))
Pięknie zdobione przedmioty codziennego użytku upiększały życie i kształtowały poczucie estetyki naszych przodków. Wytwory pracy rzemieślników, wykonywane nierzadko w małych warsztatach, miały niepowtarzalny charakter. W audycji poznajemy z bliska warsztat i metody pracy rzemieślników. Za pomocą dźwięków nagranych współcześnie, ale i archiwalnych wywiadów z rękodzielnikami, których profesje są coraz rzadziej wykonywane lub zanikają, badamy specyfikę dawnych zawodów - i odkrywamy nie tylko hi ...
C
Cudowytwórcy
1
Czy ginące zawody mają szansę przetrwać?
6:02
6:02
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
6:02
Na zakończenie cyklu "Cudowytwórcy" poświęconego rzemiosłu, rękodziełu i ginącym zawodom Zbigniew Skuza z Muzeum Wsi Radomskiej ocenia szanse przetrwania fachów jak np. bednarstwo, hafciarstwo, rymarstwo.
C
Cudowytwórcy
1
Dłutem, piłą i siekierką. Mebel po góralsku
5:57
5:57
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
5:57
- Wzory nanosi się ręcznie, dłutkami. Robi się mnóstwo rozetek, kwiatki, różne ornamenty. Ja wzory biorę z głowy - mówił w "Cudowytwórcach" stolarz Antoni Sztokfisz z Bukowiny Tatrzańskiej.
- Ojciec prowadził zakład od 1946 roku, ciągle jako mały brzdąc biegałem po kuźni i zbierałem różne kawałki żelastwa, czasem gorące, potem tzw. brętką ojciec polewał miejsce oparzone. W tej atmosferze kuźni wyrastałem - wspominał z uśmiechem kujawski kowal, Zbigniew Jędrzejewski.
- Nazwa tego rodzaju robótek pochodzi o łemkowskiego krywa, krywe, oznaczającego zaokrąglony kształt. Krywulka to charakterystyczna ozdoba Łemkiń, świadcząca wyraziście o ich statusie majątkowym - tłumaczyła w "Cudowytwórcach" Anna Dobrowolska.
Gościem audycji "Cudowytwórcy" był Łukasz Mentel ze Stryszawy, twórca zabawek i przedstawiciel znanej zabawkarskiej rodziny Mentlów.
C
Cudowytwórcy
1
Marian Ściseł: gdy sąsiedzi potrzebują prezentu, przychodzą do mnie
4:49
4:49
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
4:49
- Pochodzę z Radzynia Podlaskiego, rzeźbię. Robię płaskorzeźby, rzeźby stojące, sceny z życia wsi, szopki. Żeby kupić dużą rzeźbę, potrzeba kolekcjonera, który ma na to pieniądze, a w takich miejscach jak jarmarki szczególnie dużo kupują dzieci - tłumaczył w "Cudowytwórcach" Marian Ściseł.
C
Cudowytwórcy
1
Z wizytą u kołodzieja - Mieczysława Solarza
5:33
5:33
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
5:33
- Kołodziejstwo w naszej rodzinie pamiętam od czasów dziadka, który robił wozy i koła w Wiedniu, to były czasy pierwszej wojny światowej. Ojciec mój również zajmował się tym fachem, ale czasy kołodziejstwa już wtedy mijały, głównie robił dla siebie – tłumaczył w "Cudowytwórcach" kołodziej, Mieczysław Solarz ze wsi Ołpiny.…
C
Cudowytwórcy
1
Kowal o wielkiej duszy. Władysław Gąsienica-Makowski
5:58
5:58
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
5:58
- Ojciec mówił, żebym z kowalstwa na spinki się przerzucił, bo nie byłem chłop byczy, a kowal powinien być gruby. Ja na to, że nie musi być gruby, ino miał chęć do roboty - mówił w archiwalnej rozmowie słynny zakopiański artysta.
- Uczyłem dwóch synów, obaj szyją, może nie tak sprawnie jak ja, ale już podstawy znają - opowiadał w "Cudowytwórcach" poszywacz Zygmunt Drapała z Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej.
