KL publiczne
[search 0]
Więcej
Download the App!
show episodes
 
Artwork

1
Historia BEZ KITU

Historia BEZ KITU

icon
Unsubscribe
icon
Unsubscribe
Co tydzień
 
Popularnonaukowy kanał o historii najnowszej prowadzony przez historyków i nauczycieli. Jesteśmy grupą historyków, nauczycieli, edukatorów i osób, którym zwyczajnie zależy na przekazywaniu wiedzy o przeszłości uwzględniający różne punkty widzenia i zgodny z regułami warsztatu historycznego. Zamierzamy oddawać głos profesjonalnym, uznanym historykom odpowiedzialnie analizującym przeszłe wydarzenia. Chcemy tworzyć alternatywę zarówno wobec usłużnej wobec władzy historiografii d
  continue reading
 
Artwork

1
O Auschwitz

Miejsce Pamieci Auschwitz

icon
Unsubscribe
icon
Unsubscribe
Miesięcznie
 
Oficjalny podcast Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau. Historia obozu Auschwitz jest niezwykle złożona. Łączył on dwie funkcje: obozu koncentracyjnego i ośrodka zagłady. Nazistowskie Niemcy prześladowały w nim różne grupy ludzi, a kompleks obozowy nieustannie rozbudowywano i przekształcano. W podcaście „O Auschwitz” mówimy o historii obozu oraz o naszej współczesnej pamięci o tym szczególnym miejscu. Bardzo prosimy o wsparcie naszej misji i udostępnianie naszych podcastów w mediach społecznoś ...
  continue reading
 
Loading …
show series
 
Epidemia grypy hiszpanki w latach 1918–1920 była największym kryzysem zdrowotnym w dziejach ludzkości. Szacuje się, że w tym czasie mogło umrzeć nawet 100 mln ludzi. W Polsce życie straciło od 150 do 300 tys. osób. Zdaniem rozmówcy prawdopodobnie nie było jednego miejsca, w którym aktywował się wirus, ale równocześnie działo się to w kilku regionac…
  continue reading
 
Miejsce Pamięci Auschwitz to blisko 200 hektarów terenu, około 300 ruin, 155 budynków, ale także ogromna liczba historycznych przedmiotów, przede wszystkim śladów po Ofiarach Auschwitz: buty, walizki, szczotki, czy naczynia kuchenne. O tym, jak zabezpieczane są te bezcenne przedmioty oraz jaka jest filozofia konserwacji w Miejscu Pamięci opowiadają…
  continue reading
 
Prawo do własnej organizacji pocztowej w Wolnym Mieście Gdańsku przyznano Polsce w postanowieniach traktatu wersalskiego i późniejszych umowach. Przez całe dwudziestolecie międzywojenne polska organizacja pocztowa była źródłem konfliktu. Gdańscy Niemcy uważali, że istnienie placówki z własną siedzibą, przyjmującą interesantów stanowi przekroczenie …
  continue reading
 
Począwszy od końca lat trzydziestych do początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku w Rumunii jedna dyktatura ustępowała miejsca innej. W 1938 r. król Karol II w wyniku wewnętrznego przewrotu wprowadził w kraju rządy dyktatorskie pod hasłem ratowania królestwa, w obliczu destabilizujących je czynników. W czasie II wojny światowej władzę sprawował reż…
  continue reading
 
Litwa w świadomości Polaków funkcjonuje głównie przez pryzmat edukacji szkolnej, zarówno historycznej, jak i literackiej. Niejednokrotnie przedstawia ona naszego północno-wschodniego sąsiada w sposób wyidealizowany i nie do końca oddaje, to czym Litwa była naprawdę. Z kolei Litwini, kiedy patrzą na swoją przeszłość wskazują na jej wyjątkowość i odm…
  continue reading
 
