Podcast Granice Nauki to cykl wykładów i wywiadów Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych. Zadajemy sobie rozmaite pytania: Czym różnimy się od innych zwierząt? Czy świat, który postrzegamy, istnieje obiektywnie, niezależnie od nas i naszych zmysłów? Jak wygląda kosmos i jaką rolę w całej przyrodzie odgrywa człowiek? W jaki sposób zdobywamy wiedzę o świecie? Zapraszamy do słuchania!
G
Granice Nauki


1
Kto płaci za publikacje naukowe a kto powinien. O otwartym dostępie do artykułów naukowych a raczej jego braku | Otwarta nauka w Centrum Kopernika #6
35:56
35:56
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
35:56
Kolejny odcinek poświęcony jest zagadnieniu otwartego dostępu do publikacji. Porozmawiamy o tym, jaki mamy obecnie model dostępu do treści naukowych i w jaki sposób dostęp ten można ułatwić poprzez publikowanie w otwartym dostępie. Porozmawiamy również o buncie akademii przeciwko wielkim korporacjom stojącym za czasopismami naukowymi oraz o nielega…
G
Granice Nauki


1
Ukryte dane. Jak dzielić się danymi z badań naukowych | Otwarta nauka w Centrum Kopernika #5
38:51
38:51
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
38:51
Kolejny odcinek poświęcony jest problemowi ograniczonego dostępu do danych z badań naukowych. Powiemy o uzasadnionych powodach braku dostępu takich jak ochrona danych wrażliwych oraz o tym, jak sobie z nimi radzić. Omówimy standardy, jakie powinny spełniać dane, aby mogły służyć innym. Zastanowimy się również nad kwestią, kiedy udostępniać dane ora…
G
Granice Nauki


1
Przewidywanie przyszłości w badaniach naukowych, czyli do czego służy prerejestracja
54:43
54:43
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
54:43
W kolejnym odcinku opowiemy więcej o jednej z praktyk otwartej nauki, jaką jest prerejestracja badań. Przyjrzymy się temu, w jaki sposób pozwala ona poradzić sobie z problemem nadmiernej elastyczności badaczy w zakresie stawania hipotez po tym, jak znane są rezultaty badań (tzw. HARKing = Hypothesizing After the Results are Known). Przeanalizujemy …
Tematem niniejszego odcinka jest rozwój sztucznej inteligencji, począwszy od czasów pionierskich, aż po te zupełnie współczesne. Omawiając cztery podejścia do sztucznej inteligencji: symbolizm, koneksjonizm, obliczeniowe modelowanie mózgu i biorobotykę, próbujemy odpowiedzieć na pytanie czego dokonać muszą inżynierowie by najlepiej odwzorować nasze…
Choć niemal wszystkie zwierzęta potrafią się komunikować za pomocą rozmaitych sygnałów, tylko ludzie wykorzystują w tym celu symboliczny język. W jaki sposób go nabyliśmy? Czy język jest adaptacją biologiczną, czy wynalazkiem kulturowym? Czym różni się od systemów komunikacji występujących u naszych najbliższych krewnych? I kiedy nasi przodkowie za…
G
Granice Nauki


1
Otwarta nauka, czyli jaka? | Otwarta nauka w Centrum Kopernika #3
39:33
39:33
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
39:33
W trzecim odcinku podcastu „Otwarta nauka w Centrum Kopernika” będziemy przyglądać się cyklowi życia badania naukowego i zastanawiać się, jak ten cykl powinien być przeprowadzany w duch transparentnej i rzetelnej „otwartej” nauki. Pojęcie „otwartej nauki” przywoływane jest nieustannie w aktualnych dyskusjach toczonych w środowisku naukowym. Rozumie…
G
Granice Nauki


1
Źródła problemów z nauką | Otwarta nauka w Centrum Kopernika #2
35:35
35:35
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
35:35
W drugim odcinku podcastu „Otwarta nauka w Centrum Kopernika” zastanowimy się, jak przebiega i jak powinien przebiegać proces produkcji wiedzy i nauki, i na których etapach tego procesu może dojść do nadużyć oraz dlaczego system, w ramach którego ten proces przebiega, sprzyja dokonywaniu tych nadużyć. Pojęcie „otwartej nauki” przywoływane jest nieu…
G
Granice Nauki


