show episodes
 
Artwork

1
Pytania

Tomasz Szypuła

icon
Unsubscribe
icon
Unsubscribe
Miesięcznie
 
W dzisiejszym coraz to bardziej skomplikowanym świecie, coraz to mniej tak naprawdę o nim wiemy. Na co dzień spotykamy się z niezwykle fascynującymi zjawiskami, maszynami i procesami traktując je, jako oczywistości, gdy tak naprawdę niewiele z otaczającego nas świata rozumiemy. W swoim podcaście będę próbował odpowiedzieć na z pozoru proste, ale intrygujące pytania, ujawniając przy tym cuda przyrody oraz techniki, które, na co dzień umykają nam niezauważone. Na drodze dochodzenia do odpowied ...
  continue reading
 
Loading …
show series
 
Drewno składa się z wielu związków organicznych, w tym węgla, tlenu, wodoru, azotu i związków mineralnych. A co powstaje z drewna? Czym jest lignina, celuloza, papier i terpentyna? Profesor Robert Musioł chemik z UŚ jest dziś gościem Katarzyny Głuch-Juszkiewicz, z którą zastanawiają się jaki wpływ na rodzaj wyborów mają wiązania chemiczne.…
  continue reading
 
Czy wiedzą państwo, że dawniej gołębie hodowano na Śląsku w celach konsumpcyjnych? Na szczęście z czasem fascynacja tymi ptakami stała się tak duża, że gołębiarstwo urosło do rangi sportu a gołąb stał się niejako symbolem naszego regionu. Gołębie towarzyszyły górnikom, gdy stanowiły wskaźnik śmiercionośnego metanu – gdy padały- górnicy w trybie nat…
  continue reading
 
Edukacja psychologiczna stanowi niezbędny filar wsparcia dla zdrowia psychicznego i emocjonalnego na każdym etapie życia. Odkrycie jej zalet oraz skutecznych metod wpływa znacząco na poprawę jakości życia, oraz budowanie zdrowych relacji międzyludzkich. Jednak czasem nasza chęć leczenia się na własną rękę powoduje, że sięgamy do internetu. Czy to d…
  continue reading
 
Jaka jest różnica między psychologiem, psychoterapeutą a psychiatrą? Gdzie zaczyna się choroba duszy a gdzie ciała? Który specjalista jest odpowiedni dla dzieci? A może wystarczy chat GPT? Psycholog i trener biznesu, popularyzator wiedzy psychologicznej z Uniwersytetu WSB Merito w Chorzowie Kamil Zieliński wyjaśnia zawiłości diagnostyki w naszym kr…
  continue reading
 
Czy rodzice powinni się edukować w zakresie nadopiekuńczości, która stała się zmorą współczesnej pedagogiki? Kiedy przekraczamy granicę bycia wspierającym i stajemy się toksycznym rodzicem? A może należy dać dzieciom dowolność w podejmowaniu decyzji i jaki związek z tymi dylematami ma Edyta Stein? Rozmowa z profesor Beatą Ecler-Nocoń z Uniwersytetu…
  continue reading
 
George Gallup znany był jako twórca firm badających opinię publiczną. Lecz był także pedagogiem – i te doświadczenia oraz badania stosunków międzyludzkich doprowadziły do stworzenia zbioru podstawowych zasad edukacji. Dziś te zasady nazywane są testem Gallupa i o nim właśnie opowiada Specjalista ds. PR i mediów społecznościowych Uniwersytet WSB Mer…
  continue reading
 
Nauka poprzez zabawę, taki cel przyświeca rodzicom, ale także projektantom zabawek czy gier. Jedną z najważniejszych korzyści wynikających z immersji w grach komputerowych jest to, jak może ona pomóc w rozwoju dzieci i nastolatków. Okazuje się jednak, że immersja może być także świetna dla seniorów czy... przyszłych pilotów samolotów. Czym jest imm…
  continue reading
 
Upragniona wiosna to najczęściej zmiany w przyrodzie ale także w człowieku. Osłabienie, senność i apatia a także dolegliwości fizyczne są zauważalne zwłaszcza podczas słonecznych dni. A przecież powinno być tak wspaniale! Co się zmienia mikrobiologicznie na wiosnę ? O tym opowiemy wraz z doktor Katarzyną Kasperkiewicz (na zdjęciu) z Wydziału Nauk P…
  continue reading
 
