354. Gwiezdne wojny i diamentowe asteroidy. Ameryka w kosmosie w XX, XXI i XXII wieku - Piotr Szyja

Wszechnica.org.pl - Historia

Czy za naszego życia patrząc w niebo będziemy świadkami scen jak z Gwiezdnych Wojen, gdzie rywalizujące ze sobą mocarstwa będą strącać swoje statki laserami? Czy widok XIX-wiecznych osadników ciągnących na zachód Ameryki Północnej i potężnych rakiet wynoszących ludzi w kosmos mają ze sobą coś wspólnego?

Kosmos jako „ostateczne pogranicze” – eksploracja kosmosu a „mitologia amerykańska”

Piotr Szyja zarysował historię eksploracji kosmosu przez USA skupiając się przede wszystkim na głównych powodach rozpoczęcia eksploracji oraz czynnikach wpływające na jej kierunki. Tłem do rozważań stała się relacja między eksploracją kosmosu a „mitologią amerykańską” w kontekście idei tzw. Boskiego Przeznaczenia (ang. Manifest Destiny) oraz „charakteru narodowego” Amerykanów, do którego w popularnym ujęciu charakteryzuje indywidualizm i przedsiębiorczość.

Eksploracja kosmosu dziś i w przyszłości

Zdaniem Piotra Szyi istnieją dwa zjawiska, które kształtują i z dużą dozą prawdopodobieństwa będą kształtować relacje Ameryki i Amerykanów z przestrzenią kosmiczną.

Pierwszy z nich to - wynikająca z rosnącej zależności zachodnich społeczeństw od danych, produktów i usług dostarczanych za pomocą zdolności kosmicznych – rosnąca podatność i wrażliwość na zakłócenia w tym dostępnie, skrzętnie wykorzystywana przez państwa kwestionujące obecny porządek międzynarodowy – głównie Rosję i Chiny. W wyniku tego przestrzeń kosmiczna staje się kolejną domeną prowadzenia działań wojennych i kolejną areną rywalizacji mocarstw. Przedstawione zostaną obecne jak również przyszłe konsekwencje tego zjawiska.

Drugim z omawianych zjawisk jest rozwój tzw. New Space lub Space 4.0. czyli trendu polegającego na rosnącej demokratyzacji i komercjalizacji przestrzeni kosmicznej, co wynika wprost z postępu technologicznego obniżającego koszty produkcji, wyniesienia i obsługi zdolności kosmicznych.

Swoistymi liderami tego trendu są amerykańscy (i nie tylko) przedsiębiorcy-celebryci, zwani „baronami kosmosu” – Elon Musk, Jeff Bezos, Richard Branson. W wyniku tego trendu w wykładniczym tempie przybywa obiektów na orbicie, co z jednej strony stanowi ważny czynnik rozwoju gospodarczego, z drugiej jednak – zwłaszcza w kontekście zaostrzającej się sytuacji bezpieczeństwa – jest także źródłem licznych ryzyk.

Na koniec Piotr Szyja wymienił również najciekawsze i najbardziej obiecujące kierunki komercyjnego wykorzystania przestrzeni kosmicznej, jak podróże i kolonizacja ciał niebieskich, ale też górnictwo kosmiczne.

Materiał nagrany w ramach projektu I Know America Comes to Town finansowanego przez Ambasadę USA w Warszawie.

Znajdź nas:
https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
https://wszechnica.org.pl/