1
Czy mamy problem z nauką? | Otwarta nauka w Centrum Kopernika #1
43:40
43:40
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
43:40
W pierwszym odcinku podcastu „Otwarta nauka w Centrum Kopernika” spróbujemy przedstawić diagnozę stanu współczesnej nauki. Na pierwszy rzut oka wydawać by się mogło, że przeżywa ona okres rozkwitu i triumfu – codzienne doniesienia prasy popularnonaukowej niejednokrotnie informują o przełomowych badaniach i odkryciach. W tym odcinku pochylimy się je…
G
Granice Nauki


1
Skazani na współpracę, czyli co psychologia ewolucyjna mówi o moralności?
1:01:27
1:01:27
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
1:01:27
Psychologia ewolucyjna to jeden z obszarów badań psychologii tłumaczący ludzkie zachowania w kontekście ewolucji biologicznej i kulturowej jako wynik stopniowego rozwiązywania problemów adaptacyjnych pierwotnych ludzi. O tym, co psychologia ewolucyjna może powiedzieć o ludzkiej moralności, oraz jakie zastrzeżenia możemy przeciw temu wyprowadzić opo…
G
Granice Nauki


1
Czy psychologia zrewolucjonizowała ekonomię?
23:41
23:41
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
23:41
Czym jest umysł? Jak działa? W cyklu "Rozmowy o umyśle" dr Mateusz Hohol (Centrum Kopernika Uniwersytetu Jagiellońskiego) i jego goście rozmawiają o różnych obliczach współczesnej kognitywistyki. Gościem odcinka jest dr hab. Marcin Gorazda, prawnik oraz filozof ekonomii, autor książek "Filozofia ekonomii", "Granice naturalizacji prawa". W trakcie d…
G
Granice Nauki


1
Wirtualność czy realność? Czym jest ontologia sieci?
27:37
27:37
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
27:37
Czym jest realność a czym wirtualność? Czy ten podział nadal jest aktualny? Czy to, co rozumiemy przez wirtualność, może tworzyć realne doświadczenie? Naszym przewodnikiem po filozofii sieci będzie Sidey Myoo, który podczas wywiadu analizuje ontologię, jaka towarzyszy światom wirtualnym. To właśnie w tej rzeczywistości tworzymy awatary, prowadzimy …
G
Granice Nauki


1
Jak nowe technologie wpływają na życie polityczne? Rozmowa z prof. Jarosławem Flisem
17:14
17:14
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
17:14
Choć nowe technologie zmieniają życie społeczne i polityczne, to trudno o jednoznaczną ocenę tych zmian. Wpływ rewolucji informatycznej na proces wyłaniania władz publicznych należy oceniać ze szczególną ostrożnością. Korzyści płynące z wykorzystania innowacyjnych sposobów głosowania (e-voting) wcale nie są oczywiste, a zagrożenia jak najbardziej r…
G
Granice Nauki


1
Samotność w świecie Tindera. Rozmowa z prof. Bogdanem de Barbaro
16:23
16:23
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
16:23
Codziennie wymieniamy interakcje, wchodzimy w dyskusje czy tworzymy opinie o świecie za pomocą internetu i odpowiednich aplikacji. Nawet nasze najbliższe relacje ulegają zmianie a emocje często zapośredniczamy w znakach dwukropka i nawiasu. Czy w erze cyfryzacji inaczej realizujemy potrzeby bliskości, uznania czy bycia kochanym? Jak nasze relacje k…
G
Granice Nauki


