Naukowcy wciąż udoskonalają badania nad wątrobą. Większość komórek tego organu tak sprawnie się odnawia, że praktycznie przez całe życie wątroba ma niecałe trzy lata. Wątroba, z greckiego hepar, należy do układu pokarmowego i jest największym gruczołem w organizmie człowieka.Spośród wirusów pierwotnie uszkadzających wątrobę, w Polsce najczęściej wy…

Kolejne pokolenia melomanów odtwarzają muzykę na innych nośnikach dźwięku. Od płyty winylowej, poprzez taśmy magnetofonowe, kasety, pliki mp3 aż po platformy streamingowe. O co chodzi w wojnie na nośniki i wielkość płyt? Dlaczego czarna płyta jest czarna i z czego powstaje przezroczysta? O tym z dr. inż. Bogusławem Ziębowiczem z Katedry Materiałów …

Mija powoli czas, w którym walczyliśmy z rażącym problemem dezinformacji na temat wirusów, znanym w medycynie i dziennikarstwie jako infodemia. W obliczu fake newsów, coraz ważniejsze staje się podjęcie działań w zakresie edukacji zdrowotnej i profilaktyki i o tym dziś wraz z naszym gościem kolejny odcinek naukowego podcastu. Czym jest HIV, HPV i c…

Dziś świat polskiej literatury pożegna Marcinę Wichę, pisarza, eseistę, felietonistę ale także projektanta, grafika i laureata wielu nagród. Na lekcji języka polskiego swojego ulubionego pisarza przypomni Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.Autor: Radio Katowice S.A.

Badania naukowe potwierdzają, że w styczniu nasz nastrój może być pogorszony. Na szczęście miesiąc się już kończy, dnia przybywa i wiosna tuż tuż. No, może nie dosłownie. Ale dziś na lekcji psychologii opowiemy o zaburzeniu pod nazwą SAD czyli potocznie - depresji sezonowej.Autor: Radio Katowice S.A.

Czy pamiętają Państwo film "Anioły i demony", którego fabuła przeniesiona była do CERNU? Proponujemy Państwu opowieść o cząstkach elementarnych, Wielkim Zderzaczu Hadronów i fizyce, która, jak się za chwilę okaże, jest bardzo bliska... naturze. Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z profesor Katarzyną Schmidt z Uniwersytetu Śląskiego, która czynnie uc…

Katalog gwiazd Hipparchosa jest według naukowców najstarszą na świecie mapą nocnego nieba. Grecki astronom wieki temu obliczył współrzędne gwiazd. Do tej pory uważano, że jedyny starożytny katalog gwiazd, który przetrwał do dziś, został sporządzony przez astronoma Klaudiusza Ptolemeusza. O mapach nieba, ale także globusach ukazujących nasz nieboskł…

Rosiczka, muchołówka, dzbanecznik, kapturnica i tłustosz nie tylko łapią owady, ale mogą być też ozdobą dzięki oryginalnemu wyglądowi. Fascynują botaników i fotografików przyrody. Jak przebiega proces polowania, trawienia i wydalania u roślin owadożernych? Skąd podobieństwo do "Obcego"? O tym w rozmowie z Katarzyną Głuch-Juszkiewicz opowie dr Barba…

Naukowo o radiu mówiliśmy już nie raz. Ale nie byłoby rozwoju dziennikarstwa radiowego bez mistrzów zawodu. Spikerów, lektorów, redaktorów, dziennikarzy, reporterów. I dziś na pierwszą część rozmowy ze swoim Mistrzem Tadeuszem Chmielem o magii czerwonego światła -zaprasza Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.…

Co to jest winyl? Wiemy, że na pewno nie jest naturalnym materiałem, jest natomiast syntetycznym typem plastiku. Wytwarzany jest z etylenu i chloru . Po przetworzeniu obu substancji łączą się one i tworzą żywicę polichlorku winylu. Pojawiły się na rynku winylowe płyty... ale eko. Jak brzmią, co się z nimi dzieje i jak można zobaczyć dźwięk pod mikr…

Jest wiele aromatów, które kojarzą się z zimą. Pachnące cynamonem pierniki, pieczone jabłko z cynamonem, świąteczne drzewko czy korzenne przyprawy to jedne z nich. Mile widziane są rozgrzewające przyprawy – kardamon, gałka muszkatołowa, różowy pieprz. Szukaj również wetywerii, mchu i paczuli. O tym czym pachną święta pod kątem oczywiście nauki dziś…

Za nami rok nauki - Europejskim Miastem Nauki Katowice były przez cały 2024 rok. Dlatego teraz przyszedł czas na podsumowanie.Autor: Radio Katowice S.A.