Czas między 1 marca a 15 października jest powszechnie uznawany za okres lęgowy ptaków. To określenie zwyczajowe, ale nieujęte czasowo w żadnym rozporządzeniu. Siedliska ptaków, szczególnie tych pod ochroną, są pod nadzorem cały rok. Którym gatunkom pomagać w budowaniu budek lęgowych a którym po prostu nie przeszkadzać?…
  continue reading
 
Historia jednojęzycznych słowników języka polskiego sięga początku XIX wieku i prac Samuela Bogumiła Lindego, który wydał pierwszy taki słownik w Warszawie w latach 1807–1814 w sześciu tomach. Ale czy my dziś korzystamy ze słowników? Jaki odsetek uczniów i studentów sięga po ciężkie, zakurzone i opasłe tomiska? Czy inne słowniki też są już w intern…
  continue reading
 
Naukowcy wciąż udoskonalają badania nad wątrobą. Większość komórek tego organu tak sprawnie się odnawia, że praktycznie przez całe życie wątroba ma niecałe trzy lata. Wątroba, z greckiego hepar, należy do układu pokarmowego i jest największym gruczołem w organizmie człowieka.Spośród wirusów pierwotnie uszkadzających wątrobę, w Polsce najczęściej wy…
  continue reading
 
Kolejne pokolenia melomanów odtwarzają muzykę na innych nośnikach dźwięku. Od płyty winylowej, poprzez taśmy magnetofonowe, kasety, pliki mp3 aż po platformy streamingowe. O co chodzi w wojnie na nośniki i wielkość płyt? Dlaczego czarna płyta jest czarna i z czego powstaje przezroczysta? O tym z dr. inż. Bogusławem Ziębowiczem z Katedry Materiałów …
  continue reading
 
Mija powoli czas, w którym walczyliśmy z rażącym problemem dezinformacji na temat wirusów, znanym w medycynie i dziennikarstwie jako infodemia. W obliczu fake newsów, coraz ważniejsze staje się podjęcie działań w zakresie edukacji zdrowotnej i profilaktyki i o tym dziś wraz z naszym gościem kolejny odcinek naukowego podcastu. Czym jest HIV, HPV i c…
  continue reading
 
Badania naukowe potwierdzają, że w styczniu nasz nastrój może być pogorszony. Na szczęście miesiąc się już kończy, dnia przybywa i wiosna tuż tuż. No, może nie dosłownie. Ale dziś na lekcji psychologii opowiemy o zaburzeniu pod nazwą SAD czyli potocznie - depresji sezonowej.Autor: Radio Katowice S.A.
  continue reading
 
Czy pamiętają Państwo film "Anioły i demony", którego fabuła przeniesiona była do CERNU? Proponujemy Państwu opowieść o cząstkach elementarnych, Wielkim Zderzaczu Hadronów i fizyce, która, jak się za chwilę okaże, jest bardzo bliska... naturze. Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z profesor Katarzyną Schmidt z Uniwersytetu Śląskiego, która czynnie uc…
  continue reading
 
Katalog gwiazd Hipparchosa jest według naukowców najstarszą na świecie mapą nocnego nieba. Grecki astronom wieki temu obliczył współrzędne gwiazd. Do tej pory uważano, że jedyny starożytny katalog gwiazd, który przetrwał do dziś, został sporządzony przez astronoma Klaudiusza Ptolemeusza. O mapach nieba, ale także globusach ukazujących nasz nieboskł…
  continue reading
 
Rosiczka, muchołówka, dzbanecznik, kapturnica i tłustosz nie tylko łapią owady, ale mogą być też ozdobą dzięki oryginalnemu wyglądowi. Fascynują botaników i fotografików przyrody. Jak przebiega proces polowania, trawienia i wydalania u roślin owadożernych? Skąd podobieństwo do "Obcego"? O tym w rozmowie z Katarzyną Głuch-Juszkiewicz opowie dr Barba…
  continue reading
 