1
O zatrzymywaniu czasu | Rozmowy na czasie: Tomasz Stawiszyński
1:13:58
1:13:58
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
1:13:58
Tomasz Stawiszyński to filozof, publicysta i eseista, autor audycji radiowych. Tym razem przyjechał do Krakowa, by porozmawiać ze mną o przemijaniu, starzeniu się, względności odczuwania upływu czasu, stosunku do czasu narcystycznego człowieka XXI wieku. Nie będziemy unikać trudnych tematów naszego podejścia do choroby, cierpienia, niesprawności. Z…
G
Granice Nauki


1
Co nam zabiera czas | Rozmowy na czasie: Stefan Chwin
1:09:55
1:09:55
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
1:09:55
Zapraszamy Państwa na spotkanie z profesorem Stefanem Chwinem – powieściopisarzem, historykiem literatury, eseistą, krytykiem literackim i wspaniałym wykładowcą. W rozmowie z Profesor Dominiką Dudek poruszy temat czasu. Wspólnie zastanowią się, czym są ciekawe czasy, czy czas może być bohaterem literackim i czy literatura i sztuka mogą być ocalenie…
G
Granice Nauki


1
Czy państwa są nieśmiertelne? | Rozmowy na czasie: Norman Davies
52:52
52:52
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
52:52
Zapraszamy na fascynującą podróż w krainę historii z profesorem Normanem Davies’em. Dowiemy się, czy dla historyka ważniejszy jest czas czy przestrzeń, jak w ciągu dziejów zmieniało się podejście do czasu, czy historia jest nauczycielka pokory i czy Polska jest ewenementem. To wszystko zostanie okraszone anegdotami z niezwykłego życia tego najbardz…
G
Granice Nauki


1
Jazda pod górkę | Rozmowy na czasie: Czesław Lang
59:40
59:40
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
59:40
Będziemy rozmawiać o ściganiu się z czasem, początkach pasji kolarskiej, tryumfach i dramatach. Wrócimy do igrzysk olimpijskich w okresie zimnej wojny i zastanowimy się co dla sportowca oznacza pandemiczne przesunięcie igrzysk w Tokio. Poznamy kulisy wyścigów kolarskich, a także dowiemy się dlaczego warto być weganinem. Prowadzenie: Dominika Dudek …
G
Granice Nauki


1
Śniadanie Mistrzów: January Weiner
1:07:16
1:07:16
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
1:07:16
Prof. January Weiner (2) i dr January Weiner (3) mają wiele wspólnego: dzielą 50 proc. tych samych genów, wykonują tę samą profesję – obaj są biologami – i noszą to samo imię i nazwisko. Z jednym z najbardziej wpływowych i szanowanych polskich ekologów, autorem podręczników akademickich i wieloletnim wykładowcą Uniwersytetu Jagiellońskiego, oraz je…
Słynna psychoanalityk Marie-Louise von Franz rozwinęła koncepcję swego mistrza Carla Gustava Junga o momentach, w których zewnętrzne zdarzenia zdają się ekranem naszego wewnętrznego świata. To właśnie o obrazach naszej autorefleksji i o naszym subiektywnym odczuwaniu czasu będziemy rozmawiać z wybitną poetką. Nagranie w ramach Copernicus Festival O…
G
Granice Nauki


1
Śniadanie Mistrzów: Szymon Malinowski
35:24
35:24
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
35:24
W rozmowie z prof. Szymonem Malinowskim między innymi o tym, jak czas pandemii koronawirusa wpłynął na możliwości badania i lepszego rozumienia zmian klimatycznych, czy atmosfera ma szanse zauważyć związane z lockdownem spadki emisji, czy wreszcie nieuniknione po obecnym kryzysie zmiany w gospodarce, pójdą w kierunku dla klimatu korzystnym. Nagrani…
G
Granice Nauki


1
Śniadanie Mistrzów: Justyna Kowalczyk
34:52
34:52
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
34:52
Na co dzień konfrontujemy się z różnymi wymiarami czasu, wyzwaniami, którym musimy sprostać mimo tego, że upływa on nieubłaganie. Czy czas w naszym życiu dzieli się na kilka wymiarów? Czy możemy mówić o czasie sportowca, czasie prywatności, czasie kobiety? Czy możemy mieć czas na miłość? Czy choroba przychodzi do nas zawsze w nieodpowiednim czasie?…
G
Granice Nauki