"Ignis" to nazwa pierwszej polskiej misji technologiczno-naukowej na Międzynarodową Stację Kosmiczną. Udział w przyszłorocznej misji weźmie Polak, dr Sławosz Uznański. A o szczegółach nowej nazwy i nowego symbolu misji - na lekcji astronomii Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.Autor: Radio Katowice S.A.

Jak rozmawiać o klimacie? Jak nie dać się populizmom? Takie tematy zdominowały spotkania z młodzieżą podczas Tygodnia Klimatu. Według organizatorów musimy pilnie dowiedzieć się, co sami możemy zrobić dla klimatu w naszym codziennym życiu. Te ważne kwestie są poruszane przez naszych rozmówców.Autor: Radio Katowice S.A.

Witaminy o zbiorczej nazwie ADEK to połączenie czterech witamin: A, D, E oraz K. Wszystkie z nich rozpuszczają się w tłuszczach i są bardzo ważne dla organizmu jesienią i zimą. Naukowcy mówią wprost : to zgrany team, który dba o naszą odporność.Autor: Radio Katowice S.A.

Łacińskie słowo oznaczające jabłko to malum”, które jest homonimem łacińskiego słowa oznaczającego zło”. Jednak w naszej kulturze jabłka kojarzą się z miłością, płodnością, nieśmiertelnością i królewską dominacją. A jakim owocem Ewa poczęstowała Adama? Okazuje się, że to nie było jabłko! Zapraszam na rozmowę o symbolice jabłka z wybitną znawczynią …

Podczas Tygodnia Gier organizowanego przez Miasto Nauki mieszkańcy mogli zobaczyć ile w ostatnich latach powstało gier zarówno planszowych jak i cyfrowych. Co jest ważniejsze w grach? Edukacja, przyjemność, relaks czy umiejętności manualne? O tym Katarzyna Głuch-Juszkiewicz rozmawia z groznawcą, profesorem Michał Kłosińskim z Uniwersytetu Śląskiego…

Ludzka krtań jest znacznie niższa w stosunku do kręgów szyjnych niż krtań naszych przodków i innych naczelnych. Teoria głosiła, że obniżenie krtani wydłużyło nasz aparat głosowy i umożliwiło współczesnym ludziom rozpoczęcie wydawania kontrastujących samogłosek, które były wczesnymi elementami składowymi języka. Naukowo o głosie Katarzyna Głuch-Jusz…

Rosnąca aktywność Słońca umożliwia nam obserwacje widowiskowych zorzy polarnych również daleko na południe od biegunów, w tym w Polsce. Dlaczego tak często widzimy zorze, jak ich nie przegapić i skąd się biorą kolory zorzy, o tym na lekcji astronomii Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.Autor: Radio Katowice S.A.

Zapraszamy na Aleję Drzew Polskich powstałą 10 lat temu we współpracy Uniwersytetu Śląskiego i Nadleśnictwa Katowice. To ścieżka edukacyjna, która umożliwia poznanie różnorodności biologicznej gatunków drzew występujących w polskich lasach. Wzdłuż alei są tablice dydaktyczne opisujące poszczególne drzewa oraz lasy znajdujące się na terenie Nadleśni…

Turystyka poszerza horyzonty, podnosi poziom wiedzy, przyczynia się do wzrostu poziomu wykształcenia, rozszerza znajomości świata, wyrobienia postaw i osobowości, podniesienia kultury ogólnej. Ale czy możemy dziś uznać ją jako odrębną dyscyplinę nauki? Jak turystyka wpływa na miasta, a jak na człowieka? Czym jest urbex, a czym interdyscyplinarność …