Naukowo o radiu mówiliśmy już nie raz. Ale nie byłoby rozwoju dziennikarstwa radiowego bez mistrzów zawodu. Spikerów, lektorów, redaktorów, dziennikarzy, reporterów. I dziś na pierwszą część rozmowy ze swoim Mistrzem Tadeuszem Chmielem o magii czerwonego światła -zaprasza Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.…
  continue reading
 
Co to jest winyl? Wiemy, że na pewno nie jest naturalnym materiałem, jest natomiast syntetycznym typem plastiku. Wytwarzany jest z etylenu i chloru . Po przetworzeniu obu substancji łączą się one i tworzą żywicę polichlorku winylu. Pojawiły się na rynku winylowe płyty... ale eko. Jak brzmią, co się z nimi dzieje i jak można zobaczyć dźwięk pod mikr…
  continue reading
 
Jest wiele aromatów, które kojarzą się z zimą. Pachnące cynamonem pierniki, pieczone jabłko z cynamonem, świąteczne drzewko czy korzenne przyprawy to jedne z nich. Mile widziane są rozgrzewające przyprawy – kardamon, gałka muszkatołowa, różowy pieprz. Szukaj również wetywerii, mchu i paczuli. O tym czym pachną święta pod kątem oczywiście nauki dziś…
  continue reading
 
Jak rozmawiać o klimacie? Jak nie dać się populizmom? Takie tematy zdominowały spotkania z młodzieżą podczas Tygodnia Klimatu. Według organizatorów musimy pilnie dowiedzieć się, co sami możemy zrobić dla klimatu w naszym codziennym życiu. Te ważne kwestie są poruszane przez naszych rozmówców.Autor: Radio Katowice S.A.
  continue reading
 
Łacińskie słowo oznaczające jabłko to malum”, które jest homonimem łacińskiego słowa oznaczającego zło”. Jednak w naszej kulturze jabłka kojarzą się z miłością, płodnością, nieśmiertelnością i królewską dominacją. A jakim owocem Ewa poczęstowała Adama? Okazuje się, że to nie było jabłko! Zapraszam na rozmowę o symbolice jabłka z wybitną znawczynią …
  continue reading
 
Podczas Tygodnia Gier organizowanego przez Miasto Nauki mieszkańcy mogli zobaczyć ile w ostatnich latach powstało gier zarówno planszowych jak i cyfrowych. Co jest ważniejsze w grach? Edukacja, przyjemność, relaks czy umiejętności manualne? O tym Katarzyna Głuch-Juszkiewicz rozmawia z groznawcą, profesorem Michał Kłosińskim z Uniwersytetu Śląskiego…
  continue reading
 
Ludzka krtań jest znacznie niższa w stosunku do kręgów szyjnych niż krtań naszych przodków i innych naczelnych. Teoria głosiła, że obniżenie krtani wydłużyło nasz aparat głosowy i umożliwiło współczesnym ludziom rozpoczęcie wydawania kontrastujących samogłosek, które były wczesnymi elementami składowymi języka. Naukowo o głosie Katarzyna Głuch-Jusz…
  continue reading
 
Rosnąca aktywność Słońca umożliwia nam obserwacje widowiskowych zorzy polarnych również daleko na południe od biegunów, w tym w Polsce. Dlaczego tak często widzimy zorze, jak ich nie przegapić i skąd się biorą kolory zorzy, o tym na lekcji astronomii Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.Autor: Radio Katowice S.A.
  continue reading
 
Zapraszamy na Aleję Drzew Polskich powstałą 10 lat temu we współpracy Uniwersytetu Śląskiego i Nadleśnictwa Katowice. To ścieżka edukacyjna, która umożliwia poznanie różnorodności biologicznej gatunków drzew występujących w polskich lasach. Wzdłuż alei są tablice dydaktyczne opisujące poszczególne drzewa oraz lasy znajdujące się na terenie Nadleśni…
  continue reading
 
