show episodes
 
Artwork

1
Głosy Humanistyki

Głosy Humanistyki

icon
Unsubscribe
icon
Unsubscribe
Miesięcznie
 
Co powiedziałaby humanistyka gdyby miała głos? Prawdopodobnie to, co tu usłyszycie 🧠 Podcast naukowo-społeczny, którego celem jest nowe spojrzenie na nauki społeczne i humanistyczne. 24 wywiady z uczonymi reprezentującymi różne dziedziny nauki. Rozmawiamy o tym, jak pracują, co ich inspiruje, jak patrzą na świat i jak myślą. Udowadniamy, że humanistyka jest nie tylko przydatna społecznie, ale także fascynująca i inspirująca. Projekt dofinansowany ze środków budżetu państwa, przyznanych przez ...
  continue reading
 
Artwork

1
Paszczą o technologiach

Bartosz Paszcza

icon
Unsubscribe
icon
Unsubscribe
Miesięcznie+
 
Od ponad 250 lat technologie kształtują nasz świat. To podcast dla chcących zrozumieć erę innowacji, od maszyny parowej, przez najnowsze zdobycze sztucznej inteligencji aż po próbę odkrycia tego, co czeka nas w przyszłości. Nazywam się Bartosz Paszcza, pracuję z danymi i algorytmami, a po godzinach pasjonuje mnie historia i przyszłość techniki. Wcześniej tworzyłem podcast ScepTech. Autorką loga jest najwspanialsza Aleksandra Paszcza.
  continue reading
 
Loading …
show series
 
Maria Skłodowska-Curie wkroczyła do świata zarezerwowanego niemal wyłącznie dla mężczyzn. Łamała stereotypy, budząc przy tym to podziw, to wściekłość. Ale nawet osoby najbardziej wobec niej krytyczne wcześniej czy później musiały uznać wielkość i osiągnięcia tej drobnej kobiety, która przeszła drogę od guwernantki do jednej z najważniejszych postac…
  continue reading
 
Rewolucja bolszewicka zapoczątkowała istnienie państwa, które trudno było pojąć. Państwo komunistyczne? To brzmiało jako wewnętrzna sprzeczność. Co więcej, bolszewicy bardzo strzegli swoich tajemnic. Tymczasem polscy sowietolodzy z okresu II Rzeczpospolitej, z Wiktorem Sukiennickim i Stanisławem Swianiewiczem na czele, jak nikt potrafili zrozumieć …
  continue reading
 
Pomimo zobowiązań sojuszniczych, Wielka Brytania i Francja nie przyszły na odsiecz Polsce walczącej z Niemcami we wrześniu 1939 roku. W naszym kraju od lat spieramy się o to, czy zostaliśmy wówczas zdradzeni przez aliantów zachodnich. Rzecz nie jest oczywista, bo przecież Londyn i Paryż wypowiedziały wojnę Berlinowi już 3 września 1939 roku. Lokaln…
  continue reading
 
4 lipca 1943 roku o godzinie 23.06 na półwyspie Gibraltar doszło do brzemiennej w skutki katastrofy lotniczej. W jej konsekwencji śmierć poniósł gen. Władysław Sikorski – premier Rzeczpospolitej, Wódz Naczelny, architekt polityki polskiej w pierwszych latach II wojny światowej. Niejasności wokół tego wydarzenia było wiele. Jedyną osobą, która przeż…
  continue reading
 
Choć zakon krzyżacki kojarzy nam się głównie z jedną z największych bitew średniowiecznej Europy, to nie możemy zapomnieć, że był to przede wszystkim jednym z największych politycznych, gospodarczych i organizacyjnych fenomenów swoich czasów. Niewielka grupa rycerzy-zakonników zabudowała państwo rozciągające się od terenów dzisiejszej północno-wsch…
  continue reading
 
Można powiedzieć, że początki polskiego państwa są pogrążone w mroku i zmuszają nas do snucia różnych teorii. Nie mamy pewności skąd pochodzą Piastowie. Nie wiemy dlaczego koronacja Bolesława Chrobrego miała miejsce w 1025 roku, aż 25 lat po zjeździe gnieźnieńskim. Czy Gniezno na pewno było pierwszą stolicą państwa Piastów? Zapewne można tak powied…
  continue reading
 
Rok 1525 wyznacza ważną cezurę w historii Europy i niebagatelną dla historii Polski datę. Pozwoliliśmy wówczas Krzyżakom zmienić szyld i rozpocząć historię Prus. Jak się później okazało, zgubną dla Rzeczpospolitej.W szkołach nadal uczymy się, że hołd pruski był wiązał się ze zmianą religii przez Wielkiego Mistrza. Tak naprawdę Albrecht wymanewrował…
  continue reading
 
