Mózg to prawdziwe centrum dowodzenia, narząd, w którym zlokalizowane są ośrodki zarządzające większością procesów życiowych. Nieprawidłowa praca mózgu odbija się na całym organizmie dlatego tak ważne jest, aby mówić o żywności zapewniającej jego prawidłową czynność. Jakie produkty korzystnie wpływają na jego pracę? Czy dzięki odpowiedniej diecie mł…

Współpraca grupy fizyków jądrowych z Instytutu Fizyki Uniwersytetu Śląskiego rozpoczęła się w chwili przystąpienia do neutrinowego eksperymentu ICARUS w 2001 roku i eksperymentu zajmującego się pomiarem zderzeń ciężkich jonów NA61/SHINE w 2010 roku. Profesor fizyki Katarzyna Szmidt z Uniwersytetu Śląskiego jest jedną z naukowczyń pracujących w CERN…

Wakcynologia, to dziedzina medycyny zajmująca się szczepieniami ochronnymi, zarówno w fazie badań naukowych nad opracowaniem nowych szczepionek, jak i ich późniejszym stosowaniem. Jest nową gałęzią medycyny, która wyodrębniła się z chorób zakaźnych. Rozmawiamy o wirusach, takich na które już są szczepionki, ale powiemy też o sposobach walki z takim…

Nauka o drzewach to dendrologia – z języka greckiego dendron – oznacza drzewo, a logos – naukę. Wiele gatunków drzew charakteryzuje się długowiecznością. W Polsce wiek poszczególnych dębów oraz cisów dochodzi do 1000 lat. Naszym gościem jest dziś Wojciech Zarzycki – dendrolog, który opowie nam za chwilę o swojej pracy.…

Na lekcji literatury Katarzyna Głuch-Juszkiewicz opowie o cenionym poecie i prozaiku- ERneście Bryllu, który zmarł w wieku 89 lat. Dziś pogrzeb artysty, który dla zespołu Myslovitz i Krystyny Prońko był niewątpliwie bardzo ważną osobą. Dlaczego? O tym już za chwilę.Autor: Radio Katowice S.A.

Tym, co spędza sen z powiek wielu zdającym egzamin dojrzałości z języka polskiego, są błędy kardynalne, bowiem z ich powodu można nie zdać matury. Tych i innych błędów oczywiście jest sporo na liście sennych koszmarów, dlatego przybywamy z polonistyczną pomocą. Naszym gościem jest Profesor Katarzyna Wyrwas, kierowniczka Poradni Językowej Uniwersyte…

Liczby towarzyszą człowiekowi od tysięcy lat i nawet ci, którzy mieli największe problemy z matematyką w szkole, nie mogą uciec od nich w życiu codziennym. A skąd się wzięły liczby? Jaka jest ich historia? O tym opowie dr Anna Glenszczyk – absolwentka matematyki, adiunktka na Wydziale Nauk Ścisłych i Technicznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach…

Profesor Agata Daszkowska-Golec, prodziekan ds. promocji badań i umiędzynarodowienia Wydziału Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach została zakwalifikowana do wyjątkowego projektu Fulbrighta. Co mają wspólnego rośliny wystawione na promieniowanie kosmiczne, genetyka i wspomnienia z dzieciństwa?…

Profesor Anna Chrobok z Katedry Technologii Chemicznej Organicznej i Petrochemii Politechniki Śląskiej jest tegoroczną Laureatką z nagrody ministra nauki za znaczące osiągnięcia w zakresie działalności wdrożeniowej. Zanim wyjaśnimy co odkryła pani Profesor, posłuchajmy jak to się stało, że zajęła się chemią.…

Jak różne kultury mogą nie tylko współistnieć, ale także wzajemnie się przenikać i wzbogacać? Tydzień Trzech Kultur w Mieście Nauki 2024 ma pokazać, że nauka i kultura zawsze idą w parze i działają na rzecz pokoju. Zapraszamy na podróż, którą zaczniemy w Hiszpanii.Autor: Radio Katowice S.A.