- Tradycyjnie chleb uznawano za coś istotnego. Na Warmii mam sąsiadkę, która gdy dostaje kawałek chleba to zawsze go całuje. Tradycja szacunku do chleba kiedyś była bardzo pielęgnowana. W obecnych czasach to niestety zanika – tłumaczyła w "Cudowytwórcach" Teresa Klukowska.
- Nasi przodkowie byli bardzo mądrzy, mieli piece, kuchnie, byli niezależni energetycznie. Przeżycie dla nich, gdy mieli mąkę, trochę owoców było łatwe, to była podstawa ich bytowania. W tej chwili wystarczy zimą brak energii elektrycznej i koniec - mówił w "Cudowytwórcach" zdun, Dariusz Krupa.
- Pisanki batikowe to takie, które piszemy rozgrzanym woskiem. Pisanki koronkowe to wydmuchane i wymalowane kraszanki, które ubieram w koronkową sukieneczkę - tak o zdobieniu jajek wielkanocnych w "Cudowytwórcach" opowiadała Laura Bziukiewicz.
To nieodłączony element Wielkanocy. W tym roku z powodu pandemii koronawirusa również na Wileńszczyźnie, gdzie powstają piękne, tradycyjne palmy, to dosyć nietypowy dzień. Palmy to jedna z pozycji na krajowej liście niematerialnego dziedzictwa Litwy, nie ustają starania, aby palmy wileńskie trafiły na także listę światowego dziedzictwa UNESCO.…
C
Cudowytwórcy
1
Malarstwo na szkle Jana Bachledy-Żołnierczyka
6:21
6:21
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
6:21
- Zawsze miałem smykałkę do rysunku, lubiłem rysować jeszcze jako mały chłopak. Była to dla mnie duża pasja. Nie jestem przekonany czy na lekcjach rysunku miałem dobre noty, bo co innego mi kazali, a co innego ja chciałem. Po prostu na początku lubiłem rysować i nie miałem z tym żadnych konkretnych planów - wspominał w "Cudowytwórcach" Jan Bachleda…
C
Cudowytwórcy
1
Mistrz rzemiosła artystycznego - Adam Doleżuchowicz
5:46
5:46
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
5:46
Był stolarzem, rzeźbiarzem, malarzem i snycerzem. Najbardziej lubił wykonywać "monumenty miniaturowe", a znany był z oryginalnego, własnego stylu.
- Zaczynało się od siania. Najpierw trzeba było przygotować wąskie zagony, żeby łatwo było je pielić. Len musiał być pielony trzykrotnie, żeby był wysoki. Trzeba było go mocno podlewać więc siano go po świętej Zofii blisko wody. Jak widziano, że włókno odchodzi od paździora i dojrzałe są główki z nasionami wyrywano go. Zwykle robiono to po wykopkac…
- Wedle prawd kurpiowskich bursztyn nie ma nic wspólnego z morzem, wziął się z ludzkich łez. Dawno temu, przed potopem, jak lał ten deszcz, to ludzie ze strachu płakali, i z tych łez utoczył się bursztyn - mówił artysta ludowy Zdzisław Bziukiewicz.
- Z bibuły wykonuję wszelkiego rodzaju kwiaty, wycinanki, kierce ozdobione kwiatami z grochu i fasoli, wieszane do sufitu, bukiety płaskie, pisanki i co tylko przyjdzie mi do głowy. Wszystkiego nauczyłam się od mojej mamy - opowiadała Zofia Samul, kurpianka z powiatu ostrołęckiego.
W kolejnym odcinku "Cudowytwórców" spotkaliśmy się z mistrzynią koronkarstwa frywolitkowego Laurą Bziukiewicz. - Frywolitka przeżywa teraz wielki renesans.
Tomasz i Małgorzata Krajewscy spod lubelskiej wsi Niemce zajmują się plastyką obrzędową. Tworzą wszystko to, co zdobiło chałupy w okresie świątecznym.
