«Η Ροδούλα καλαντούλα και οι καλικάντζαροι» Δ' (Ήπειρος, Πελοπόννησος )

Παραμυθόφωνο

Η ιστορία «Η Ροδούλα Καλαντούλα και οι Καλικάντζαροι» είναι ένα μαγικό ταξίδι που αναδεικνύει τη δύναμη της λαϊκής παράδοσης μέσα από τα έθιμα του Δωδεκαημέρου. Βασίζεται σε έρευνα λαογραφικών στοιχείων της ελληνικής παράδοσης, συνδέοντας αρμονικά τα έθιμα, τις δοξασίες και τις παραδόσεις κάθε περιοχής. Την αφήγηση συνοδεύουν κάλαντα από κάθε γωνιά της Ελλάδας και οι νότες απο το παραδοσιακό όργανο κανονάκι, που ζωντανεύουν στιγμές γεμάτες χαρά και τη μαγεία της ελληνικής παράδοσης.

---------------------- Η Ροδούλα, με τη βοήθεια της μαγικής Καμπανούλας, επισκέπτεται διαφορετικές περιοχές της Ελλάδας, αντιμετωπίζει τους καλικάντζαρους και βοηθά τους ανθρώπους να προστατεύσουν τις γιορτές τους.

Η περιπέτεια ξεκινά στο Βόρειο Αιγαίο, στη Χίο και την Ικαρία. Στη Χίο, οι καλικάντζαροι «Σκανταλιές» κλέβουν τα στολισμένα καραβάκια, αλλά η Ροδούλα, με τα κάλαντα και το λιβάνι, τους διώχνει και επιστρέφει τη χαρά στους κατοίκους. Στην Ικαρία, οι «Κατσιμπράδες» σβήνουν τα τζάκια, αλλά η ζεστασιά της παράδοσης και η μυρωδιά από φρεσκοψημένα μελομακάρονα φέρνουν ξανά τη θαλπωρή.

Στις Κυκλάδες, οι «Χορευταράδες» καλικάντζαροι παρασύρουν τους κατοίκους σε ξέφρενους χορούς, αλλά οι νησιώτες, με μεζέδες στα κεραμίδια, τους απομακρύνουν. Στα Δωδεκάνησα, το σπάσιμο των ροδιών, το λιβάνι και τα κάλαντα διώχνουν τους καλικάντζαρους που προσπαθούν να μπουν από τις καμινάδες.

Στην Κρήτη, οι «Σκαλικάντζαροι» αναστατώνουν τις αυλές, αλλά τα καμένα κλαδιά ελιάς και τα φωτεινά αστέρια στις αυλές τους απομακρύνουν. Στα Επτάνησα, οι μυρωδιές από κουραμπιέδες και μελομακάρονα γεμίζουν τον αέρα, ενώ στεφάνια από δάφνη και ελιά προστατεύουν τα σπίτια.

Στην Πελοπόννησο, οι καλικάντζαροι κλέβουν στολίδια από τις πλατείες, αλλά τα φωτεινά καραβάκια και τα τραγούδια γεμίζουν τις πόλεις με φως. Στην Ήπειρο, οι «Καλικάντζαροι της Ομίχλης» φέρνουν αναστάτωση, αλλά τα ξύλα δρυός και τα κουδούνια προστατεύουν τους κατοίκους.

Στη Μακεδονία, οι καμπάνες διώχνουν τους καλικάντζαρους, ενώ στη Θράκη, οι «Καρκατζόλοι» γεμίζουν τις πλατείες με αγκάθια, που εξαφανίζονται με λιβάνι και κάλαντα. Στην Στερεά Ελλάδα οι «Καρκαλούμπες» κουράζονται από τις ίδιες τους τις σκανταλιές, αφήνοντας τους κατοίκους να γιορτάσουν. Στην Αθήνα, οι «Παναούληδες» μπλέκουν τα λαμπάκια και τα στολίδια, αλλά η Ροδούλα τους διώχνει με έναν ασταμάτητο χορό, γεμίζοντας τους δρόμους με φως και χαρά.

Η ιστορία αναδεικνύει τη σημασία της αγάπης, της ομαδικότητας και της παράδοσης, ενισχύοντας το μήνυμα ότι η λαϊκή κληρονομιά μπορεί να φέρει φως στις καρδιές των ανθρώπων.

• Έρευνα, συγγραφή κειμένου, επιμέλεια και αφήγηση: Γιώργος Ευγενικός

• Μουσική, Τραγούδι: Θάλεια Θωμοπούλου

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

• Πολίτης, Νικόλαος Γ. Παραδόσεις. Εκδόσεις Γράμματα, 2012.

• Βλαχάκη, Μαρία. Τα καμώματα των καλικάντζαρων. Κέντρο Μελέτης και Διάδοσης Μύθων και Παραμυθιών, 2010.

• Σπέης, Γιώργος. Τα ξωτικά του τόπου μας. Εκδόσεις Αρτέων, 2008.

• Σακελλαρίου, Μιχαήλ. Οι καλικάντζαροι και τα Χριστουγεννιάτικα έθιμα. Εκδόσεις Παπαδήμας, 1972.

• Λουκόπουλος, Δημήτριος. Χριστουγεννιάτικα και Πρωτοχρονιάτικα έθιμα της Ρούμελης. Εκδόσεις Κέδρος, 1980.