośrodek Badań nad Bezpieczeństwem Sztucznej Inteligencji. Marianna Paradowska i Kuba Łasicki rozmawiali z dyrektorem nowej jednostki, prof. Szymonem Łukasikiem.

Jak uczelnie wyższe mogą kształtować przyszłość nauki i gospodarki? W tym odcinku rozmawiamy o projekcie „Regionalna Inicjatywa Doskonałości” i jego roli w budowaniu potencjału badawczego SGH. Prof. Paweł Kubicki z Katedry Polityki Społecznej oraz dr Łukasz Skrok z Katedry Ekonomii Biznesu opowiedzą, jak SGH prowadzi wysokiej jakości badania, zwięk…

Choć trzeci poniedziałek stycznia znany jest jako "najbardziej przygnębiający dzień roku", mało ma to wspólnego z nauką. Zamiast pseudonaukowych sloganów my proponujemy konkretne, naukowe rozwiązania. Jak podwyższyć swój poziom szczęścia? O psychologii pozytywnej Kuba Łasicki rozmawia z dr Dorotą Jasielską z Instytutu Psychologii Akademii Pedagogik…

Najdokładniejsze badanie korony słonecznej i wykorzystanie technologii przyszłości - to zadania misji Proba-3. W misji Europejskiej Agencji Kosmicznej dużą rolę mieli Polacy. Wszystko wytłumaczył, w rozmowie z Kubą Łasickim, dr Tomasz Barciński, kierownik Laboratorium Mechatroniki i Robotyki Satelitarnej w Centrum Badań Kosmicznych PAN.…