- Krosno widziałam od od dziecka. Zaczęło mi się to podobać, kiedy na krosnach zaczęły powstawać wszystkie piękne, wzięte prosto z życia wzory - mówiła w audycji mistrzyni tkactwa dwuosnowowego Bernarda Rość.
- To tak, jak w piosence: "dziś prawdziwych kamieniarzy już nie ma". Pięćdziesiąt lat temu w zakładzie kamieniarskim kamieniarz stał z dłutem, albo z pucką i neplem drewnianym. W tej chwili takich kamieniarzy-rzeźbiarzy można spotkać tylko przy konserwacji zabytków, albo w bardzo dużych zakładach, gdzie stosuje się ręczną obróbkę – tłumaczył w "Cud…
- Ten zakład istnieje od 1948 roku, zacząłem w nim pracę w 1959 roku. Minęło już 60 lat. Całe życie tu spędziłem - opowiadał swoją historię szewc, Stanisław Muszyński.
Lutnicy, Marek i Bartosz Woźniak, robią bardzo mało instrumentów. Poświęcają im ogromną ilość czasu. Każdy dopieszczają i każdy z nich jest dziełem sztuki. Do tego czerpią ogromną radość z tego, co robią.
C
Cudowytwórcy
1
Najstarszy warszawski rymarz - Tadeusz Przeździecki
7:27
7:27
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
7:27
Historycznie rymarz zajmował się wyposażeniem jeźdźca i konia. Obecnie w miarę rozwoju komunikacji wszystko się zmieniło.
Rodzina Wojciecha Świątkowskiego zajmuje się plecionkarstwem i uprawą wikliny od pięciu pokoleń. Wszystko zaczęło się w Piaskach nad Wisłą. Dużo wcześniej ducha plecionkarskiego temu miejscu dało osadnictwo holenderskie.
C
Cudowytwórcy
1
Malarstwo na szkle Zofii Majerczyk-Owczarek
7:17
7:17
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
7:17
- Od malowania na płótnie to na szkle różni się tym, że robi się to odwrotnie. Zaczyna się od zrobienia odbicia lustrzanego i rysunku - tłumaczyła tajniki tej sztuki artystka.
- Inspiruję się łowickimi elementami, a tematyka jest przeróżna: i Matki Boskie, i Chrystusy, i kapliczki, i przedmioty codziennego użytku. Wykorzystuję wszystkie kawałki drewna - mówiła artystka, oprowadzając nas po swojej pracowni.
- Znajomy mojej mamy zaproponował, że zaprosi mnie do pasieki. Na początku trochę mnie to zaintrygowało, zacząłem chodzić tam coraz częściej. W wieku 17 lat postanowiłem, że chciałbym związać się z pszczelarstwem - mówił w "Cudowytwórcach" Wojciech Kotlicki.
Muzeum Kowalstwa to jak na warszawskie warunki bardzo nietypowe miejsce. Kowal, Kamil Gałecki oprowadził nas po nim opowiadając jak to się stało, że w środku Warszawy działa zabytkowa kuźnia z początku XX wieku.
W kolejnym spotkaniu z rzemieślnikami i artystami zajmującymi się tradycyjną sztuką rękodzielniczą odwiedziliśmy pracownię ceramiczną rodziny Konopczyńskich w Bolimowie,
Istnieje kilka szkół haftu kaszubskiego, wyróżniają się m.in. haft pucki, żukowski, wdzydzki, kociewski, słupski, tucholski, borowiacki, wejherowski i czepcowy. Opowiadała o tym w audycji „Cudowytwórcy” hafciarka z Gdańska, Maria Stosik.
C
Cudowytwórcy
1
Wojciech Kojs z Podhala: do wszystkiego dochodzę na zasadzie prób i błędów
5:19
5:19
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
5:19
Spinkarstwo to zawód ginący. Duże, podhalańskie centra spinkarskie istniały kiedyś w Bukowinie, żyło też kilku wytwórców koło Nowego Bystrego. Czy przekazali oni dalej tę tradycję? O tym słuchaliśmy w audycji.