Myślenie o Ziemi, jako o płaskiej powierzchni, przypisywane jest najczęściej ludziom starożytności i średniowiecza. Kiedy jednak przyjrzymy się bliżej poglądom naszych przodków, okazuje się, że nie były one takie jednoznaczne, jak mogłoby się wydawać. Dziś o mapach, atlasach i... okrągłej Ziemi.Autor: Radio Katowice S.A.

Czy można zobaczyć jak wygląda złamane serce? Jak roboty mogą pomóc w miłości i czym jest elektroencefalogram pocałunku? Nauka o miłości powiedziała już niejedno, ale dziś porozmawiamy o wykorzystaniu robotów i techniki w tej znanej od starożytności sztuce bycia z drugim osobnikiem (bo niekoniecznie z człowiekiem). Gościem jest profesor Anna Malino…

Co tak naprawdę liczy się w szkole? I jakie mamy alternatywy? Czy uczymy się przez całe życie? Dlaczego system czerwonych pasków jest zły a my nie wiemy JAK się uczyć? Na co zwracać uwagę przy wyborze szkoły niepublicznej? Szkoła Montessori, Waldorfska, a może autorska? O tym dziś przy okazji promocji nowej książki doktora Mikołaja Marceli z UŚ.…

Chociaż dezinformacja dosięga wielu dziedzin życia, to dezinformacja naukowa jest szczególnie niebezpieczna dla całych społeczeństw. Podważanie zaufania do nauki zagraża decyzjom politycznym i indywidualnym opartym o dowody i wiedzę naukową. Ludzie tworzący fałszywe informacje dobrze znają mechanizmy, dzięki którym mogą ominąć filtry naszej uwagi, …

Badacze opracowali w 100% biodegradowalne nawozy, aby Ziemia i obszary wodne wydawały plony, a ludzie mogli cieszyć się nimi wprost z natury. Brzmi jak bajka? Niekoniecznie - czego dowodem jest rozmowa Katarzyny Głuch-Juszkiewicz z profesorem Nikodemem Kuźnikiem z Politechniki Śląskiej, który zajmuje się właśnie poprawą jakości naszej planety.…

Polimery, to substancje chemiczne o bardzo dużej masie cząsteczkowej, które składają się z wielokrotnie powtórzonych jednostek zwanych merami. W ciągu ostatnich pięciu minut większość ludzi miała kontakt z co najmniej jednym produktem zawierającym polimery – od butelek z wodą, przez gadżety, po opony. Naukowcy zajmują się współcześnie różnymi forma…

Trwa Tydzień Rysunku w ramach 50-ciu tygodni Miasta Nauki. Rysunek jest jedną z najpopularniejszych technik artystycznych, dzięki której przy użyciu określonych narzędzi tworzy się kompozycję wizualną na danej płaszczyźnie. O historii rysunku jako formie przekazu niezbędnej do rozwoju nauki- dziś Katarzyna Głuch-Juszkiewicz i Jej gość.…

Katowice w tym roku dzierżą wyjątkowy tytuł Europejskiego Miasta Nauki 2024. Pięćdziesiąt tematycznych tygodni nauki dla społeczeństwa będzie główną osią programu obchodów. O atrakcjach całego naukowego roku w stolicy naszego województwa, i nie tylko, rozmawiają Katarzyna Głuch-Juszkiewicz i jej gość Radosław Aksamit.…

W 2015 r. francuski inżynier i wykładowca kursu o klimacie sięgnął po kluczowe dane z raportów IPCC, ale zamienił ich kolejność i polecił swoim studentom odtworzyć łańcuch przyczynowo-skutkowy dla 15 różnych wykresów. Mowa o Cédricu Ringenbachu, autorze Mozaiki klimatycznej. O mozaice z Martą Zwolińską, zajmującą się edukacją ekologiczną i autorką …

