#08. Polaków problem z niepodległością

Klub Ciekawych Wszystkiego

Być może się mylę, ale wydaje mi się, że jeśli chcemy zrozumieć, co naprawdę znaczyło/znaczy "odzyskanie Niepodległości w 1918 troku", powinniśmy spojrzeć na to wydarzenie w szerszej perspektywie. Może nawet sięgnąć w głąb naszej historii.
Józef Piłsudski podjął próbę wywołania powstania antyrosyjskiego już w sierpniu 1914 roku. Zakończyła się, niestety, fiaskiem. Polskie społeczeństwo nie udzieliło poparcia oddziałom strzeleckim. Nawet Henryk Sienkiewicz nie wpuścił strzelców do swojego dworku.
I tu rodzi się pytanie o naszą polską intuicję, o instynkt samozachowawczy, o umiejętność wykorzystania sytuacji dla dobra kraju.
Bitwa pod Grunwaldem (1410) - świadomie przez Jagiełłę niewykorzystane zwycięstwo militarne.
Hołd pruski (1525) - Zygmunt I Stary zmarnował szansę dyplomatycznego pozbycia się krzyżaków przyjmując hołd Albrechta Hohenzollerna.
Tzw. Hołd ruski (1611) - złożony królowi Polski Zygmuntowi III Wazie i królewiczowi Władysławowi - jak napisano w Pamiętniku lwowskim: "był aktem tak sławnym, wielkim i nigdy w Polsce niewidzianym".
W tle i rokowania i akcja zbrojna - zwycięska bitwa pod Kłuszynem z przeważającymi wojskami ruskimi.
Bitwa pod Wiedniem (1683 r) - nie wykorzystana politycznie z powodu niekonsekwencji Polaków, anarchii szlachty i słabości dyplomacji Polski.
Bitwa warszawska, zwana Cudem nad Wisłą (1920) - zdaniem brytyjskiego polityka i dyplomaty Edgara D’Abernon'a, była jedną z osiemnastu przełomowych bitew w historii świata.
15 października 1920 r. delegacje polskie i sowieckie zawarły w Rydze zawieszenie broni, a w marcu 1921 na jego bazie zawarty został traktat pokojowy, który na osiemnaście i pół roku uregulował stosunki polsko-sowieckie i wytyczył polską granicę wschodnią.
Czy ten traktat dla Polski był korzystny? Czy wykorzystaliśmy swoją szansę po odniesionym zwycięstwie?
Prof. dr hab. Andrzej Chwalba - historyk, specjalista w dziedzinie historii XIX i XX wieku. Wykładowca UJ, wiceprezes Polskiego Towarzystwa Historycznego.
Prof. dr hab. Mariusz Wołos - historyk i eseista, profesor nauk humanistycznych, pracownik Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie i Instytutu Historii PAN w Warszawie.
Zapraszam. Hanna Maria Giza
Realizacja dźwięku: Borys Kozielski
Strona: https://klcw.pl
Patronuj: https://patronite.pl/klcw
Adres e-mail: [e-mail]
Opis odcinka podkastu dostępny jest na licencji CC-BY dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/