Polska Parta Socjalistyczna na mapie politycznej II RP była jedną z ważniejszych sił. Co prawda, nigdy nie osiągnęła ani liczebności, ani poparcia na jakie mogły liczyć Narodowa Demokracja czy partie chłopskie, ale z jej szeregów wyszło wielu wybitnych działaczy, którzy odegrali znaczącą rolę nie tylko przed drugą wojną światowa, lecz także w jej t…
  continue reading
 
Obóz w Stutthofie istniał 2077 dni. Niemcy uruchomili go 2 września 1939 r., kiedy przywieziono pierwszych 150 więźniów – głównie Polaków i Żydów. Jego lokalizacja w trudno dostępnym terenie, otoczonym z trzech stron lasem, a także wrogo nastawiona niemiecka ludność, uniemożliwiała praktycznie ucieczkę. Od 1942 r. Stutthof funkcjonował jako obóz ko…
  continue reading
 
Początki polskiego alpinizmu i himalaizmu sięgają dwudziestolecia międzywojennego. Pierwsza czteroosobowa ekspedycja w Himalaje wyruszyła latem 1939 r. z zamiarem zdobycia siedmiotysięcznika Nanda Devi East. Zakończyła się ona jednak dla polskiej ekipy tragicznie – dwóch jej członków zginęło w lawinie po zdobyciu szczytu. Pozostali wrócili do Polsk…
  continue reading
 
Zaprzeczanie Holokaustowi jest niczym innym, jak zbudowaną na kłamstwie i nienawiści teorią spiskową. Chociaż pod względem podejścia do faktów negacjonizm jest podobny do twierdzeń o płaskiej Ziemi, to należy pamiętać, że w rzeczywistości jest on niebezpiecznym i ohydnym nośnikiem antysemityzmu i nienawiści. Negacjoniści ignorują fakty, lub nimi ma…
  continue reading
 
W latach 1945–1949, zanim powstały dwa państwa niemieckie, zostały zbudowane podwaliny nowego porządku politycznego, społecznego i kulturowego, którego wiele elementów widać we współczesnych Niemczech. Proces denazyfikacji przyniósł tylko połowiczne rezultaty. W realiach rodzącej się zimnej wojny i nadchodzącego – jak się wydawało – konfliktu z ZSR…
  continue reading
 
Po trwającej trzy lata wojnie domowej Hiszpania była poważnie zniszczona i wykrwawiona. Strat osobowych po jej zakończeniu dopełniały surowe represje stosowane przez reżim gen. Francisco Franco wobec przegranej strony republikańskiej (lewicowej) – m. in. wykonano co najmniej 50 tys. egzekucji, a ok. 300 tys. osób przebywało w więzieniach. Przejście…
  continue reading
 
27 stycznia 1945 r. żołnierze Armii Czerwonej wyzwolili ok. 7,500 więźniów niemieckiego nazistowskiego obozu Auschwitz, w tym ponad 500 dzieci. O ostatnich dniach funkcjonowania obozu i o momencie jegowyzwolenia opowiadają świadkowie tamtych wydarzeń: Anna Tytoniak Kazimierz Smoleń Lea Shinar Irena Konieczna Józef Tabaczyński Wanda Błachowska-Taras…
  continue reading
 
Sukces polskich kryptologów współpracujących z wywiadem francuskim, którzy złamali szyfr Enigmy, wynikał z wcześniejszych doświadczeń – wyniesionych m.in. ze służby w armiach państwach zaborczych. Dzięki przypadkowi polski wywiad w 1929 r. zapoznał się z handlową wersję Enigmy, gdy przesyłka z nią utknęła na warszawskim lotnisku Okęcie. Do pierwsze…
  continue reading
 
Po zakończeniu II wojny światowej Chorwacja stała się republiką związkową w ramach Jugosławii, w której rządy przejęli komuniści z Josipem Broz-Titą na czele. Konflikt serbsko-chorwacki należał początkowo do zagadnień, wobec którego socjalistyczne państwo stosowało politykę milczenia. Zaczęło się to zmieniać w latach sześćdziesiątych. W 1966 r. w o…
  continue reading
 