Naukowcy alarmują: nasi dziadkowie jedli cukier okazjonalnie - około 5 kg rocznie na osobę, a dziś cukier jest prawie w każdym produkcie spożywczym. Według danych GUS z 2011 r. w Polsce spożywamy dwa razy tyle cukru niż zaleca WHO. Nadmiar cukru powoduje wiele chorób cywilizacyjnych, ale jak szukać cukru - nie w cukrze? Czy można jesienią podnosić …

Jako ludzkość produkujemy za dużo, kupujemy za dużo, wyrzucamy na potęgę. By móc tyle konsumować przez ostatnie 20 lat wycięliśmy aż 100 milionów hektarów lasów bydła. Z kolei morza i oceany są tak wyczerpane że zaczyna brakować w nich ryb. Z kolei naukowcy alarmują: spośród 8 miliardów ludzi na Ziemi jeden miliard osób głoduje, a z drugiej strony …

W określeniu "fotografia przyrodnicza" zawierają się wszystkie zdjęcia natury, od fotografii krajobrazu, zwierząt aż po makrofotografię kwiatów i owadów. Termin ten obejmuje wiele stylów i metod. Ważnym elementem fotografowania na zewnątrz jest poszanowanie dla otoczenia i znajomość środowiska. Jak tworzyć wspaniałe zdjęcia przyrody? Czy lepiej zac…

Cyrulik to inaczej balwierz, chirurg, felczer. Mówiąc prościej – osoba, która dawniej zajmowała się zawodowo między innymi goleniem, kąpaniem, rwaniem zębów, nastawianiem złamań, puszczaniem krwi a także nieskomplikowanymi operacjami i leczeniem lekkich chorób. Bardziej skomplikowanymi chorobami zajmowali się wykształceni na uniwersytetach medycy, …

Lucyferyna, luminescensja, koks i Minecraft. Co mają wspólnego te określenia z geologią i jakie problemy stoją dziś przed tą dziedziną nauki sprawdza Katarzyna Głuch-Juszkiewicz a dr inż. Jacek Nowak z Katedry Geologii Stosowanej Politechniki Śląskiej postanowił podzielić się swoją wiedzą.Autor: Radio Katowice S.A.

Emisje gazów cieplarnianych pochodzące z hodowli zwierząt powodują więcej szkód dla środowiska niż wszystkie samochody osobowe i dostawcze razem wzięte. Produkcja mięsa i nabiału jest jednym z największych zagrożeń dla naszej planety. Każdy z nas zostawia taki ślad: węglowy, ekologiczny i wodny. O tych śladach rozmawiają Katarzyna Głuch-Juszkiewicz…

Pająki to jedne z najbardziej emocjonujących stworzeń. Fascynują i wywołują obrzydzenie, prowokują zaciekłe wojny między ich zwolennikami i przeciwnikami. Narosło wokół nich także wiele mitów. Jednak zmiany klimatu mają wpływ na zachowania, charakter i ekspansję pająków. Dziś naszym gościem jest dr Łukasz Nicewicz z Zespołu Fizjologii Zwierząt i Ek…

Edukacja domowa w Polsce zyskuje popularność. Ta forma nauki uznawana jest za najstarszą formę przekazywania wiedzy. Rodzice, kierując się instynktem rodzicielskim, od zawsze starali się przekazywać swojemu potomstwu wartości, wiedzę i umiejętności, które sami posiadali: opowieści o dawnych dziejach, udzielanie rad i wskazówek, uczenie modlitw, pis…

Pojęcie "mikroorganizmy" obejmuje organizmy takie, jak: bakterie, archeony, niektóre glony, grzyby i pierwotniaki. Są mikroorganizmy chorobotwórcze, wywołujące zatrucia i zakażenia pokarmowe, które mogą być groźne dla zdrowia i życia człowieka. Mieszkają w żywności, także tej, która wygląda jak świeżo umyta. Na co powinniśmy zwracać uwagę kupując i…

Skąd się wzięły nazwy miejscowości, które odwiedzimy podczas wakacji? Jaka jest nić powiązań między śląskim, polskim i czeskim? Czym zajmują się naukowcy na Kongresach Języka? Przed wakacyjną przerwą zaprasza Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.Autor: Radio Katowice S.A.

