Najlepsze podcasty z kategorii: Piotr Kolodziejczyk (2023)

R

Rozmowy na koniec świata

1
OPOWIEŚCI Z EGIPSKIEJ KRYPTY. Najstarsze grobowce i współczesne badania archeologiczne 57:54

5M ago57:54

57:54

Rozmowa z dr Joanną Dębowską-Ludwin (Instytut Archeologii UJ) na temat badań nad najstarszymi egipskimi grobowcami i piramidami. W rozmowie pojawiają się wyniki badań prowadzonych przez polskich archeologów i wiele ciekawostek na temat egipskich zwyczajów pogrzebowych i odkryć archeologicznych związanych z pierwszymi grobowcami i piramidami. Z rozm…

R

Rozmowy na koniec świata

1
PODWODNY, TAJEMNICZY ŚWIAT MAJÓW w badaniach archeologicznych 53:03

7M ago53:03

53:03

Rozmowa z Magdaleną Krzemień (doktorantka w Zakładzie Archeologii Nowego Świata, Instytut Archeologii UJ) na temat podwodnych badań archeologicznych prowadzonych przez nią i jej zespół w ramach "Petén Itzá Project - Underwater Archaeological Expedition to Guatemala". Z rozmowy dowiesz się m.in. 🔸 Czym jest archeologia podwodna? 🔸 Dlaczego warto pro…

R

Rozmowy na koniec świata

1
Szlakiem ZAMKÓW I JASKIŃ. Tajemnice Jury Krakowsko-Częstochowskiej 1:08:23

8M ago1:08:23

1:08:23

Rozmowa z drem Michałem Wojenką z Instytutu Archeologii UJ, poświęcona badaniom archeologicznym na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. W rozmowie pojawiają się wątki związane ze średniowiecznymi zamkami, ale także znaleziskami z okresu średniowiecza znajdowanymi w tajemniczych jurajskich jaskiniach. Z rozmowy dowiesz się m.in.: 🔸 Jakie ślady funkcjono…

R

Rozmowy na koniec świata

1
RODZIMOWIERCY i WICCANIE. Współcześni polscy poganie w badaniach religioznawczych 1:12:04

9M ago1:12:04

1:12:04

Rozmowa z dr Joanną Malitą-Król z Instytutu Religioznawstwa UJ, poświęcona współczesnym pogańskim religiom i kultom w Polsce. W rozmowie poruszane są kwestie związane z religią i magią w życiu człowieka, obserwowane i badane z perspektywy kulturoznawcy i religioznawcy. 👉Dr Joanna Malita-Król jest autorką książki "Polscy Wiccanie. Studium religii pr…

R

Rozmowy na koniec świata

1
ZŁY SZELĄG i ZŁAMANY GROSZ czyli o pieniądzu i jego historii słów kilka 1:02:21

11M ago1:02:21

1:02:21

Rozmowa z prof. Jarosławem Bodzkiem (archeolog, Instytut Archeologii UJ, Gabinet Numizmatyczny Muzeum Narodowego w Krakowie) na temat historii pieniądza monetarnego i nowoczesnych badań numizmatycznych. Co to jest numizmatyka i czym się dziś zajmuje? Jakie miejsce w badaniach nad przeszłością zajmują analizy numizmatyczne? Co nam daje wiedza z zakr…

R

Rozmowy na koniec świata

1
JAK PIROMAN Z ARCHEOLOGIEM czyli jak naukowcy badają bardzo dawne pożary 45:08

12M ago45:08

45:08

Rozmowa z Janem Ledwoniem (archeolog, Szkoła Doktorska Nauk Humanistycznych UJ) na temat dzisiejszych badań nad pożarami, które miały miejsce w odległej przeszłości, np. w epoce brązu. W rozmowie pojawiają się wątki związane z odkryciem ognia przez człowieka, sposobami jego ujarzmiania i tragediami, których ślady odnajdują dziś archeolodzy. 👉Ogień …