Okupacja niemiecka miała różny przebieg w poszczególnych regionach Polski. W jej początkowej fazie szczególnie dotknięte bezwzględnością okupanta było Pomorze. Gość naszego podcastu proponuje nazwanie systematycznie przeprowadzonej operacji mordowania Polaków zbrodnią pomorską. Do 1941 roku była to największe zbrodnia cywilna II wojny światowej.Dla…
  continue reading
 
Krzysztof Skarbek, artysta, profesor na Akademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu👨‍🎨 Malarz, muzyk i twórca multimedialny, organizator licznych wydarzeń artystycznych, aktywny w świecie sztuki i nauki. Specjalizuje się w malarstwie sztalugowym i ściennym, a jego wystawom często towarzyszą kolorowe, muzyczne performanse, happening…
  continue reading
 
Szkolny program nauczania historii XIX wieku poświęcony jest wydarzeniom, które zmierzały do odzyskania przez Polskę niepodległości - od powstań narodowych, przez masowe ruchy polityczne, po I wojnę światową. Nie wspomina się o czymś, co nasz gość uznaje za największą rewolucję w naszych dziejach - rewolucję przemysłową. Spójrzmy na ostatnie dziesi…
  continue reading
 
W XIX wieku doszło do, zdaniem gościa naszego podcastu, największej rewolucji w dziejach naszej cywilizacji. Rewolucja przemysłowa zmieniła oblicze nie tylko Europy Zachodniej. Jak wyglądała na ziemiach polskich, które podzielone pomiędzy trzech zaborców często były traktowane jako prowincja imperiów? Czy słusznie uznajemy kolej za symbol przemian …
  continue reading
 
Ewa Domańska, profesorka nauk humanistycznych na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu 🏛️ Historyczka, metodolożka i teoretyczka, badaczka i wykładowczyni, aktywna w świecie nauki i obecna w licznych instytucjach międzynarodowych. Zajmuje się teorią i historią historiografii, pozaeuropejskimi i nieantropocentrycznymi podejściami do przeszł…
  continue reading
 
Jedni mówią, że mógł zostać cesarzem. Inni twierdzą, że jego awanturnicza polityka o mały włos nie doprowadziła do upadku państwa. Potomni nadali mu przydomek „wielki”, ostatecznie został „chrobrym”, czyli dzielnym! Jego 33-letnie panowanie potomni nazwali złotą epoką. Za jego czasów Polska stała się potężnym państwem. To właśnie on jako pierwszy w…
  continue reading
 
Wojciech Kulesza, Kierownik Katedry Psychologii Społecznej i Międzykulturowej, profesor Uniwersytetu SWPS w Warszawie🧠 Psycholog społeczny, szkoleniowiec i mówca, aktywny w mediach, m. in. w „Polityce”, „Newsweeku”, „Gazecie Wyborczej” czy Kanale Zero. Naukowo zainteresowany m. in. nierealistycznym optymizmem i psychologią miłości. Zajmuje się bada…
  continue reading
 
Jest czwarta dekada XI wieku. Niewiele lat minęło od śmierci pierwszego króla Polski Bolesława Chrobrego. To czas poważnego kryzysu dynastycznego. Na arenę dziejów wchodzą synowie niedawno zmarłego monarchy - Mieszko II, Bezprym i Otto. Piastowskim ziemiom grozi wielkie niebezpieczeństwo. Dochodzi do czegoś, co historycy nazywają reakcją pogańską. …
  continue reading
 
Jak gospodarczo rozwijała się Polska w okresie II Rzeczpospolitej, a jak w PRL? Czym różniły się od siebie modele rozwoju, które były wówczas realizowane? Czy rzeczywiście wieloletnie plany kojarzone z okresem powojennym są specyfiką PRL? W II Rzeczpospolitej podstawowym problemem było przeludnienie wsi. Jak próbowano temu zaradzić i czy to się uda…
  continue reading
 
"To jest diabeł, który się nie da wypędzić postem i modlitwą" - mawiano o niej. I nawet trudno się dziwić takim słowom, bo taka kobieta wcześniej się w Polsce się nie pojawiła. Bona Sforza, królowa Polski do dziś wywołuje gorące spory. Czy była to jedna z najwybitniejszych władczyń w historii Polski? Czy rzeczywiście była trucicielką? Czy zasłużyła…
  continue reading
 