Międzynarodowy zespół naukowców podjął wspólne działania w ramach projektu pod nazwą BARISTA, których celem będzie opracowanie narzędzi umożliwiających zoptymalizowanie hodowli jęczmienia, szczególnie w warunkach zmian klimatycznych. Liderem polskiego zespołu jest dr Agata Daszkowska-Golec, prof. UŚ z Wydziału Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Śląsk…

Kamienna dama, pionierka geologii, inicjatorka noszenia spodni przez geografki. Florence Bascom otworzy listę kobiet geologów, o których z geografką Agatą Spruś rozmawia Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.Autor: Radio Katowice S.A.

Zaburzenia nastroju towarzyszą nierozłącznie człowiekowi od zarania dziejów. Przyjemności i sukcesy wprowadzają nas w dobry nastrój, wydarzenia przykre i straty wywołują smutek, lęk i rozpacz. Naukowcy od dawna zastanawiają się, co się w nas dzieje. Jak zachować się, gdy ktoś z bliskiej nam młodzieży zaczyna chorować na depresję? Co mówić, a czego …

Co to znaczy zmęczenie materiału? Czy wytrzymałość fotela czy kanapy mierzy się tak samo, jak np. wytrzymałość skrzydeł samolotu? A co z oknami w powietrzu? Dlaczego nie ma samolotów z kwadratowymi oknami? W życiu codziennym nie zdajemy sobie sprawy z pracy naukowców, którzy pracują nad sposobami przedłużenia żywotności różnych tworzyw. Na bardzo c…

W dzisiejszym świecie kobiety w informatyce nikogo nie dziwią. Nie brakuje wśród nich autorek oprogramowania, inżynierek czy twórczyń gier, choć popularność ich nazwisk na pewno pozostaje nieporównywalnie mniejsza niż Steve’a Jobsa lub Billa Gatesa. Chcąc to zmienić, postanowiliśmy przypomnieć o paniach, które dzięki swoim dokonaniom zaistniały w ś…

Na każdego astronautę którego praca jest doceniana i znana, przypadają tysiące takich, których nazwiska pamiętają tylko nieliczni i wiele takich, których nazwiska zostały celowo zapomniane. O kobietach NASA , które pomogły polecieć człowiekowi na Księżyc - dziś w spotkaniu z dr Tomaszem Kisielem, astronomem rozmawia Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.…

Czy sztuczna inteligencja zastąpi nas w pracy? Jak może przyczynić się do wzmocnienia naszego bezpieczeństwa? Jaki będzie miała wpływ na społeczeństwo? O tym, czym jest ten rodzaj sztucznej inteligencji, o której ostatnio tak głośno w mediach, z dr. Łukaszem Lamżą rozmawia Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.…

Obchodzimy Światowy Dzień Chorych na Hemofilię. Problem ten obejmuje około sześciu tysięcy osób. A czym jest hemofilia, kiedy po raz pierwszy w historii i medycyny ją zdiagnozowano i jakie są prognozy leczenia? O tym Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.Autor: Radio Katowice S.A.

Entomologia - słowo pochodzące z greckich entomon – insekt, owad i logos – wiedza, nauka. To dział zoologii zajmujący się owadami. O tej własnie nauce i owadach, które żyją w naszym regionie dziś na lekcji biologii Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.Autor: Radio Katowice S.A.

Czy przyszłość naszej planety interesuje wszystkich jej mieszkańców? Odpowiedzi szuka Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.Autor: Radio Katowice S.A.