Sowieccy jeńcy wojenni to czwarta co do wielkości grupa ofiar niemieckiego obozu Auschwitz, po Żydach, Polakach i Romach. Łącznie w obozie zarejestrowano 11964 jeńców. Ponadto według szacunków do obozu przywieziono co najmniej 3000 czerwonoarmistów, którzy zostali zamordowani bez wprowadzania do ewidencji obozowej. O historii i losach sowieckich je…
  continue reading
 
27 listopada 2024 r. weszło w życie zawieszenie broni między Izraelem a Hezbollahem. Zakończyło ono trwającą przeszło rok konfrontację między obydwoma podmiotami. Izraelska ofensywa lotnicza w ostatnich miesiącach zadała mu poważne straty: zabito przywództwo Hezbollahu, życie straciło kilka tysięcy jego bojowników, zniszczono także jego infrastrukt…
  continue reading
 
12 listopada 1989 r. doszło do wydarzenia, które zapowiadało przełom w relacjach polsko niemieckich. Trzy dni po obaleniu muru berlińskiego, w trakcie mszy w Krzyżowej Tadeusz Mazowiecki, premier rządu polskiego i Helmut Kohl, kanclerz Republiki Federalnej Niemiec przekazali sobie gest pojednania. Stanowił on uwieńczenie długiego procesu wzajemnego…
  continue reading
 
W okresie międzywojennym państwo rumuńskie zajmowało największy obszar w swojej historii. Pod wieloma względami przypominało ono międzywojenną Polskę, z tym że wiele zachodzących tam zjawisk i procesów było spotęgowanych. Rumunia była krajem wybitnie rolniczym, w dużo większym stopniu nierównomiernie rozwiniętym, bardziej wieloetnicznym i zdecydowa…
  continue reading
 
Trwający od kilkudziesięciu lat spór izraelsko-arabski nosi znamiona konfliktu nierozwiązywalnego. Taki pogląd podziela duża część społeczeństwa izraelskiego, dzięki odpowiedniej narracji, latami utrwalanej przez polityków. Żadna ze stron nie widzi możliwości zakopania topora wojennego. W wyniku toczącej się od ponad roku wojny – po ataku Hamasu 7 …
  continue reading
 
Polska Partia Socjalistyczna została powołana na zjeździe paryskim w 1892 r. Stworzyli ją inteligenci ze szlacheckimi korzeniami, którzy uważali, że robotnicy powinni walczyć o swoje prawa i na tej drodze należy ich wspierać. Od początku socjaliści głosili hasła niepodległościowe – potrzebę odbudowy demokratycznej Rzeczypospolitej. W pierwszych lat…
  continue reading
 
Kobiety zaznaczyły swoją obecność w polityce ostatnich dwóch dekad PRL – zarówno w oficjalnych organizacjach i strukturach partyjnych, jak i w opozycji demokratycznej. Warto pamiętać, że pomimo wzrostu ich liczby w PZPR w epoce Gierka (niektóre z nich pełniły funkcję I sekretarzy), nie przełożyło się to na większy ich udział we władzy. Z kolei zaan…
  continue reading
 
Josef Mengele był doktorem medycyny i filozofii, asystentem profesora Otmara von Verschuera w Instytucie Biologii Dziedzicznej i Higieny Rasowej we Frankfurcie, członkiem partii nazistowskiej i SS. W obozie Auschwitz był najpierw lekarzem w obozie rodzinnym dla Romów i Sinti w Auschwitz II-Birkenau Birkenau, a w okresie od sierpnia do grudnia 1944 …
  continue reading
 
Początek historii ISIS wiąże się z postacią Abu Musaba az-Zarkawiego, jordańskiego terrorysty, który w latach osiemdziesiątych walczył w Afganistanie. Państwo Islamskie jako organizacja terrorystyczna powstało w 2006 r., stopniowo rozszerzało swoje wpływy, aż w 2014 r. ogłosiło powstanie kalifatu na części terytorium Iraku i Syrii. Było pierwszą or…
  continue reading
 