Przypadające w 2025 roku tysiąclecie koronacji Bolesława Chrobrego to doskonała okazja do tego, żeby przyjrzeć się tajemniczym początkom naszego państwa. Spójrzmy w stronę Lednicy, czyli kolebki państwa pierwszych Piastów. Czy można powiedzieć, że nasi dalecy przodkowie mieli swoją stolicę? Jeśli tak, to gdzie się mieściła? Jak wyglądało codzienne …
  continue reading
 
Tragedia Polaków przymusowo wcielonych do armii zaborczych i biorących udział w I wojnie światowej przez lata znajdowała się w cieniu odzyskanej przez nasz kraj niepodległości. I to pomimo faktu, że na frontach tego konfliktu zginęło więcej Polaków niż na frontach II wojny światowej. Ilu Polaków zaciągnięto do armii zaborczych i jaką zajmowali w ni…
  continue reading
 
Mikołaj Cześnik, dyrektor Instytutu Nauk Społecznych, profesor Uniwersytetu SWPS w Warszawie. Socjolog i politolog, naukowo zainteresowany demokracją i demokratyzacją, zachowaniami wyborczymi, partiami politycznymi oraz podziałami polityczno-społecznymi. Specjalizuje się w analizie systemów politycznych, w szczególności demokracji oraz w badaniu za…
  continue reading
 
Okres stalinowski PRL to czas terroru i bezprawia. Władze komunistyczne, nie patrząc na przepisy, brutalnie łamały tych, którzy im się sprzeciwiali lub tych, których w ogóle uznała za zdolnych do sprzeciwu. W drugiej połowie lat 40. powstały owiane złą sławą areszty śledcze Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. Jeden z nich zlokalizowany był w g…
  continue reading
 
Dlaczego musiało minąć mniej więcej 150 lat od założenia państwa polskiego do powstania pierwszej kroniki opisującej historię naszych ziem? Kim był jej autor - Gall Anonim? Chorwatem, a może Wenecjaninem? Czy rzeczywiście okazał się jednym z najwybitniejszych literackich reprezentantów ówczesnego chrześcijańskiego świata? Kroniki zaczynają pojawiać…
  continue reading
 
„Rodem warszawianin, sercem Polak, a talentem świata obywatel” – pisał o nim poeta Cyprian Kamil Norwid. W jednej z warszawskich kawiarni poznał Juliusza Słowackiego. W dniu jego pierwszego publicznego koncertu swój literacki debiut zaliczył Zygmunt Krasiński. Stał się bohaterem jednego z opowiadań Honoriusza Balzaca, a jego kochanką była znana pis…
  continue reading
 
Kawały opowiadane w PRL to prawdziwe złoto. To unikalne źródło wiedzy o tej epoce. Niektóre poglądy, jak choćby krytyka władz i otaczającej rzeczywistości mogły być wyrażana jedynie poprzez humor. Komunistyczne władze dobrze o tym wiedziały. Dlatego tak bardzo bały się kolejek, w których Polacy - stojąc po podstawowe produkty spożywcze - bez umiaru…
  continue reading
 
O początkach Warszawy wiemy niewiele. Kim byli jej mityczni założyciele i jaką rolę w powstaniu późniejszej stolicy polski odegrali niemieccy osadnicy, którzy przemieścili się w górę Wisły z Torunia? Kiedy w ogóle powstała Warszawa? Nie zapominajmy, że tuż obok znanego powszechnie Starego Miasta znajduje się Nowe Miasto. Co je wyróżniało? Kim byli …
  continue reading
 
Agnieszka Skala-Gosk, profesorka Politechniki Warszawskiej 🎓 Dr hab. Agnieszka Skala-Gosk to naukowczyni w obszarze innowacyjnej przedsiębiorczości, specjalizująca się zarządzaniu startupem. Bada i mentoruje kolejne „pokolenia” startupów w Polsce i w regionie Europy Centralnej i Wschodniej. Jest pionierką edukacji w zakresie przedsiębiorczości star…
  continue reading
 
28 czerwca 1956 roku o godzinie 6.00 rano w Poznaniu zawyły syreny. Był to sygnał do rozpoczęcia strajku. Na ulice miasta wyszli robotnicy licznych zakładów pracy. Szybko dołączyli do nich mieszkańcy Poznania. O godzinie 9.00 protestuje już od 100 000 do 150 000 osób. Wydarzenia, które rozegrają się tego dnia przejdą do historii. Poznań w latach 50…
  continue reading
 
Rzeczpospolita Obojga Narodów w czasach największej świetności obejmowała tereny nie tylko Polski, Litwy, Białorusi i Ukrainy, ale także część Łotwy i Estonii. Słynne Inflanty to nasze dawne północne rubieże i teren konfliktów trzech mocarstw Rzeczypospolitej, Szwecji i Moskwy. Jednak ich historia sięga znacznie dalej... W XII i XIII wieku na tych …
  continue reading
 
