Najlepsze podcasty z kategorii: Ogrody (2025)

1
255. Jak dobrze zacząć uprawę ziemniaków. 1:04:40

2h ago1:04:40

1:04:40

Mamy nadzieję, że tym odcinkiem podastu zachęcimy Was do uprawy ziemniaków. Warto przeznaczyć pod nie nawet niewielką grządkę w ogrodzie. Nic nie może równać się ze smakiem świeżo wykopanych ziemniaczków. W podcaście mówimy o typach kulinarnych ziemniaków, wczesnych i późnych odmianach ziemniaków, przygotowaniu gleby, uprawie terminach zbiorów. Duż…

1
254. Styczeń w ogrodzie 1:01:45

6d ago1:01:45

1:01:45

Kolejny już styczeń w ogrodzie. Zimy, inne niż przed laty umożliwiają wcześniejsze rozpoczynanie wielu prac w ogrodzie. Cięcie drzew i krzewów ozdobnych oraz owocowych, wysiewy bylin i warzyw tradycyjną metodą oraz winter sowing, pędzenie najwcześniejszych odmian ziemniaków. O tym wszystkim mówimy w dzisiejszym odcinku podcastu. Rozmawiają Katarzyn…

1
Czym są naturalne gąbki? 8:08

27d ago8:08

8:08

Zadanie dofinansowane ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego.Autor: Radio Warszawa

1
Komputerowe modelowanie klimatu lokalnego 8:08

29d ago8:08

8:08

Zadanie dofinansowane ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego.Autor: Radio Warszawa

1
253. Podcast na Święta i Nowy Rok 26:53

26d ago26:53

26:53

Koniec roku, czas krótkich podsumowań. Spotkania ze słuchaczami i czytelnikami, warsztaty i targi ogrodnicze, ogrodnicze przyjaźnie. Zapraszamy na ostatni w 2024 roku odcinek podcastu Naturalnie o Ogrodach. Przyjmijcie od nas najlepsze życzenia na Boże Narodzenie i Nowy 2025 rok. Rozmawiają Katarzyna Bellingham i Jacek Naliwajek Polecamy nasze ksią…

1
Dlaczego warto postawić na zielono-błękitną infrastrukturę? 7:36

1M ago7:36

7:36

Zadanie dofinansowane ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego.Autor: Radio Warszawa

1
252. Książki, które nas inspirują 1:01:19

1M ago1:01:19

1:01:19

Dziś w podcaście o książkach, jakie nas inspirują. Książkach, które odpowiadają na najtrudniejsze ogrodnicze pytanie - dlaczego? Dlaczego coś mamy zrobić w ogrodzie? Dlaczego nie przekopujemy gleby, nie używamy sztucznych nawozów i chemicznych środków ochrony roślin? Dlaczego należy troszczyć się o stare drzewa? Dlaczego nasze rośliny chorują i ata…

1
Ochrona bioróżnorodności i kształtowania zielonej infrastruktury 8:31

1M ago8:31

8:31

Zadanie dofinansowane ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego.Autor: Radio Warszawa

1
251. Grudzień w ogrodzie 33:40

1M ago33:40

33:40

Co przed nami w grudniowym ogrodzie? Jeżeli pogoda pozwoli, to wykonujemy już ostatnie drobne prace porządkowe, ostatnie sadzenie, ostatnie siewy ozimych warzyw. Wystrzegamy się chodzenia po grządkach, szczególnie gdy gleba jest mokra. Rozpoczął się doskonały czas do planowania przyszłorocznego sezonu ogrodowego. Robimy listę warzyw i kwiatów, jaki…

1
250. Jak wykorzystujemy szklarnie po sezonie 1:00:13

2M ago1:00:13

1:00:13

W każdym ogrodzie przyda się nawet najmniejsza szklarnia. Latem, do uprawy warzyw ciepłolubnych - w Polsce oczywiście najczęściej pomidorów. Jesienią i zimą może służyć do przechowywania donic z kwiatami cebulowymi lub dołowania roślin wrażliwych na mróz. Wiosną schronienie znajdą w niej rozsady kwiatów i warzyw. Przy dobrym planowaniu możemy także…

1
Zielona wizja Warszawy 8:34

2M ago8:34

8:34

Gościem audycji "Zielono-błękitna infrastruktura wokół nas" jest dr Monika Szewczyk, która podkreśla, że zielono-błękitna infrastruktura odgrywa kluczową rolę w miastach w kontekście zmian klimatycznych i ochrony różnorodności biologicznej. Zielono-błękitna infrastruktura to sposób gospodarowania przyrodą, który łączy korzyści dla ludzi (np. retenc…