1
Samooszukiwanie się. Dlaczego okłamujemy samych siebie? Piotr Urbańczyk
51:02
51:02
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
51:02
Zanim oszukiwanie samego siebie zdobyło zainteresowanie jakiegokolwiek przedstawiciela nauk empirycznych, cieszyło się zainteresowaniem filozofów. W kolejnym wykładzie z cyklu "Granice nauki. Zmuszamy do myślenia" zarysowano filozoficzne rozważania na temat samooszustwa, by na ich tle przedstawić modele tego zjawiska, które można tworzyć w obrębie …
Czym jest inteligencja? W jaki sposób można ją mierzyć? Czy można poprawić swoją inteligencję? Czy testy na inteligencje są wiarygodne i co w rzeczywistości mierzą? Czy istnieją ludzie z IQ powyżej 150? Co oznacza wysokie IQ? Na te i inne pytania związane z inteligencją w wykładzie z cyklu „Granice nauki II: Zmuszamy do myślenia" wybitny psycholog,…
G
Granice Nauki


1
Prawo w pandemii. Pandemia bezprawia – rozmowa Mikołaja Małeckiego: Pandemiczne dylematy moralne
1:03:54
1:03:54
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
1:03:54
Czy pandemia zagraża demokracji, wolności i sprawiedliwości? O relacjach między prawami obywatela a potrzebą sprawnego działania państwa. Gościem będzie dr Wojciech Ciszewski, prawnik specjalizujący się w filozofii polityki. Rozmowa przedstawia wyniki badań przeprowadzonych częściowo w ramach projektu “Restrykcje i represje stanu epidemii (prawne a…
G
Granice Nauki


1
Prawo w pandemii. Pandemia bezprawia – rozmowa Mikołaja Małeckiego: Sport i zdrowie w czasie pandemii
1:05:03
1:05:03
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
1:05:03
Czy władza może nam zakazać aktywności fizycznej? Jak wyważyć interes klubów sportowych i bezpieczeństwo zdrowotne społeczeństwa? Czy lekarz ma obowiązek leczyć, nawet z narażeniem się za zagrożenie zakażeniem? Gościem będzie dr Szymon Tarapata, prawnik, adwokat i popularyzator nauki. Rozmowa przedstawia wyniki badań przeprowadzonych częściowo w ra…
G
Granice Nauki


1
Prawo wobec końców świata | Prawo w pandemii. Pandemia bezprawia – rozmowa Mikołaja Małeckiego
1:02:43
1:02:43
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
1:02:43
Czy widmo globalnego zagrożenia powinno zmienić nasze podejście do relacji państwo-jednostka? Czy państwo ma prawo działać bezprawnie, by zapewnić nam przetrwanie? Gościem będzie dr Kamil Mamak, prawnik, filozof i pasjonat nowych technologii. Gość: dr Kamil Mamak Rozmowa przedstawia wyniki badań przeprowadzonych częściowo w ramach projektu “Restryk…
G
Granice Nauki


1
Pseudonauka w czasie zarazy: Rozmowa z Łukaszem Jachem
57:35
57:35
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
57:35
Pandemii COVID-19 towarzyszy wysyp teorii spiskowych i pseudonaukowych. Wystarczy chwila surfowania w Internecie, aby natknąć się na sugestie, że koronawirus jest dziełem wielkich koncernów farmaceutycznych, skutkiem działania sieci 5G, albo „zasłoną dymną” by rządy mogły zamykać obywateli w domach. Równie ważne co obalanie poszczególnych pseudoteo…
G
Granice Nauki


1
Rozmowy w Czasach Pandemii – cykl Dominiki Dudek: O miłości w kwarantannie
1:13:47
1:13:47
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
1:13:47
Rozmowa z prof. Bogdanem de Barbaro, psychiatrą i psychoterapeutą „Miłość w czasach zarazy” Porozmawiamy o emocjach, jakie wyzwala w ludziach pandemia; o tym dlaczego gorzej radzą sobie ludzie sukcesu; o rodzinach zamkniętych w czterech ścianach w czasie kwarantanny; o miłości, nienawiści i przemocy; o tym czy czeka nas baby-boom, czy może epidemia…
G
Granice Nauki