R

Rozmowy na koniec świata

1
"OD TEJ CHWILI PRZESTAŁAM BYĆ CZŁOWIEKIEM". Krakowskie ślady holokaustu 50:14

12M ago50:14

50:14

Rozmowa z Kamilem Karskim (archeolog, główny inwentaryzator w Muzeum KL Plaszow w Krakowie), na temat powstającego muzeum - miejsca pamięci po obozie pracy/koncentracyjnym KL Plaszow i śladów wydarzeń II Wojny Światowej w przestrzeni miejskiej Krakowa. "Choć nie zawsze sobie z tego zdajemy sprawę, Zagłada Żydów określa cały dzisiejszy system kultur…

R

Rozmowy na koniec świata

1
ZAGADKI ŚREDNIOWIECZNYCH MIAST. Krakowskie przygody z miastem pod miastem 49:18

1+ y ago49:18

49:18

Rozmowa z dr. Dariuszem Niemcem (Instytut Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego) na temat archeologii miejskiej i krakowskich odkryć archeologicznych. W rozmowie pojawiają się informacje na temat najnowszych odkryć archeologicznych w średniowiecznych miastach (na przykładzie Krakowa) oraz niespodzianek jakie przynoszą poszukiwania śladów dawnego…

R

Rozmowy na koniec świata

1
TAJEMNICE NASZYCH POCZĄTKÓW. Archeologia o epoce kamienia i najstarszych śladach kultury symbolicznej 56:12

1+ y ago56:12

56:12

Rozmowa z prof. dr. hab. Pawłem Valde-Nowakiem poświęcona epoce kamienia i najnowszym odkryciom naukowym dokonanym także w Polsce. W rozmowie poruszane są wątki dotyczące paleolitycznej magii i wierzeń oraz zagadek jakie wciąż wiążą się z tym bardzo długim i zróżnicowanym okresem. 👉Co nauka mówi o najstarszych śladach pobytu hominidów na ziemiach p…

R

Rozmowy na koniec świata

1
CZARNY CZAS MEDYCYNY. Nazistowscy lekarze, nieludzkie eksperymenty i medycy w pierwszej połowie XX wieku 1:07:26

1+ y ago1:07:26

1:07:26

Rozmowa z dr. Michałem Palaczem - historykiem z Oxford Brooks University - na temat ciemnej karty medycyny XX wieku. W rozmowie poruszane są wątki badań nad historią medycyny, funkcjonowania medyków w okresie nazistowskim i nieetycznych, nieludzkich praktyk stosowanych przez nazistowskich lekarzy. 👉Jak wyglądał dostęp do usług medycznych w Europie …

R

Rozmowy na koniec świata

1
Czy ludzie wynaleźli MUZYKĘ? Tajemnice pierwszych dźwięków i instrumentów 1:15:02

1+ y ago1:15:02

1:15:02

Rozmowa z Katarzyna Tatoń (archeolożka, specjalistka wychowania muzycznego, współpracowniczka Zakładu Muzykologii Systemowej, Instytutu Muzykologii UW) na temat początków muzyki. W rozmowie pojawiają się wątki dotyczące najstarszych instrumentów i powodów, dla których człowiek zaczął je wykonywać. Słuchacze poznają także najciekawsze zagadki wiążąc…

R

Rozmowy na koniec świata

1
Niezwykła ekspedycja pierwszego Polaka automobilem dookoła świata 1:05:27

2y ago1:05:27

1:05:27

Rozmowa z Dariuszem Grochalem - współautorem fascynującej książki o wyprawie Jerzego Jelińskliego (i jego towarzyszy) dookoła świata, która miała miejsce w latach 1926-1928. W rozmowie pojawia się wiele informacji na temat tego okresu i zapomnianej przygody XX-lecia międzywojennego. Skąd się wzięli harcerze? Dlaczego w odrodzonej po 1918 roku Polsc…

R

Rozmowy na koniec świata

1
JAK LUDZIE WYNALEŹLI MIASTO. Nauka o najstarszych miastach i ich przygodach 1:07:52

2y ago1:07:52

1:07:52

Rozmowa z drem Jackiem Karmowskim (Instytut Archeologii UJ) na temat jednego z najważniejszych osiągnięć ludzkości jakim jest miasto. W rozmowie omawiane są najnowsze odkrycia naukowe związane z miastami i sposoby ich badania. Czym jest miasto i jak nauka patrzy na definicje miasta? Kiedy i dlaczego pojawiły się pierwsze ośrodki miejskie? Jak wyglą…