Turystyka poszerza horyzonty, podnosi poziom wiedzy, przyczynia się do wzrostu poziomu wykształcenia, rozszerza znajomości świata, wyrobienia postaw i osobowości, podniesienia kultury ogólnej. Ale czy możemy dziś uznać ją jako odrębną dyscyplinę nauki? Jak turystyka wpływa na miasta, a jak na człowieka? Czym jest urbex, a czym interdyscyplinarność …
  continue reading
 
Jak społeczeństwo osiągnięć stało się wypaloną generacją? Dlaczego ściganie się z samym sobą nie prowadzi do efektywnego rozwoju, ale do samozniszczenia. Dziś gościem podcastu Nauka Każdego Dnia jest doktor Mikołaj Marcela, literaturoznawca, który w książce pod tytułem "Nie musisz - Od kultu osiągnięć do wypalonych pokoleń" próbuje zmierzyć się z t…
  continue reading
 
Kontroler ruchu lotniczego pracuje przy pomocy radaru i środków łączności nadzorując ruch na płytach lotniska a także w powietrzu. Przekazuje pilotom niezbędną wiedzę na temat wysokości, prędkości czy zmiany sektora. Każdy kontroler ma wyznaczoną swoją strefę powietrzną, za którą jest odpowiedzialny. Czy takim kontrolerem może być Sztuczna Intelige…
  continue reading
 
Świstaki - zwierzęta o łacińskiej nazwie Marmota marmota zawsze wzbudzały zainteresowanie. Żyją w najwyższych partiach Alp i Tatr i niewielu ludzi widziało je w naturalnym środowisku. Niemal każde dziecko wie, że nazwa tego zwierzęcia pochodzi od ostrego gwizdu, który wydaje w razie niebezpieczeństwa. Ale jaka przyszłość czeka świstaki w związku z …
  continue reading
 
Coraz szerzej mówi się o tym, że mikrobiota jelitowa wywiera ogromny wpływ na organizm człowieka. Nie bez powodu, ponieważ jej zaburzenie może wywoływać przeróżne dolegliwości. Jedną z “nowinek” w świecie probiotyków jest Akkermansia. Dlaczego jest tak ważna, mówi ekspertka, profesor Ewa Stachowska, znana popularyzatorka wiedzy o mikrobiocie.…
  continue reading
 
Pogoda od wiosny raczy nas różnymi rodzajami i natężeniem zjawisk atmosferycznych. Mają one nie tylko ogromny wpływ na samą przyrodę, ale także na całe funkcjonowanie człowieka. Dziś naszym ekspertem jest geograf Jakub Wyrwas, Polski Łowca Burz i członek stowarzyszenia Sieć Obserwatorów Burz. Proszę posłuchać opowieści, jak się szuka burz.…
  continue reading
 
Obchodzimy 20. rocznicę przystąpienia Polski do UE. Czy nasze bezpieczeństwo jest na dobrym poziomie? Bezpieczeństwo jest dziś dziedziną nauki. Wśród dziedzin bezpieczeństwa narodowego wyodrębniono następujące sektory: dyplomatyczny, militarny, wywiadowczy, kontrwywiadowczy, prawa i porządku publicznego, ratownictwa, kulturowy, edukacyjny, socjalny…
  continue reading
 
Mózg to prawdziwe centrum dowodzenia, narząd, w którym zlokalizowane są ośrodki zarządzające większością procesów życiowych. Nieprawidłowa praca mózgu odbija się na całym organizmie dlatego tak ważne jest, aby mówić o żywności zapewniającej jego prawidłową czynność. Jakie produkty korzystnie wpływają na jego pracę? Czy dzięki odpowiedniej diecie mł…
  continue reading
 
Współpraca grupy fizyków jądrowych z Instytutu Fizyki Uniwersytetu Śląskiego rozpoczęła się w chwili przystąpienia do neutrinowego eksperymentu ICARUS w 2001 roku i eksperymentu zajmującego się pomiarem zderzeń ciężkich jonów NA61/SHINE w 2010 roku. Dr Katarzyna Schmidt, prof. UŚ jest jedną z naukowczyń pracujących w CERNIE, w eksperymencie zajmuje…
  continue reading
 