1
Rozmowy w Czasach Pandemii – cykl Dominiki Dudek: Na pierwszej linii ognia
57:07
57:07
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
57:07
Rozmowa z dr hab. Moniką Bociągą-Jasik, specjalistą chorób zakaźnych, dr med. Konstantym Sułdrzyńskim, anestezjologiem, zajmującym się intensywna opieką medyczną oraz Jędrzejem Majką, podróżnikiem, autorem książek, który w jedną ze swoich podróży udał się na oddział COVIDowy. „Na pierwszej linii ognia” Będziemy rozmawiali o ciężkiej pracy, zmęczeni…
G
Granice Nauki


1
Matematyczne modelowanie zarazy – Rozmowa z Franciszkiem Rakowskim
48:39
48:39
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
48:39
Modele matematyczno-komputerowe towarzyszą nam na co dzień, pozwalając choćby prognozować pogodę. Pandemia COVID-19 sprawiła jednak, że „model” stał się jednak jednym z najczęściej powtarzanych w mediach terminów naukowych. Prognozy epidemiologiczne, których dostarczają specjaliści od modelowania stają się jednym z podstawowych źródeł, w oparciu o …
G
Granice Nauki


1
Rozmowy w Czasach Pandemii – cykl Dominiki Dudek: Lekcja historii
1:05:03
1:05:03
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
1:05:03
Rozmowa z prof. Ryszardem Gryglewskim, Kierownikiem Katedry Historii Medycyny CM UJ: „Zaraza w dziejach” Porozmawiamy o historii wielkich epidemii, dziesiątkujących ludzkość: o „zarazie ateńskiej” – tajemniczej chorobie, która zniszczyła kwitnące miasto i pozbawiła życia Peryklesa; o „czarnej śmierci”: dżumie Justyniana i tej, powracającej w Europi…
G
Granice Nauki


1
Rozmowy w Czasach Pandemii – cykl Dominiki Dudek: Kościół, duchowość, religia
45:19
45:19
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
45:19
Rozmowa z ks. Jackiem Prusakiem, jezuitą, psychologiem i psychoterapeutą W turbulentnych czasach historii ludzie w naturalny sposób kierowali się ku supranaturalizmowi, duchowości, szukali rozwiązań i pociechy w religii. Czy w obecnym kryzysie związanym z pandemią możemy obserwować podobne zjawisko? Czy Covid-19 może przyczynić się do poszukiwań du…
G
Granice Nauki


1
Godzina czytań – fragment najnowszej książki Michała Hellera
22:27
22:27
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
22:27
Ks. Michał Heller czyta fragment swojej najnowszej książki “Ważniejsze niż wszechświat” – będzie to rozdział poświęcony czasoprzestrzeni i wieczności.
G
Granice Nauki


1
Rozmowy w Czasach Pandemii – cykl Dominiki Dudek: Czy można powstrzymać kryzys?
1:13:21
1:13:21
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
1:13:21
Rozmowa z prof. Jerzym Hausnerem, ekonomistą, byłym Ministrem gospodarki, pracy i polityki społecznej Pana Profesora J. Hausnera zapytam o przewidywane konsekwencje ekonomiczne pandemii, o nadchodzący kryzys, o największe zagrożenia, ale i o możliwe środki zapobiegawcze i drogi wyjścia z kryzysu. Czy obecna sytuacja jest jakaś szczególna, czy może …
G
Granice Nauki