Warszawa, zabór rosyjski, początek dwudziestego wieku. Na arenie dziejów pojawia się Organizacja Bojowa Polskiej Partii Socjalistycznej. To jej członkowie jesienią 1904 roku użyli na warszawskich ulicach broni przeciwko carskiej policji. Czy bojowcy PPS w swojej działalności uciekali się do terrorystycznych metod? Początek XX wieku to także okres r…
  continue reading
 
Malarstwo historyczne kojarzymy najczęściej z jednym twórcą - Janem Matejką. Jednak opowieść o tych, którzy tworzyli dzieła przedstawiające wydarzenia z przeszłości jest bardziej skomplikowana. Czy historyczne obrazy malowano ku chwale i ku przestrodze? XIX wiek przyniósł Europie eksplozję historyzmu. W polskich warunkach malarstwo historyczne nabr…
  continue reading
 
Bitwa pod Cedynią - pierwsza batalii w historii polskiej wojskowości, symbol walki z niemieckim najeźdźcą i wreszcie choćby i dziś najdalej na zachód wysuniętego przyczółku naszej ojczyzny. Tylko czy słynna Cedynia to na pewno Cedynia, a sama bitwa bardziej niż zderzeniem dwóch armii była starciem lokalnych watażków, czyli Mieszka I i margrabiego H…
  continue reading
 
Przyjrzymy się postaci jednego z najwybitniejszych dowódców wojskowych w historii Polski. Skoczymy z nim w wir działań wojennych i wielkiej polityki w bardzo ważnym dla Rzeczpospolitej okresie. Czy Stanisław Żółkiewski zasłużył na tak wysokie miejsce w panteonie polskich bohaterów narodowych? Jak to możliwe, że zamożny szlachcic stał się drugą, po …
  continue reading
 
Wojna, w której rodakom po raz pierwszy objawiły się militarne talenty Tadeusza Kościuszki i księcia Józefa Poniatowskiego. Wojna, po której ustanowiono order Virtuti Militari i zarazem ostatnia wojna w historii Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Co wydarzyło się w 1792 roku? Przypomnimy o konfederacji targowickiej i jej głównych przedstawicielach. K…
  continue reading
 
Zgodnie z planami dowództwa Armii Krajowej Powstanie Warszawskie miało zakończyć się błyskawicznie. Walki miały trwać 48, najwyżej 72 godziny. Stało się inaczej. Warszawa krwawiła aż 63 dni. Jak do tego doszło? Czy warszawiacy byli gotowi bić się z wycofującymi Niemcami nawet bez rozkazu dowództwa Armii Krajowej? Czy dni Powstania Warszawskiego prz…
  continue reading
 
Polska, która odrodziła się jesienią 1918 r. stała się państwem demokratycznym. Nie trwało to długo, bo w maju 1926 roku marszałek Józef Piłsudski dokonał zamachu stanu, który nazywamy przewrotem majowym. Jak do tego doszło? Czy musiało tak się stać? Druga Rzeczpospolita była politycznie bardzo podzielona. Symbolizował to konflikt pomiędzy Narodową…
  continue reading
 
Władczyni, której rządy umocniły Rosję w roli europejskiego imperium i ta sama, której długie panowanie oznaczało koniec dla I Rzeczypospolitej. Katarzyna Wielka, urodzona w Szczecinie Niemka, na którą dziś musimy spojrzeć bez uprzedzeń, jako fenomen polityczny drugiej połowy XVIII wieku. Jej małżeństwo z Piotrem III Romanowem nie było szczęśliwe. …
  continue reading
 
Choć może to brzmieć zaskakująco, to geneza powstania senatu nie wiąże się z parlamentem. Pełnił on początkowo inną funkcję. Jaki związek z tym ma Władysław Łokietek, Kazimierz Wielki i rozbicie dzielnicowe? Czy senat zawdzięcza swoje istnienie kłótniom o podział podatków? W okresie II Rzeczpospolitej ścierały się różne wizje funkcjonowania senatu.…
  continue reading
 
Książki poświęcone historii ludowej biją rekordy popularności, a wywołane nimi debaty angażują szerokie kręgi czytelników. Skąd bierze się ten fenomen? Czy w ten sposób odkrywamy nowe sposoby opowiadania o naszych dziejach? A może jej autorzy opisują dziś to, co już dawno zostało odkryte przez badaczy historii wsi? Historia wsi, na przykład czasów …
  continue reading
 