Na początku XX w. Chorwacja wchodziła w skład monarchii austro-węgierskiej. W czasie I wojny światowej politycy, którzy byli zwolennikami powstania jednego państwa Słowian Południowych, założyli na emigracji Komitet Jugosłowiański, a w 1917 r. zawarli umowę z rządem Serbskim odnośnie budowy wspólnego państwa. Powstałe w 1918 r. Państwo Serbów, Chor…
  continue reading
 
O wyzwaniach opowiadania o Auschwitz młodym osobom, przykładach pomocnej literatury, a także o swojej książce "Miś z obozowego koca" opowiada autorka, dr Wanda Witek-Malicka z Centrum Badań Muzeum. „Miś z obozowego koca” to zbiór 22 opowiadań opartych na historiach dzieci deportowanych do niemieckiego obozu Auschwitz z powstańczej Warszawy w sierpn…
  continue reading
 
Odejście generała Charles’a de Gaulle’a od władzy zapoczątkowało we Francji zmiany. Zaczął je wdrażać jego następca i bliski współpracownik Georges Pompidou, który zmarł w trakcie kadencji. Kolejni prezydenci Piątej Republiki wywodzili się z różnych stron sceny politycznej, a każdy z nich mierzył się podczas prezydentury z nieco innymi wyzwaniami i…
  continue reading
 
Prawo międzynarodowe od XIX w. regulowało prowadzenie wojen i traktowanie jeńców wojennych. Z perspektywy wydarzeń II wojny światowej ogromne znaczenie miała trzecia konwencja genewska, podpisana 27 lipca 1929 r. Polityka III Rzeszy wobec jeńców wojennych zmieniała się – była wypadkową zarówno czynników ideologicznych, jak i gospodarczych. Wziętych…
  continue reading
 
Ruch dysydencki w Związku Radzieckim bywa różnie pojmowany i definiowany. Według jednych narodził się on po odwilży w 1956 r., według innych dopiero w połowie lat sześćdziesiątych. Dysydenci bronili praw człowieka, ale niezmiernie rzadko formułowali postulaty polityczne. Ruch ten w ZSRR liczył zaledwie kilkaset osób. Działali jawnie, w granicach ob…
  continue reading
 
Więźniowie Auschwitz byli w stanie wysyłać różnego rodzaju nielegalne wiadomości, zarówno na terenie obozu, jak i poza druty kolczaste. Niektóre z nich były krótkimi listami adresowanymi do członków rodziny, inne były wiadomościami i raportami dla organizacji ruchu oporu. O tej wyjątkowej kolekcji dokumentów opowiada dr Wojciech Płosa, kierownik Ar…
  continue reading
 
Lech Wałęsa pozostał niekwestionowanym liderem związku pomimo jego rozwiązania przez władze. W 1987 r. stanął na czele Krajowej Komisji Wykonawczej NSZZ „Solidarność”. Dzięki jego autorytetowi wygaszono falę strajków w 1988 r. Otworzyło to drogę do rozmów z władzami, których finałem były obrady okrągłego stołu, a następnie wybory kontraktowe. Ku za…
  continue reading
 
Wraz z wybuchem wojny niemiecko-sowieckiej w czerwcu 1941 r. nacjonaliści ukraińscy spod znaku OUN-B powołali do życie we Lwowie własny rząd. Z racji tego, że Niemcy mieli inne plany zagospodarowania zdobyczy na wschodzie ukraiński ruch nacjonalistyczny został zmuszony do działalności w podziemiu, a jego zbrojne ramię – Ukraińska Powstańcza Armia –…
  continue reading
 
Przez stulecia tereny Rumunii podlegały różnym wpływom – m.in. tureckim, a od XIX w. rosyjskim. Dzięki tym ostatnim Wołoszczyzna i Mołdawia znalazły się w kręgu oddziaływania kultury cywilizacji zachodniej. Proces budowania rumuńskiej tożsamość narodowej rozpoczął się w XIX w. Służyła temu reforma szkolnictwa i zmiana alfabetu na łaciński czy refor…
  continue reading
 