1
249. Dzieje się w listopadzie. Planowanie warzywnika, nowa książka i spotkania autorskie. 1:03:33

2M ago1:03:33

1:03:33

Ukazała się książka Jacka "Plan na warzywnik". Jest ona pretekstem do rozmowy o późnojesiennym ogrodzie. Listopad jest przecież ostatnim miesiącem, w którym prowadzimy tak intensywne prace w ogrodzie. Ostatnie rozrzucenie kompostu, ostatnie rozłożenie ściółki ze słomy... Równolegle zaczynamy planować przyszłoroczne uprawy. Zapraszamy na późno listo…

1
Zielono-błękitna infrastruktura tylko w mieście? 8:11

2M ago8:11

8:11

Gościem audycji "Zielono-błękitna infrastruktura wokół nas" jest dr Monika Szewczyk, która podkreśla, że zielono-błękitna infrastruktura odgrywa kluczową rolę w miastach w kontekście zmian klimatycznych i ochrony różnorodności biologicznej. Zielono-błękitna infrastruktura to sposób gospodarowania przyrodą, który łączy korzyści dla ludzi (np. retenc…

1
Ogrody deszczowe moda czy realna potrzeba? 8:54

2M ago8:54

8:54

Zielone dachy, zielone fasady, ogrody deszczowe czy różnego rodzaju niecki retencyjne to są takie rozwiązania, które wprowadzamy zwykle w ściśle zabudowanych terenach miejskich. Ogrody deszczowe są obecnie bardzo popularne i pojawiają się w coraz większej ilości miast, to de facto grządka, w której pod warstwą darni, w której rosną rośliny, zwykle …

1
Jak walczyć z betonozą? 8:10

2M ago8:10

8:10

Magazynowanie deszczówki poprzez np. stągwie, kilka stągwi, pozwala złapać kilkadziesiąt czy kilkaset nawet litrów wody podczas opadu z naszych dachów. A to wszystko finalnie nie spłynie do kanalizacji miejskiej, czy do niżej położonego punktu w naszej dzielnicy. Zmagazynowanie tej wody spowoduje, że zostanie ona wykorzystana w w okresie, kiedy opa…

1
248. Listopad. Czy jeszcze sadzić róże? 40:36

2M ago40:36

40:36

Ostatnie dni, to szereg pytań o róże. Czy nie jest za późno na ich sadzenie, jak prawidłowo posadzić, czy przycinać jesienią czy wiosną. Także szereg pytań o zastosowanie krzewów róż na rabatach. W tym odcinku podcastu mówimy o listopadowych różach. O różach, które jeszcze możemy sadzić. Zapraszamy. Przepraszamy za mała kłopoty techniczne ale trakc…

1
Dlaczego warto inwestować w zielono-błękitną infrastrukturę? 7:09

3M ago7:09

7:09

Błękitno-zielona infrastruktura to sieć obszarów naturalnych i półnaturalnych zaprojektowana tak, aby zapewnić korzyści ekologiczne, gospodarcze i społeczne przez stosowanie różnych rozwiązań wykorzystujących naturalne procesy występujące w przyrodzie. Jak podkreśla Tomasz Krasowski - Dyrektor Departamentu Polityki Ekologicznej, Geologii i Łowiectw…

1
247. Listopad w ogrodzie 48:32

3M ago48:32

48:32

W odcinku listopadowy ogród, a w nim: sadzenie drzew i krzewów, przygotowanie warzywnika do zimy, kopczykowanie i okrywanie roślin wrażliwych na mróz, zbieranie liści i ostatnie koszenie trawnika, przygotowanie cebulowych kwitnących na Święta, planowanie świątecznych prezentów. Rozmawiają Katarzyna Bellingham i Jacek Naliwajek Nasze książki: Książk…

1
246. Jesienny sad i ogród owocowy 52:16

3M ago52:16

52:16

W jesiennym sadzie pracy zostało niewiele. Truskawki zostawiamy w spokoju. Usuwamy tylko pędy malin i jeżyn, które nie powinny owocować w przyszłym roku. Nic poza tym. No, oczywiście zbieramy jesienne jabłka oraz sadzimy nowe drzewka i krzewy owocowe. W październiku i jeszcze w listopadzie w szkółkach mamy bogatą ofertę drzewek z gołym korzeniem. W…