1
Rozmowy w Czasach Pandemii – cykl Dominiki Dudek: Czy medycyna jest gotowa na epidemię?
1:18:37
1:18:37
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
1:18:37
Rozmowa z prof. Andrzejem Matyją, Kierownik II Katedry Chirurgii Ogólnej CM UJ, Prezes Naczelnej Izby Lekarskiej Na jak przygotowany system medycyny w Polsce napotkała pandemia? Nie widać w naszym kraju takiej tragedii, jaką obserwowaliśmy we Włoszech czy Hiszpanii – jak można to wytłumaczyć? Które działania MZ były trafione, a które błędne lub wdr…
Rozmowa Wojciecha Bonowicza z Michałem Hellerem
G
Granice Nauki


1
Odkrycie promieniotwórczości – przed i po - Barbara Petelenz
30:59
30:59
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
30:59
Odkrycie naturalnej promieniotwórczości związków uranu, dokonane w roku 1896 przez Henri Antoine Becquerela, było jednym z kluczowych odkryć w fizyce końca XIX wieku. Zjawisko to, początkowo niedocenione nawet przez samego odkrywcę, zostało starannie zbadane przez Marię Skłodowską-Curie oraz Piotra Curie, a wyniki tych prac przyniosły wszystkim trz…
G
Granice Nauki


1
Zaglądanie w umysły zwierząt: eksperymenty nagraniowe - Łukasz Kwiatek
38:39
38:39
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
38:39
Eksperyment nagraniowy (playback experiment), podczas którego analizuje się zachowanie zwierząt, którym odtwarza się nagrane wcześniej odgłosy wydawane przez osobniki tego samego gatunku w różnych okolicznościach, po raz pierwszy został przeprowadzony pod koniec XIX wieku przez amerykańskiego zoologa Richarda Lyncha Garnera, jednego z pionierów bad…
G
Granice Nauki


1
W poszukiwaniu mózgu emocjonalnego - Kinga Wołoszyn-Hohol
46:27
46:27
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
46:27
Jeśli emocje ludzi choć po części podobne są do tych, jakich doświadczają niektóre zwierzęta, źródłem tego faktu muszą być współdzielone obwody mózgowe. Czy za emocje odpowiedzialne są tylko schowane głęboko w naszych mózgach struktury podkorowe, czy też istotną rolę w życiu emocjonalnym odgrywa nowsza ewolucyjnie kora mózgowa? Czy emocje są - jak …
G
Granice Nauki


1
Chemia we Wszechświecie. Z czego składa się kosmos? - Szymon Sikora
42:07
42:07
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
42:07
Jak w historii rozwoju nauki zmieniała się nasza odpowiedź na pytanie: czy Wszechświat składa się z takich samych składników chemicznych jak nasze bezpośrednie otoczenie, nasza planeta Ziemia? Jak na to pytanie odpowiadamy dzisiaj?
G
Granice Nauki


1
Czy atom można sobie wyobrazić? - Marcin Łobejko
46:15
46:15
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
46:15
Jak mechanika kwantowa opisuje atom? Podczas wykładu zastanowimy się nad ontologicznym statusem tzw. orbitali atomowych. Rozważymy czy „planetarny” model atomu jest całkowicie błędny, a jeśli tak, to co mechanika kwantowa oferuje w zamian. Usłyszymy o eksperymencie, który pozwolił wykonać „zdjęcie” orbitali atomu wodoru i zastanowimy się, jak takie…
G
Granice Nauki


1
Odkrycie promieniotwórczości: przed i po - Barbara Petelenz
30:59
30:59
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
30:59
Odkrycie naturalnej promieniotwórczości związków uranu, dokonane w roku 1896 przez Henri Antoine Becquerela, było jednym z kluczowych odkryć w fizyce końca XIX wieku. Zjawisko to, początkowo niedocenione nawet przez samego odkrywcę, zostało starannie zbadane przez Marię Skłodowską-Curie oraz Piotra Curie, a wyniki tych prac przyniosły wszystkim trz…
G
Granice Nauki


1
Samoobsługa, czyli jak rośliny robią sobie jedzenie - Mariusz Gogól
31:45
31:45
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
31:45
Swoją żywieniową niezaleźność rośliny zawdzięczają badanemu od kilku stuleci procesowi fotosyntezy. Dzięki niej z dwutlenku węgla i wody, przy udziale energii słonecznej, tworzone są cząsteczki glukozy, czyli paliwa napędzającego życie komórki. Zaopatrywanie w niezbędne składniki możliwe jest dzięki szeregowi przystosowań w budowie rośliny oraz nie…
G
Granice Nauki