R

Rozmowy na koniec świata

1
TAJEMNICE EGIPSKICH PIRAMID. Naukowe fakty i pseudonaukowe mity 1:21:50

2y ago1:21:50

1:21:50

Rozmowa z dr. Andrzejem Ćwiekiem (UAM i Muzeum archeologiczne w Poznaniu) na temat aktualnego stanu badań nad egipskimi piramidami. W rozmowie pojawia się kwestia pseudonaukowych teorii na temat budowy czy wykorzystywania grobowców faraonów w kształcie piramidy i przyczyn ich powstawania. Czy egipskie piramidy mają jeszcze jakieś tajemnice przed na…

R

Rozmowy na koniec świata

1
Tajemnice pierwszych rolników. Jak i dlaczego ludzie nauczyli się uprawiać rośliny i hodować zwierzęta. Najnowsze odkrycia archeologiczne 1:20:46

2y ago1:20:46

1:20:46

Czy rolnictwo to najgorszy wynalazek człowieka? Nauka o początkach uprawy roślin i hodowli zwierząt. Rozmowa z drem hab. Markiem Nowakiem (prof. UJ, Instytut archeologii UJ) na temat najnowszych ustaleń dotyczących pierwszych rolników. Kiedy i dlaczego człowiek zaczął interesować się uprawą roślin i hodowlą zwierząt? Jak funkcjonowały grupy ludzkie…

R

Rozmowy na koniec świata

1
Ukryte w pośpiechu czy złożone w ofierze? Archeologiczne przygody ze skarbami 1:16:35

2y ago1:16:35

1:16:35

Rozmowa z Prof. dr hab. Wojciechem Blajerem (Instytut Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego) na temat tajemniczych znalezisk skarbów z Epoki Brązu i wczesnej Epoki Żelaza na terenie Europy. Co to jest skarb – jak archeolodzy definiują znalezisko zwane „skarbem”? Czy skarby odkrywane są zawsze przypadkowo, czy także w trakcie regularnych prac arc…

R

Rozmowy na koniec świata

1
Po takich odkryciach się nie śpi... Archeologia konfliktów zbrojnych XX wieku w Polsce 1:18:13

2y ago1:18:13

1:18:13

Rozmowa z dr. Dawidem Kobiałką (związanym z Instytutem archeologii i Etnologii PAN) na temat archeologii współczesnych konfliktów zbrojnych. Poruszamy w rozmowie problematykę wojen i konfliktów w XX wieku, i ich miejsca w pamięci i badaniach naukowych w Polsce. Czy i jak archeolodzy zajmują się badaniem XX-wiecznych konfliktów? Jakie problemy wiążą…

R

Rozmowy na koniec świata

1
Świętokrzyskie skarby. Opowieść o niezwykłym regionie 1:39:12

2y ago1:39:12

1:39:12

Rozmowa z dr. Andrzejem Przychodnim (archeologiem, dyrektorem Muzeum Historyczno-Archeologicznego w Ostrowcu Świętokrzyskim) na temat niezwykłego, a czasami niedocenianego dziedzictwa archeologicznego regionu świętokrzyskiego. Jak wygląda dziedzictwo archeologiczne regionu świętokrzyskiego i jaka jest jego rola w naszej wiedzy o pradziejowej obecno…

R

Rozmowy na koniec świata

1
Kultura i płeć. O gender, edukacji seksualnej i prawach kobiet 1:09:41

2y ago1:09:41

1:09:41

Rozmowa z dr Marysią Woźniak (socjolożka, edukatorka seksualna, doradczyni HIV/AIDS, aktywistka) na temat postrzegania płci w kulturze. W rozmowie poruszane są kwestie badań i studiów genderowych w Polsce, edukacji seksualnej w polskich szkołach i innych zjawisk związanych z prawami kobiet i osób nieheteronormatywnych. Czym jest płeć społeczno-kult…

R

Rozmowy na koniec świata

1
Nieszkodliwi wariaci? Czyli co nauka mówi o pasji kolekcjonowania 1:19:17

2+ y ago1:19:17

1:19:17

Rozmowa z dr. Michałem Wasilewski (Instytut Archeologii UJ) na temat antropologii i psychologii kolekcjonerstwa. Rozmowa jest próbą odpowiedzi na pytania o to kim są kolekcjonerzy i jakie kierują nimi motywacje. Czy pierwsze kolekcje człowiek tworzył już w epoce kamienia? Kiedy człowiek rozpoczął kolekcjonowanie przedmiotów? Czym różni się zbieracz…