Rzeczpospolita Obojga Narodów była państwem pod wieloma względami wyjątkowym. Szczególnie wyróżniało je prawo, które dawało szlachcie możliwość wyboru władcy. Działo się to podczas zwoływanych z wielkim rozmachem wolnych elekcji. Warszawskie elekcje bez wątpienia były wydarzeniami bez precedensu w skali kontynentu, zarówno jeśli chodzi o skalę wyda…
  continue reading
 
Gdyby tworzył dziś, jego opowieści zapewne stałyby się kasowymi hitami niczym najpopularniejsze współczesne seriale. Wizja historii Sienkiewicza służyła nie tylko pokrzepieniu serc rodaków pod zaborami, ale stała się kuźnią pokoleń patriotów zaczytanych w jego dzieła. Jak wielki wpływ na twórczość pisarza miała rewolucja techniczna, czego szukał na…
  continue reading
 
Upadek muru berlińskiego uchodzi za symbol upadku komunizmu w Europie. Ale nie byłoby tego gdyby nie wydarzenia, które rozgrywały się w Polsce pod koniec lat 80. Powstanie ogromnego ruchu społecznego, jakim była "Solidarność" i trwanie jej mitu wyróżniało Polskę wśród tzw. demokracji ludowych. Co było tak niezwykłego w tej historii? Jak to możliwe,…
  continue reading
 
Ryszard Balicki, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego ⚖️ Prawnik i konstytucjonalista specjalizujący się w prawie publicznym, obserwator współczesnej polityki. Członek Państwowej Komisji Wyborczej oraz Komitetu Nauk Prawnych PAN. Uniwersytet Wrocławski, Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii, Katedra Prawa Konstytucyjnego. Technikum Hutnicze w Głog…
  continue reading
 
Choć puścili na ziemie polskie tylko drobne zagony, dwa razy splądrowali kraj. Spalili Kraków i Sandomierz, wybili kwiat rycerstwa z Małopolski i Śląska. W bitwie pod Legnicą zgładzili najpotężniejszego wówczas piastowskiego księcia − Henryka Pobożnego. Mongołowie stworzyli imperium 4 razy większe od Cesarstwa Rzymskiego! Podbili ziemie od Chin i K…
  continue reading
 
Warszawa uchodzi obecnie za bezpieczne miasto. A jak to wyglądało w II RP? Czy można było spokojnie wyjść na spacer wieczorem? Która dzielnica była bezpieczna, a w której łatwo można było spotkać doliniarza? Kim byli kasiarze i dlaczego przestali być potrzebni w latach 30? Przestępczość kwitła w stolicy II Rzeczypospolitej. Była to przestępczość z …
  continue reading
 
Małgorzata Lisowska-Magdziarz, profesorka Uniwersytetu Jagiellońskiego 🎥 Medioznawczyni i semiolożka, specjalizująca się w semiotyce mediów i kultury popularnej, edukacji medialnej oraz metodach badań mediów. Profesorka Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kierowniczka przynależącego do Instytutu Dziennikarstwa Zakładu Ośrodka Badań Prasoznawczych. Przewo…
  continue reading
 
Świadectwo potęgi I Rzeczpospolitej - królewski pałac Villa Regia, perła architektury XVII-wiecznej Warszawy, przez stulecia spoczywał na dnie Wisły. Zniszczony przez Szwedów w okresie Potopu, przez lata uważany był za bezpowrotnie utracony. 350 lat po tych wydarzeniach grupa śmiałków postanowiła odnaleźć zaginiony skarb. Porwali się na przedsięwzi…
  continue reading
 
W teorii komunistyczna Polska dbała o robotnika. Dała mu edukację, miejsce pracy, niekiedy mieszkanie. Czegoś istotnego musiało jednak brakować, bo robotnicy stanowili grupą społeczną, która wielokrotnie buntowała się. Choć z PRL kojarzymy wielkie protesty społeczne z 1956, 1968, 1970, 1980 roku, to warto pamiętać, że strajki robotników wybuchały k…
  continue reading
 
Minęło 20 lat od momentu, w którym Polska przystąpiła do Unii Europejskiej. Nie każdy musi pamiętać okoliczności, które towarzyszyły tej historycznej chwili. Czego się wówczas obawiano? Kto popierał wejście do Unii Europejskiej, a kto był przeciw? Czy referendum akcesyjne mogło okazać się nieważne? Jak wyglądał proces tworzenia się tego, co dzisiaj…
  continue reading
 
Loading …

Skrócona instrukcja obsługi

Posłuchaj tego programu podczas zwiedzania
Odtwarzanie