Jak społeczeństwo osiągnięć stało się wypaloną generacją? Dlaczego ściganie się z samym sobą nie prowadzi do efektywnego rozwoju, ale do samozniszczenia. Dziś gościem podcastu Nauka Każdego Dnia jest doktor Mikołaj Marcela, literaturoznawca, który w książce pod tytułem "Nie musisz - Od kultu osiągnięć do wypalonych pokoleń" próbuje zmierzyć się z t…

Kontroler ruchu lotniczego pracuje przy pomocy radaru i środków łączności nadzorując ruch na płytach lotniska a także w powietrzu. Przekazuje pilotom niezbędną wiedzę na temat wysokości, prędkości czy zmiany sektora. Każdy kontroler ma wyznaczoną swoją strefę powietrzną, za którą jest odpowiedzialny. Czy takim kontrolerem może być Sztuczna Intelige…

Świstaki - zwierzęta o łacińskiej nazwie Marmota marmota zawsze wzbudzały zainteresowanie. Żyją w najwyższych partiach Alp i Tatr i niewielu ludzi widziało je w naturalnym środowisku. Niemal każde dziecko wie, że nazwa tego zwierzęcia pochodzi od ostrego gwizdu, który wydaje w razie niebezpieczeństwa. Ale jaka przyszłość czeka świstaki w związku z …

Coraz szerzej mówi się o tym, że mikrobiota jelitowa wywiera ogromny wpływ na organizm człowieka. Nie bez powodu, ponieważ jej zaburzenie może wywoływać przeróżne dolegliwości. Jedną z “nowinek” w świecie probiotyków jest Akkermansia. Dlaczego jest tak ważna, mówi ekspertka, profesor Ewa Stachowska, znana popularyzatorka wiedzy o mikrobiocie.…

Pogoda od wiosny raczy nas różnymi rodzajami i natężeniem zjawisk atmosferycznych. Mają one nie tylko ogromny wpływ na samą przyrodę, ale także na całe funkcjonowanie człowieka. Dziś naszym ekspertem jest geograf Jakub Wyrwas, Polski Łowca Burz i członek stowarzyszenia Sieć Obserwatorów Burz. Proszę posłuchać opowieści, jak się szuka burz.…

Obchodzimy 20. rocznicę przystąpienia Polski do UE. Czy nasze bezpieczeństwo jest na dobrym poziomie? Bezpieczeństwo jest dziś dziedziną nauki. Wśród dziedzin bezpieczeństwa narodowego wyodrębniono następujące sektory: dyplomatyczny, militarny, wywiadowczy, kontrwywiadowczy, prawa i porządku publicznego, ratownictwa, kulturowy, edukacyjny, socjalny…

Mózg to prawdziwe centrum dowodzenia, narząd, w którym zlokalizowane są ośrodki zarządzające większością procesów życiowych. Nieprawidłowa praca mózgu odbija się na całym organizmie dlatego tak ważne jest, aby mówić o żywności zapewniającej jego prawidłową czynność. Jakie produkty korzystnie wpływają na jego pracę? Czy dzięki odpowiedniej diecie mł…

Współpraca grupy fizyków jądrowych z Instytutu Fizyki Uniwersytetu Śląskiego rozpoczęła się w chwili przystąpienia do neutrinowego eksperymentu ICARUS w 2001 roku i eksperymentu zajmującego się pomiarem zderzeń ciężkich jonów NA61/SHINE w 2010 roku. Dr Katarzyna Schmidt, prof. UŚ jest jedną z naukowczyń pracujących w CERNIE, w eksperymencie zajmuje…

Wakcynologia, to dziedzina medycyny zajmująca się szczepieniami ochronnymi, zarówno w fazie badań naukowych nad opracowaniem nowych szczepionek, jak i ich późniejszym stosowaniem. Jest nową gałęzią medycyny, która wyodrębniła się z chorób zakaźnych. Rozmawiamy o wirusach, takich na które już są szczepionki, ale powiemy też o sposobach walki z takim…