R

Rozmowy na koniec świata

1
Dziedzictwo SOLIDARNOŚCI w dzisiejszym świecie. Wokół misji Europejskiego Centrum Solidarności - rozmowa z dr. Jackiem Kołtanem 1:09:07

2+ y ago1:09:07

1:09:07

Rozmowa z dr. Jackiem Kołtanem (Europejskie Centrum Solidarności) na temat dziedzictwa wielkiego ruchu Solidarność, który obudził nadzieję i energię Polski i świata w 1980 roku. Czym była Solidarność z roku 1980 i czym jest „dziedzictwo Solidarności”? Czy można mówić o jednym „dziedzictwie Solidarności” czy raczej o wielu pamięciach o tamtych wydar…

R

Rozmowy na koniec świata

1
Wojna cesarzy, śmierć żołnierzy. Zapomniany front I Wojny Światowej 1:06:03

2+ y ago1:06:03

1:06:03

Rozmowa z drem Marcinem Czarnowiczem (Instytut Archeologii UJ) na temat frontu wschodniego I Wojny Światowej, który przebiegał przez tereny obecnej Polski. Walczyło i ginęło na nim wielu Polaków, żołnierzy armii zaborczych. Część z nich stała się kadrą Wojska Polskiego, odrodzonego po 1918 roku. Dziś miejsca walk i cmentarze wojenne z tamtego czasu…

R

Rozmowy na koniec świata

1
Egiptologia w XXI wieku. Pogoń za mitem czy nowoczesna nauka? - rozmowa z dr. Wojciechem Ejsmondem 1:06:11

2+ y ago1:06:11

1:06:11

Rozmowa z dr. Wojciechem Ejsmondem (Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN, kierownik misji badawczej w Gebelein) na temat miejsca współczesnej egiptologii w nauce i pracy archeologów w Egipcie. Jaka jest różnica pomiędzy archeologiem a egiptologiem? Czym zajmują się dzisiaj badacze dziejów starożytnego Egiptu? Czy w Egipcie jest jes…

R

Rozmowy na koniec świata

1
Katalonia: tożsamość, niepodległość, przyszłość - rozmowa z dr Rozalią Sasor 1:09:33

2+ y ago1:09:33

1:09:33

Rozmowa z dr Rozalią Sasor (kierowniczka Pracowni Studiów Katalońskich, Instytutu Filologii Romańskiej UJ) na temat historii i teraźniejszości Katalonii. Próba odpowiedzi na pytania o genezę i przyszłość katalońskiej walki o niepodległość. Co mówi nam historia Katalonii o katalońskiej tożsamości? Co to znaczy być Katalończykiem i jakie są elementy …

R

Rozmowy na koniec świata

1
Postprawda, fake newsy i rzeczywistość, czyli jak korzystać z mediów i nie zwariować - rozmowa z dr Aleksandrą Powierską 56:35

2+ y ago56:35

56:35

Rozmowa z dr Aleksandrą Powierską (Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie) na temat kondycji współczesnych mediów i ich roli w społeczeństwie. W rozmowie pojawiają się takie tematy jak wszechobecne fake newsy, brutalny i przerysowany przekaz czy manipulacje i pseudonaukowe teorie. Czy w świecie postprawdy jest miejsce na rzetelny przekaz medialny? Czy…

R

Rozmowy na koniec świata

1
In Vino Veritas. Alkohol w świecie antyku - rozmowa z dr Pauliną Komar 55:01

2+ y ago55:01

55:01

Rozmowa z dr Pauliną Komar (Instytut Archeologii UKSW) na temat początków winiarstwa i kultury winiarskiej w starożytnym Rzymie. Badania nad pochodzeniem wina i handlem tym trunkiem stanowią dzisiaj jeden z najważniejszych i najciekawszych tematów naukowych, odpowiadających na pytania o antyczną ekonomię. Kto pierwszy rozpoczął produkcję wina? Czy …