Wakcynologia, to dziedzina medycyny zajmująca się szczepieniami ochronnymi, zarówno w fazie badań naukowych nad opracowaniem nowych szczepionek, jak i ich późniejszym stosowaniem. Jest nową gałęzią medycyny, która wyodrębniła się z chorób zakaźnych. Rozmawiamy o wirusach, takich na które już są szczepionki, ale powiemy też o sposobach walki z takim…
  continue reading
 
Nauka o drzewach to dendrologia – z języka greckiego dendron – oznacza drzewo, a logos – naukę. Wiele gatunków drzew charakteryzuje się długowiecznością. W Polsce wiek poszczególnych dębów oraz cisów dochodzi do 1000 lat. Naszym gościem jest dziś Wojciech Zarzycki – dendrolog, który opowie nam za chwilę o swojej pracy.…
  continue reading
 
Tym, co spędza sen z powiek wielu zdającym egzamin dojrzałości z języka polskiego, są błędy kardynalne, bowiem z ich powodu można nie zdać matury. Tych i innych błędów oczywiście jest sporo na liście sennych koszmarów, dlatego przybywamy z polonistyczną pomocą. Naszym gościem jest Profesor Katarzyna Wyrwas, kierowniczka Poradni Językowej Uniwersyte…
  continue reading
 
Liczby towarzyszą człowiekowi od tysięcy lat i nawet ci, którzy mieli największe problemy z matematyką w szkole, nie mogą uciec od nich w życiu codziennym. A skąd się wzięły liczby? Jaka jest ich historia? O tym opowie dr Anna Glenszczyk – absolwentka matematyki, adiunktka na Wydziale Nauk Ścisłych i Technicznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach…
  continue reading
 
Profesor Agata Daszkowska-Golec, prodziekan ds. promocji badań i umiędzynarodowienia Wydziału Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach została zakwalifikowana do wyjątkowego projektu Fulbrighta. Co mają wspólnego rośliny wystawione na promieniowanie kosmiczne, genetyka i wspomnienia z dzieciństwa?…
  continue reading
 
Profesor Anna Chrobok z Katedry Technologii Chemicznej Organicznej i Petrochemii Politechniki Śląskiej jest tegoroczną Laureatką z nagrody ministra nauki za znaczące osiągnięcia w zakresie działalności wdrożeniowej. Zanim wyjaśnimy co odkryła pani Profesor, posłuchajmy jak to się stało, że zajęła się chemią.…
  continue reading
 
Jak różne kultury mogą nie tylko współistnieć, ale także wzajemnie się przenikać i wzbogacać? Tydzień Trzech Kultur w Mieście Nauki 2024 ma pokazać, że nauka i kultura zawsze idą w parze i działają na rzecz pokoju. Zapraszamy na podróż, którą zaczniemy w Hiszpanii.Autor: Radio Katowice S.A.
  continue reading
 
Myślenie o Ziemi, jako o płaskiej powierzchni, przypisywane jest najczęściej ludziom starożytności i średniowiecza. Kiedy jednak przyjrzymy się bliżej poglądom naszych przodków, okazuje się, że nie były one takie jednoznaczne, jak mogłoby się wydawać. Dziś o mapach, atlasach i... okrągłej Ziemi.Autor: Radio Katowice S.A.
  continue reading
 
Czy można zobaczyć jak wygląda złamane serce? Jak roboty mogą pomóc w miłości i czym jest elektroencefalogram pocałunku? Nauka o miłości powiedziała już niejedno, ale dziś porozmawiamy o wykorzystaniu robotów i techniki w tej znanej od starożytności sztuce bycia z drugim osobnikiem (bo niekoniecznie z człowiekiem). Gościem jest profesor Anna Malino…
  continue reading
 
Co tak naprawdę liczy się w szkole? I jakie mamy alternatywy? Czy uczymy się przez całe życie? Dlaczego system czerwonych pasków jest zły a my nie wiemy JAK się uczyć? Na co zwracać uwagę przy wyborze szkoły niepublicznej? Szkoła Montessori, Waldorfska, a może autorska? O tym dziś przy okazji promocji nowej książki doktora Mikołaja Marceli z UŚ.…
  continue reading
 
Loading …

Skrócona instrukcja obsługi

Posłuchaj tego programu podczas zwiedzania
Odtwarzanie