Nauka o drzewach to dendrologia – z języka greckiego dendron – oznacza drzewo, a logos – naukę. Wiele gatunków drzew charakteryzuje się długowiecznością. W Polsce wiek poszczególnych dębów oraz cisów dochodzi do 1000 lat. Naszym gościem jest dziś Wojciech Zarzycki – dendrolog, który opowie nam za chwilę o swojej pracy.…

Na lekcji literatury Katarzyna Głuch-Juszkiewicz opowie o cenionym poecie i prozaiku- ERneście Bryllu, który zmarł w wieku 89 lat. Dziś pogrzeb artysty, który dla zespołu Myslovitz i Krystyny Prońko był niewątpliwie bardzo ważną osobą. Dlaczego? O tym już za chwilę.Autor: Radio Katowice S.A.

Tym, co spędza sen z powiek wielu zdającym egzamin dojrzałości z języka polskiego, są błędy kardynalne, bowiem z ich powodu można nie zdać matury. Tych i innych błędów oczywiście jest sporo na liście sennych koszmarów, dlatego przybywamy z polonistyczną pomocą. Naszym gościem jest Profesor Katarzyna Wyrwas, kierowniczka Poradni Językowej Uniwersyte…

Liczby towarzyszą człowiekowi od tysięcy lat i nawet ci, którzy mieli największe problemy z matematyką w szkole, nie mogą uciec od nich w życiu codziennym. A skąd się wzięły liczby? Jaka jest ich historia? O tym opowie dr Anna Glenszczyk – absolwentka matematyki, adiunktka na Wydziale Nauk Ścisłych i Technicznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach…

Profesor Agata Daszkowska-Golec, prodziekan ds. promocji badań i umiędzynarodowienia Wydziału Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach została zakwalifikowana do wyjątkowego projektu Fulbrighta. Co mają wspólnego rośliny wystawione na promieniowanie kosmiczne, genetyka i wspomnienia z dzieciństwa?…

Profesor Anna Chrobok z Katedry Technologii Chemicznej Organicznej i Petrochemii Politechniki Śląskiej jest tegoroczną Laureatką z nagrody ministra nauki za znaczące osiągnięcia w zakresie działalności wdrożeniowej. Zanim wyjaśnimy co odkryła pani Profesor, posłuchajmy jak to się stało, że zajęła się chemią.…

Jak różne kultury mogą nie tylko współistnieć, ale także wzajemnie się przenikać i wzbogacać? Tydzień Trzech Kultur w Mieście Nauki 2024 ma pokazać, że nauka i kultura zawsze idą w parze i działają na rzecz pokoju. Zapraszamy na podróż, którą zaczniemy w Hiszpanii.Autor: Radio Katowice S.A.

Myślenie o Ziemi, jako o płaskiej powierzchni, przypisywane jest najczęściej ludziom starożytności i średniowiecza. Kiedy jednak przyjrzymy się bliżej poglądom naszych przodków, okazuje się, że nie były one takie jednoznaczne, jak mogłoby się wydawać. Dziś o mapach, atlasach i... okrągłej Ziemi.Autor: Radio Katowice S.A.

Czy można zobaczyć jak wygląda złamane serce? Jak roboty mogą pomóc w miłości i czym jest elektroencefalogram pocałunku? Nauka o miłości powiedziała już niejedno, ale dziś porozmawiamy o wykorzystaniu robotów i techniki w tej znanej od starożytności sztuce bycia z drugim osobnikiem (bo niekoniecznie z człowiekiem). Gościem jest profesor Anna Malino…

Co tak naprawdę liczy się w szkole? I jakie mamy alternatywy? Czy uczymy się przez całe życie? Dlaczego system czerwonych pasków jest zły a my nie wiemy JAK się uczyć? Na co zwracać uwagę przy wyborze szkoły niepublicznej? Szkoła Montessori, Waldorfska, a może autorska? O tym dziś przy okazji promocji nowej książki doktora Mikołaja Marceli z UŚ.…

Chociaż dezinformacja dosięga wielu dziedzin życia, to dezinformacja naukowa jest szczególnie niebezpieczna dla całych społeczeństw. Podważanie zaufania do nauki zagraża decyzjom politycznym i indywidualnym opartym o dowody i wiedzę naukową. Ludzie tworzący fałszywe informacje dobrze znają mechanizmy, dzięki którym mogą ominąć filtry naszej uwagi, …