Współczesny bieg maratoński jest koncepcją nowożytną z końca XIX w., ale zainspirowaną starożytną bitwą pod Maratonem z 490 r. p.n.e. W 2024 r. przypada 100-lecie polskiego maratonu. 2 listopada 1924 r. w Rembertowie sportowcy po raz pierwszy pobiegli na dystansie 42 km 195 m. W związku z tym zapraszamy państwa w podróż po historii rodzimego jak i …
  continue reading
 
III Rzesza na masową skalę wykorzystywała pracę robotników przymusowych. Rekrutowała ich ze wszystkich podbitych krajów Europy w czasie II wojny światowej. Wśród nich było kilka milionów mieszkańców przedwojennej Polski. Najczęściej w polskiej pamięci zbiorowej i w polskiej historiografii zachował się jej negatywny obraz. Z relacji części przymusow…
  continue reading
 
Po raz kolejny naszą uwagę poświęcamy osobie Lecha Wałęsy, ze szczególnym uwzględnieniem okresu lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych. Od momentu pracy w Stoczni Gdańskiej im. Lenina zaangażował się on w działalność związkową, ale dopiero po kilku latach wyrósł na osobą rozpoznawalną w środowisku robotniczym i opozycyjnym Gdańska. Cieniem na jeg…
  continue reading
 
Do obozu Auschwitz Niemcy deportowali ponad milion trzysta tysięcy ludzi, z czego ponad 400 tysięcy zarejestrowano w obozie jako więźniów. Niektórzy z nich mogli prowadzić korespondencję ze światem zewnętrznym, miała ona jednak szczególny charakter. O oficjalnej korespondencji więźniarskiej: listach i kartach pocztowych wysyłanych z obozu oraz przy…
  continue reading
 
Znaczącą rolę w wojennej i powojennej historii Francji odegrał generał Charles de Gaulle. W czerwcu 1940 r. przedostał się do Wielkiej Brytanii i założył tam Komitet Wolnej Francji. Stał się symbolem oporu i niezgody na kolaborację. W czerwcu 1944 r. stanął na czele Tymczasowego Rządu Republiki Francuskiej. W 1946 r. zrezygnował z władzy, by po ośm…
  continue reading
 
Na początku sierpnia 1980 r. – kilka miesięcy przed osiągnięciem wieku emerytalnego –zwolniono z pracy w Stoczni Gdańskiej Annę Walentynowicz, działaczkę Wolnych Związków Zawodowych. To wydarzenie stało się iskrą, która wywołała strajk. Głównym inicjatorem protestu robotników był Bogdan Borusewicz, również działacz WZZ, KOR oraz redaktor niezależny…
  continue reading
 
SPOTKANIA Z KLIO: Z dr. Michałem Przeperskim (Instytut Historii PAN) - o jego książce „Dziki Wschód. Transformacja po polsku 1986–1993" rozmawia red. Paweł Krysiak (Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN”)Zapraszają: Pracownia Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej im. Jerzego Kłoczowskiego Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” @BramaGrodzkaTeatrNN w Lublini…
  continue reading
 
SPOTKANIA Z KLIO: Z prof. Andrzejem Friszke (ISP PAN) - o jego książce "Czekanie na rewolucję. Komuniści w II Rzeczypospolitej 1921–1926" - rozmawia prof. Sławomir Łukasiewicz (KUL)Zapraszają: Pracownia Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej im. Jerzego Kłoczowskiego Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” @BramaGrodzkaTeatrNN w Lublinie oraz portal Histo…
  continue reading
 