1
Alchemia i średniowieczny kosmos - Łukasz Lamża
34:31
34:31
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
34:31
Alchemię sprowadza się czasem do "protochemii", swego rodzaju prymitywną formę nowożytnej, naukowej chemii. To jednak nieporozumienie. Alchemia stanowiła przez setki, jeśli nie tysiące lat, od starożytności po czasy Renesansu, element światopoglądu każdego wykształconego człowieka, leżący na styku duchowości, medycyny, astrologii i wiedzy o materii…
G
Granice Nauki


1
Mechanika kwantowa: historia pewnej nierówności - Michał Eckstein
38:50
38:50
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
38:50
Przeczące intuicji i "zdrowemu rozsądkowi" implikacje towarzyszyły mechanice kwantowej od samego początku. Szczególne kontrowersje wzbudzało istnienie tzw. stanów splątanych, w których to jedna cząstka zdaje się natychmiast wiedzieć co czyni jej partner, choćby był on na drugim krańcu Wszechświata. Głośna debata Alberta Einsteina z Nielsem Bohrem p…
G
Granice Nauki


1
Przełomy w fizyce. Od Newtona do Hawkinga - dyskusja
49:29
49:29
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
49:29
W spotkaniu wzięli udział: dr hab. Sebastian Szybka, fizyk i kosmolog, autor artykułu o nierozwiązanym przez Newtona problemie trzech ciała, oraz red. Michał Kuźmiński, dziennikarz naukowy i zastępca redaktora naczelnego "Tygodnika Powszechnego", autor wywiadu z prof. Masonem.
G
Granice Nauki


1
Przełomy w naukach o umyśle - dyskusja
50:12
50:12
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
50:12
W dyskusji wzięli udział dr Mateusz Hohol, Kinga Wołoszyn-Hohol i Paweł Bakalarz, autorzy artykułów opublikowanych w dodatku. Spotkanie poprowadzi Łukasz Kwiatek.
G
Granice Nauki


1
Jak rośliny tworzą chmury, czyli historia niejawnej gospodarki wodnej - Tomasz Gełdon
52:35
52:35
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
52:35
Zjawisko transpiracji roślinnej jest wszechobecne i odczuwalne, a jednak zachodzi niezauważenie. Po raz pierwszy zainteresował się nim XVIII-wieczny botanik i fizjolog Stephen Hales udowadniając, że rośliny funkcjonują dzięki transferowaniu przez swoje organizmy wody z jednoczesną absorpcją powietrza. Finezyjne zastosowanie prostych mechanizmów osm…
G
Granice Nauki


1
Jak zaczyna się życie. Historia embriologii - Szymon Drobniak
51:28
51:28
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
51:28
Korzenie embriologii sięgają XVII-wiecznej teorii preformacji, zgodnie z którą męskie komórki rozrodcze zawierają miniaturowe kopie dorosłego organizmu (tzw. homunkulusa). Rozwój mikroskopii i metod eksperymentalnych pozwolił jednak odrzucić tę koncepcję i zapoczątkować naukowe badanie niezwykle dynamicznych pierwszych etapów życia organizmów. W sw…
G
Granice Nauki


1
Historia fitohormonów, czyli jak Darwin poruszył światem roślin - Tomasz Gełdon
56:26
56:26
Na później
Na później
Listy
Polub
Polubione
56:26
Zagadnienie koordynacji wzrostowej i ruchowej roślin zwróciło uwagę nauki stosunkowo późno – w XIX wieku. Badania, które doprowadziły do wykrycia chemicznego regulatora tych procesów – tzw. auksyn – zapoczątkował sam Karol Darwin. Okazało się, że rośliny wcale nie są takie statyczne. Dzięki wytwarzanym hormonom i prostym mechanizmom reakcyjnym ich …