R

Rozmowy na koniec świata

1
Czy Rzym mógł upaść 200 lat wcześniej? - rozmowa z dr Michałem Jackiem Baranowskim 41:05

2+ y ago41:05

41:05

Rozmowa z dr Michałem Jackiem Baranowskim (Instytut Historyczny UW) na temat wydarzeń, które wstrząsnęły Imperium Romanum w III wieku n.e. Według niektórych naukowców zmiany klimatyczne, które miały mieć wówczas miejsce oraz epidemie i kryzys gospodarczy drastycznie zachwiały państwem starożytnych rzymian. Czy antyczny Rzym omal nie upadł w III wie…

R

Rozmowy na koniec świata

1
Wyborcze przekręty i walka o władzę w starożytnym Rzymie - rozmowa z dr Kamilem Kopijem 1:16:46

2+ y ago1:16:46

1:16:46

Rozmowa z dr Kamilem Kopijem (Instytut Archeologii UJ) na temat polityki w starożytnym Rzymie, w okresie republikańskim. Pojawiają się tutaj wyborcze oszustwa i przekupstwa, korupcja polityczna, manipulacje i prawne kruczki, a nawet zabójstwa polityczne. Czy rzymscy politycy różnili się od polityków obecnie? Jakie stosowano metody by zdobyć i utrzy…

R

Rozmowy na koniec świata

1
Sztuka i artysta w czasach kryzysu - rozmowa z prof. dr hab. Andrzejem Bednarczykiem 1:03:19

2+ y ago1:03:19

1:03:19

Rozmowa z prof. dr hab. Andrzejem Bednarczykiem (ASP Kraków) na temat sztuki i artystów w czasach kryzysu i niepokoju. Próba zastanowienia się gdzie znajduje się obecnie sztuka i jaka jest rola artysty w czasach zachwiania i przewartościowania pojęć. Czy w czasach epidemii sztuka cierpi czy się rozwija? Czy jest tak, że kiedy społeczeństwo doświadc…

R

Rozmowy na koniec świata

1
Migracje w pradziejach. Co o nich wiemy? Czego nas uczą? - rozmowa z dr hab. Marcinem Przybyłą 1:20:48

2+ y ago1:20:48

1:20:48

Rozmowa z dr hab. Marcinem Przybyłą (Instytut Archeologii UJ) na temat ruchów migracyjnych w odległej przeszłości człowieka, dawnych i obecnych teorii na temat migracji, ich przyczyn i skutków. Czy migracje stanowiły zawsze element ważnych zmian kulturowych? Czy miały przyczyny naturalne czy raczej były spowodowane konfliktami miedzy ludźmi? Czy ru…

R

Rozmowy na koniec świata

1
Napoleon odwiedza chorych na dżumę. Czy to się mogło wydarzyć? - rozmowa z dr Agnieszką Fulińską 52:20

2+ y ago52:20

52:20

Rozmowa z dr Agnieszką Fulińską (Instytut Historii UJ, autorka bloga Napoleon inaczej) na temat ciekawego epizodu w karierze Napoleona Bonaparte. W 1799 roku odwiedził on w Jaffie chorych na dżumę żołnierzy swojej armii, co zostało przedstawione na słynnym obrazie Antoine’a-Jeana Grosa. Czy ta historia wydarzyła się naprawdę? Czy ta historia to ele…

R

Rozmowy na koniec świata

1
Ci wspaniali Rzymianie i ich wielkie epidemie - rozmowa z dr Kamilem Kopijem 1:10:36

2+ y ago1:10:36

1:10:36

Rozmowa z dr Kamilem Kopijem (Instytut Archeologii UJ) na temat wielkich epidemii, które miały miejsce w starożytności, za czasów cesarstwa rzymskiego. Były to bez wątpienia wydarzenia traumatyczne dla ówczesnych mieszkańców rozległego państwa, a także dla jego gospodarki i polityki. Kiedy i dlaczego wybuchły wielkie epidemie, które wyniszczały pań…

R

Rozmowy na koniec świata

1
Scytowie – legendarni koczownicy i wojownicy epoki żelaza 1:00:34

2+ y ago1:00:34

1:00:34

Dr Łukasz Oleszczak (Instytut Archeologii UJ) opowiada o legendarnym i tajemniczym ludzie Scytów, którzy panowali na euroazjatyckich stepach od VIII wieku p.n.e., a także o swoich badaniach nad kultura ludów scytyjskich. Starożytni historycy opisywali Scytów jako wojowników, wśród których na największe poważanie mógł liczyć ten, który zabił najwięk…