Gdy na straganach pojawiają się pierwsze nowalijki, chętnie je kupujemy, ale musimy pamiętać, że o tej porze roku nafaszerowane są chemią, a zwłaszcza związkami azotu, bo są nimi nawożone. Zanim je zjemy, musimy chemię z nich usunąć, ponieważ mogą nam zaszkodzić. O tym właśnie z dr Katarzyną Kasperkiewicz z Wydziału Nauk Przyrodniczych UŚ rozmawia …

Tym razem powiemy o językoznawstwie i rozwoju feminatywów. Skupimy się na leksemach o trwałym żeńskim rodzaju gramatycznym, w skład którego wchodzą rzeczowniki samodzielne składniowo. Brzmi skomplikowanie? Opowie prof. Katarzyna Wyrwas z Wydziału Humanistycznego UŚ, z którą rozmawia Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.…

Nazwa kraju, o przyrodzie którego opowiemy pochodzi od staronordyckiego nord vegen co oznacza droga na północ. Najstarsze ślady działalności człowieka w Norwegii odkryto koło Komsa w okręgu Finnmark i niedaleko Fosna w Nordmøre. Znalezisko to datowane jest na lata 9000-8000 p.n.e. Piękne i czyste rejony niestety mogą niebawem znaleźć się pod wodą. …

Tempo zmian w klimacie jest wręcz niewyobrażalne. Efektem będzie drastyczne zubożenie bioróżnorodności, zaburzenie funkcjonowania licznych ekosystemów, a w wielu wypadkach ich załamanie. Większość roślin i zwierząt po prostu nie jest w stanie dostosować się do tempa zmian. Stoi na z góry przegranej pozycji – mówi w rozmowie z Katarzyną Głuch-Juszki…

Starsze pokolenia upodobały sobie stwierdzenie: "kiedyś młodzież była zupełnie inna". To prawda. Zmienia się świat nauki, technologii, medycyny, ale także języka polskiego. Różnica w języku stosowanym przez przedstawicieli różnych pokoleń często prowadzi do problemów z komunikacją, a co za tym idzie do konfliktów. O Boomerach, XD, LOL i epickim jęz…

Wbrew cyfryzacji, tradycyjne książki nie trafią szybko do lamusa i przetrwają jeszcze wiele lat w naszych bibliotekach. Stanie się tak, pod warunkiem że przetrwa papier – materiał, na których je wydrukowano. Niestety i on może ulec wielu destrukcyjnym czynnikom. Na przykład grzybom, o których opowiada dr Robert Musioł z Instytutu Chemii UŚ w rozmow…

Nauka nie pozostawia wątpliwości: obecny kryzys klimatyczny zagraża przyszłości planety. Wzrost średniej globalnej temperatury o ponad 1,5°C oznacza podniesienie poziomu mórz, ekstremalne zjawiska pogodowe, wyginięcie wielu gatunków i zniknięcie naturalnych siedlisk, jak również niedobór żywności i wzrost ubóstwa milionów ludzi na całym świecie. O …

Citizen science to według Oksfordzkiego Słownika Języka Angielskiego: Gromadzenie i analiza danych dotyczących świata naturalnego przez członków społeczeństwa, zazwyczaj w ramach projektu współpracy z profesjonalnymi naukowcami. Trudno określić początki nauki obywatelskiej. Pierwszy raz termin ten został użyty w 1979 r. w amerykańskim magazynie New…

Po czym poznać, że ktoś jest pewny siebie? Pewność siebie to stan - lub według innych definicji postawa - w których czujemy się dobrze sami ze sobą, jesteśmy pewni poczucia własnej wartości i własnych kompetencji, akceptujemy siebie i wierzymy w swoje możliwości. Koniec roku to idealny czas na pogadanie sobie przed lustrem o postrzeganiu siebie. Go…

Przy okazji Świąt dzieci są obdarowywane słodyczami w hurtowych ilościach. Co ciekawe, z reguły po spożyciu takich prezentów dzieci stają się nadpobudliwe, nerwowe, ale zaczynają chorować i to nie na niestrawność. O tym, że cukier wcale nie krzepi, dla mózgu potrzebujemy mądrej diety Mind, a natura sama nam podpowie, co jest dobre, a co nie - w roz…

Czym jest radioodbiornik? To urządzenie elektroniczne służące do odbioru audycji radiowych. Audycje wysyłane są przez stacje nadawcze, jako fale radiowe zmodulowane sygnałem akustycznym. Ale słuchacze nie widzą fal, widzą za to swoje radioodbiorniki. A o historii tych najstarszych z Jarosławem Racięskim rozmawia Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.…