32. 7 słynnych erupcji wulkanów

Crazy Nauka

Wracamy do naszej ulubionej konwencji katastroficznej. Opowiemy Wam o erupcjach wulkanów - tych największych w spisanej historii, ale też np. najgłośniejszych oraz takich, które wywołały przewroty polityczne w niekiedy odległych zakątkach świata.
Dowiecie się m.in.
🌋 Jaki był najgłośniejszy dźwięk odnotowany w historii?
🌋 W jaki sposób erupcja wulkanu mogła przyczynić się do wybuchu Rewolucji Francuskiej?
🌋 I co ma wspólnego indonezyjski superwulkan z ewolucją Homo sapiens?
Wybraliśmy te erupcje, które były naszym zdaniem znaczące, fascynujące od typowo naukowej strony, ale też takie, które zyskały rozgłos - z różnych powodów.
Uwaga - w tym odcinku nie będzie prawie nic o Wezuwiuszu i Pompejach!
To zestawienie w żadnym wypadku nie wyczerpuje tematu, więc zastrzegamy sobie możliwość nagrania kolejnych "wulkanicznych" odcinków 😁
Zapraszamy do posłuchania naszego podcastu! Jeśli Wam się spodoba, zajrzyjcie do nas na Patronite i rozważcie wsparcie:
https://patronite.pl/crazynauka
Dziękujemy szczególnie naszemu patronowi - ManukUnta za wsparcie!
Jeśli wolisz jednorazowo postawić nam kawę, to super. Dzięki! 😊
https://buycoffee.to/crazynauka
A tu znajdziecie nasze koszulki 😊
https://kreatorium.com/pl/c/Crazy-Nauka/109
(0:00) Cześć :)
(4:38) Krakatau - 1883
(21:19) Laki - 1783
(37:15) Tambora - 1815
(50:39) St. Helens - 1980
(1:16:20) Toba - 74 tys. lat temu
(1:28:38) White Island - 2019
(1:38:22) Pinatubo - 1991
Przygotowując ten odcinek podcastu, korzystaliśmy z badań naukowych oraz naszych artykułów na blogu, które napisaliśmy oczywiście w oparciu o źródła naukowe (i te źródła tam znajdziecie):
https://agupubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1029/2011JB008253
https://www.ncei.noaa.gov/news/day-historic-krakatau-eruption-1883
https://link.springer.com/article/10.1007/s00445-002-0250-1
https://pl.wikipedia.org/wiki/Krakatau
https://www.nhm.ac.uk/discover/the-1883-krakatau-eruption-a-year-of-blue-moons.html
https://www.soe.uoguelph.ca/webfiles/gej/AQ2017/Gruber/index.html
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6773710/
https://en.wikipedia.org/wiki/Anak_Krakatoa
https://www.bbc.com/news/science-environment-46707731
https://www.discovermagazine.com/environment/the-loudest-sound-ever-heard
https://www.crazynauka.pl/wybuch-wulkanu-ktory-wywolal-rewolucje-francuska/
https://www.crazynauka.pl/tambora-wulkan-ktory-spowodowal-zime-na-ziemi/
https://en.wikipedia.org/wiki/Year_Without_a_Summer
https://en.wikipedia.org/wiki/1815_eruption_of_Mount_Tambora
https://volcano.si.edu/volcano.cfm?vn=264040
https://archive.org/details/memoiroflifepubl00raff/page/n5/mode/2up?view=theater
https://www.crazynauka.pl/mount-saint-helens-co-wiemy-o-jednej-z-najwiekszych-katastrof-xx-wieku/
https://youtu.be/MBz9hU8P3sA
https://en.wikipedia.org/wiki/1980_eruption_of_Mount_St._Helens
http://mountsthelens.com/history-1.html
https://link.springer.com/article/10.1007/BF02597228
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3657767/
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1040618211005817?via%3Dihub
https://web.archive.org/web/20111020172935/http://pubs.giss.nasa.gov/docs/1992/1992_Rampino_Self.pdf
https://web.archive.org/web/20111020172935/http://pubs.giss.nasa.gov/docs/1992/1992_Rampino_Self.pdf
https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2009JGRD..11410107R/abstract
https://www.nature.com/news/2007/070702/full/news070702-15.html
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0031018209004271?via%3Dihub
https://www.smithsonianbooks.com/store/science-nature/when-humans-nearly-vanished-the-catastrophic-explosion-of-the-toba-volcano/
https://www.tiktok.com/@stephaniecoral96
https://en.wikipedia.org/wiki/2019_Whakaari_/_White_Island_eruption
https://www.britannica.com/event/White-Island-volcanic-eruption-of-2019
https://www.crazynauka.pl/gigantyczny-wybuch-wulkanu-pinatubo-ktory-w-1991-roku-ochlodzil-cala-ziemie/
https://globalnation.inquirer.net/100047/filipinos-pinatubo-photo-named-among-greatest-of-all-time