R

Rozmowy na koniec świata

1
Epidemie dżumy w XVII i XVIII w. w Europie i na ziemiach polskich - rozmowa z dr Agnieszką Fulińską 1:08:15

3y ago1:08:15

1:08:15

Rozmowa z dr Agnieszką Fulińską (Instytut Historii UJ) na temat epidemii dżumy w XVII i XVIII wieku, w Europie i na ziemiach polskich. Tragiczne i mało znane epizody naszej historii, związane z zarazami dziesiątkującymi europejskie miasta i wpływającymi na postrzeganie świata przez naszych przodków. Czy dżuma pojawiała się często? Kogo posądzano o …

R

Rozmowy na koniec świata

1
Nauka, naukowcy i nasz świat w dobie pandemii - rozmowa z drem Łukaszem Łamżą 1:07:49

3y ago1:07:49

1:07:49

Rozmowa z drem Łukaszem Lamżą (Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych UJ, Tygodnik Powszechny) na temat roli naukowców w czasach pandemii i zmian, które mogą zajść w naszym świecie w jej wyniku. Czy naukowcy stali się nagle ważni i doceniani? Czy świat zrozumie rolę nauki i naukowców? Czy teraz nastąpi zwrot zainteresowania ludzkości w kierun…

R

Rozmowy na koniec świata

1
Apokalipsa Majów, czyli upadek niezwykłej kultury - rozmowa z dr. hab. Jarosławem Źrałką 1:04:55

3y ago1:04:55

1:04:55

Rozmowa z drem hab. Jarosławem Źrałką (Instytut Archeologii UJ) na temat upadku mezoamerykańskiej kultury Majów. Co mówi nauka o wydarzeniach, które doprowadziły do upadku największych królestw Majów? Czy kultura Majów tak naprawdę upadła? Gdzie dzisiaj można spotkać indiań z plemion Majów? Czy przetrwały tradycje i rytuały z czasów wielkich władcó…

R

Rozmowy na koniec świata

1
Czarna Śmierć, czyli średniowieczne, wielkie epidemie - rozmowa z drem Przemysławem Nocuniem 51:30

3y ago51:30

51:30

Rozmowa z drem Przemysławem Nocuniem (Instytut Archeologii UJ) o średniowiecznych epidemiach i ich archeologicznych śladach. Skąd się wzięła zaraza zwana Czarną śmiercią? Dlaczego nie dotarła do niektórych części Europy? Jak zmieniła ówczesny świat i jakie jej ślady odnajdujemy dzisiaj?

R

Rozmowy na koniec świata

1
Antyczna zaraza, czyli co mówią starożytne teksty o epidemiach - rozmowa z drem Rafałem Toczką 1:13:32

3y ago1:13:32

1:13:32

Rozmowa z drem Rafałem Toczką (Katedra Filologii Klasycznej, Instytut Literaturoznawstwa UMK w Toruniu) na temat antycznych tekstów, w których znajdujemy opisy wielkich epidemii i ich skutków. Czy w starożytności zdarzały się wielkie i tragiczne epidemie? Czy ludzie w czasach zarazy zawsze chowali się pod skrzydłami religii? Czy takim wydarzeniom z…

R

Rozmowy na koniec świata

1
Kataklizmy naturalne, które zmieniły los całych społeczności - rozmowa z drem Michałem Wasilewskim 1:16:31

3y ago1:16:31

1:16:31

Rozmowa z drem Michałem Wasilewskim (Instytut Archeologii UJ) na temat wielkich, naturalnych katastrof, które wpływały na losy całych społeczności. Czy wybuch Wezuwiusza zachwiał potężnym, starożytnym Rzymem? Czy fala tsunami została wykorzystana do walki z zakonem Jezuitów? Jak trzęsienia ziemi wprowadziły nas w epokę żelaza?…

Podcasty warte posłuchania

SPONSOROWANY

Piotr Kolodziejczyk Podcasty

Download the App!

Podcasty warte posłuchania

SPONSOROWANY

Skrócona instrukcja obsługi