Badacze opracowali w 100% biodegradowalne nawozy, aby Ziemia i obszary wodne wydawały plony, a ludzie mogli cieszyć się nimi wprost z natury. Brzmi jak bajka? Niekoniecznie - czego dowodem jest rozmowa Katarzyny Głuch-Juszkiewicz z profesorem Nikodemem Kuźnikiem z Politechniki Śląskiej, który zajmuje się właśnie poprawą jakości naszej planety.…

Polimery, to substancje chemiczne o bardzo dużej masie cząsteczkowej, które składają się z wielokrotnie powtórzonych jednostek zwanych merami. W ciągu ostatnich pięciu minut większość ludzi miała kontakt z co najmniej jednym produktem zawierającym polimery – od butelek z wodą, przez gadżety, po opony. Naukowcy zajmują się współcześnie różnymi forma…

Trwa Tydzień Rysunku w ramach 50-ciu tygodni Miasta Nauki. Rysunek jest jedną z najpopularniejszych technik artystycznych, dzięki której przy użyciu określonych narzędzi tworzy się kompozycję wizualną na danej płaszczyźnie. O historii rysunku jako formie przekazu niezbędnej do rozwoju nauki- dziś Katarzyna Głuch-Juszkiewicz i Jej gość.…

Katowice w tym roku dzierżą wyjątkowy tytuł Europejskiego Miasta Nauki 2024. Pięćdziesiąt tematycznych tygodni nauki dla społeczeństwa będzie główną osią programu obchodów. O atrakcjach całego naukowego roku w stolicy naszego województwa, i nie tylko, rozmawiają Katarzyna Głuch-Juszkiewicz i jej gość Radosław Aksamit.…

W 2015 r. francuski inżynier i wykładowca kursu o klimacie sięgnął po kluczowe dane z raportów IPCC, ale zamienił ich kolejność i polecił swoim studentom odtworzyć łańcuch przyczynowo-skutkowy dla 15 różnych wykresów. Mowa o Cédricu Ringenbachu, autorze Mozaiki klimatycznej. O mozaice z Martą Zwolińską, zajmującą się edukacją ekologiczną i autorką …

Naukowcy alarmują: nasi dziadkowie jedli cukier okazjonalnie - około 5 kg rocznie na osobę, a dziś cukier jest prawie w każdym produkcie spożywczym. Według danych GUS z 2011 r. w Polsce spożywamy dwa razy tyle cukru niż zaleca WHO. Nadmiar cukru powoduje wiele chorób cywilizacyjnych, ale jak szukać cukru - nie w cukrze? Czy można jesienią podnosić …

Jako ludzkość produkujemy za dużo, kupujemy za dużo, wyrzucamy na potęgę. By móc tyle konsumować przez ostatnie 20 lat wycięliśmy aż 100 milionów hektarów lasów bydła. Z kolei morza i oceany są tak wyczerpane że zaczyna brakować w nich ryb. Z kolei naukowcy alarmują: spośród 8 miliardów ludzi na Ziemi jeden miliard osób głoduje, a z drugiej strony …

W określeniu "fotografia przyrodnicza" zawierają się wszystkie zdjęcia natury, od fotografii krajobrazu, zwierząt aż po makrofotografię kwiatów i owadów. Termin ten obejmuje wiele stylów i metod. Ważnym elementem fotografowania na zewnątrz jest poszanowanie dla otoczenia i znajomość środowiska. Jak tworzyć wspaniałe zdjęcia przyrody? Czy lepiej zac…

Cyrulik to inaczej balwierz, chirurg, felczer. Mówiąc prościej – osoba, która dawniej zajmowała się zawodowo między innymi goleniem, kąpaniem, rwaniem zębów, nastawianiem złamań, puszczaniem krwi a także nieskomplikowanymi operacjami i leczeniem lekkich chorób. Bardziej skomplikowanymi chorobami zajmowali się wykształceni na uniwersytetach medycy, …