SPOTKANIA Z KLIO: "Przesiedleńcy" / Z prof. Grzegorzem Hryciukiem - o jego książce " Przesiedleńcy. Wielka epopeja Polaków 1944–1946" - rozmawia dr Mariusz Zajączkowski Zapraszają: Pracownia Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej im. Jerzego Kłoczowskiego Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” @BramaGrodzkaTeatrNN w Lublinie oraz portal Historia bez kitu…
  continue reading
 
Bogdan Bartnikowski urodził się w Warszawie w 1932 r. Podczas Powstania Warszawskiego razem z matką został wypędzony z domu. Niemcy skierowali ich najpierw do obozu przejściowego w Pruszkowie, a następnie deportowali do Auschwitz, gdzie zostali rozdzieleni. 11 stycznia 1945 r. Oboje zostali ewakuowani do Berlina-Blankenburga, gdzie byli przetrzymyw…
  continue reading
 
Przez dziesięciolecia znaliśmy zniekształconą wersję przebiegu zamachu z 1 lutego 1944 r. na Franza Kutscherę, dowódcę SS i policji na dystrykt warszawski. Powstała ona w oparciu o narrację dwóch bezpośrednich uczestników akcji. Później utrwalił ją film wyreżyserowany przez Jerzego Passendorfera, zatytułowany „Zamach” oraz książka Piotra Stachiewic…
  continue reading
 
W sierpniu i wrześniu 1944 roku - po wybuchu Powstania Warszawskiego - władze niemieckie deportowały do Auschwitz prawie 13 tys. mieszkańców okupowanej stolicy i okolicznych miejscowości - mężczyzn, kobiet, osób starszych, dzieci, nawet niemowlęta. O ich losach w obozie opowiada dr Wanda Witek-Malicka z Centrum Badań Muzeum Auschwitz. Aleksander i …
  continue reading
 
Zjawisko hazardu jest stare jak nasza cywilizacja. Nowoczesny hazard narodził się w Europie dopiero w XVII w. Biznes ten kwitł zwłaszcza w okresie II wojny światowej. Domy rozrywki w III Rzeszy w ciągu pierwszych lat wojny zwiększyły swoje zyski kilkukrotnie. Nawet Polacy w Generalnym Gubernatorstwie chętnie korzystali z tej formy rozrywki, za co k…
  continue reading
 
Ukraina rozwijała się pod silnym wpływem Rosji, a skala rusyfikacji tamtejszej ludności była olbrzymia. Od 1922 r. państwo to stało się jedną z republik związkowych ZSRR. Dzięki polityce ukrainizacji z lat dwudziestych bolszewikom udał się proces przekształcania chłopów w Ukraińców sowieckich. Po odzyskaniu niepodległości w 1991 r. większości jej m…
  continue reading
 
Pierwsze publikacje o tematyce obozu Auschwitz powstawały jeszcze w czasie wojny, w okresie funkcjonowania obozu. Lata tuż powojenne również obfitowały w liczne publikacje świadków – Ocalałych z tamtych wydarzeń. O tym jaką przewagę ma literatura autorstwa bezpośrednich świadków nad fikcją literacką inspirowaną tematyką Auschwitz opowiada dr Wanda …
  continue reading
 
Droga na szczyty władzy zajęła Leonidowi Breżniewowi trzydzieści kilka lat. Przyszły sekretarz generalny Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego w latach 1964–1982 pracę partyjną zaczynał w latach trzydziestych, ale dopiero po II wojnie światowej zaczął zajmować ważne stanowiska. Wiele zawdzięczał znajomości z Nikitą Chruszc…
  continue reading
 
Słowo „kolaboracja” po II wojnie światowej – zwłaszcza w językach słowiańskich – nabrało negatywnego zabarwienia. Wcześniej funkcjonowało raczej w neutralnym znaczeniu i używano go wymiennie jako synonim współpracy. Kolaboracja podczas II wojny światowej przybierała wiele form. Poszczególne narody różnie oceniały współpracę swoich elit politycznych…
  continue reading
 
Loading …

Skrócona instrukcja obsługi

Posłuchaj tego programu podczas zwiedzania
Odtwarzanie