1
Czy woda jest złotem? 7:25

3M ago7:25

7:25

Czy woda jest złotem? Jak ją wykorzystywać Gościem Ewy Pietrzak jest Paweł Staniszewski, synoptyk IMGW. Zielono-błękitna infrastruktura są to różne rozwiązania, które bazują na obserwacjach przyrody, które mają zatrzymać wodę deszczową w miejscu opadu. Najdoskonalszym rozwiązaniem na zatrzymanie wody jest drzewo, które dla miasta jest zbawieniem, b…

1
245. Problemy z lazaniami. Dlaczego gniją cebulki. 44:13

3M ago44:13

44:13

Zaczynamy obsadzanie donic i pojemników cebulkami kwiatowymi. Sadzimy lazanie cebulowe, składające się z kilku warstw różnych kwiatów, tulipanów, hiacyntów, szafirków, narcyzów. Czasem jednak zdarza się, że nasz wysiłek nie jest wynagrodzony ich pięknym wiosennym kwitnieniem. Jak popełniamy najczęstsze błędy w doborze roślin, ich sadzeniu i przecho…

1
Co to jest zielono-błękitna infrastruktura? 7:47

3M ago7:47

7:47

Zielono-błękitna infrastruktura są to różne rozwiązania, które bazują na obserwacjach przyrody, które mają zatrzymać wodę deszczową w miejscu opadu. Najdoskonalszym rozwiązaniem na zatrzymanie wody jest drzewo, które dla miasta jest zbawieniem, bo nie tylko zatrzymuje wodę, ale potem ją oddaje w czasie suszy, daje nam cień pod warunkiem, że to jest…

1
244. Jak powstaje rabata preriowa 47:40

3M ago47:40

47:40

W tym odcinku podcastu Katarzyna opowie, jak powstaje w jej ogrodzie pokazowym w Zgorzałem nowa rabata preriowa. Przeznaczona została na nią część dotychczasowego trawnika sąsiadującego z dotychczasową rabatą i otoczonego żywopłotem z głogu jednoszyjkowego. Zapraszamy na opowiadanie począwszy od wyznaczenia rabaty na trawniku, przez prace ziemne, p…

1
243. Październik w ogrodzie 49:47

3M ago49:47

49:47

Znów październik i ta jesień... Podcast rozpoczynamy od podziękowań. Dziękujemy za odwiedzenie ogrodu Katarzyny w Zgorzałem, za radość spotkania z Wami. W najbliższych miesiącach ogród będzie się zmieniał, przebudowywał. Dla Was. Dziękujemy także za zakup e-booka Jacka Plan na warzywnik. Od 1 października rozpoczęła się przedsprzedaż książki pod ty…

1
242. Ogrody po powodzi. Zatopione ogrody. 50:30

4M ago50:30

50:30

W dzisiejszym odcinku odpowiadamy na prośby słuchaczy, których ogrody zalała niszczycielska powódź na południu Polski. co zrobić z kwiatami i warzywami po zalaniu? Czy gleba nadaje się do uprawy i jakie zabiegi warto szybko wykonać aby odbudować życie w glebie? Rośliny, które przetrwały na rabatach warto umyć z mułu, aby do liści docierało jak najw…

1
241. Wrześniowy warzywnik. Co robimy we wrześniu w ogrodzie warzywnym 42:14

4M ago42:14

42:14

Co robimy we wrześniu w naszych ogrodach warzywnych? Jakie rośliny już zbieramy, a jakie jeszcze wysiewamy? Zapraszamy na 214. odcinek podcastu Naturalnie o Ogrodach. W odcinku mówimy także o przygotowaniu zagonów warzywnych do zimy i kolejnego sezonu, zastosowaniu zielonych nawozów oraz ściółkowaniu kompostem. W najbliższych dniach, w okolicy pełn…

1
240. Wrzesień w ogrodzie. Rozpoczynamy nowy ogrodniczy rok. 53:41

5M ago53:41

53:41

Wrzesień w ogrodzie, to dla ogrodników początek nowego roku ogrodniczego. To w tym miesiącu podejmujemy decyzje i działania, które będą miały swój efekt w przyszłym roku kalendarzowym. We wrześniu decydujemy, jak będzie wyglądał i plonował ogród warzywny, jak będzie kwitła rabata ozdobna. W ogrodzie warzywnym wysiewamy zielone nawozy oraz warzywa n…

1
239. Sierpień w ogrodzie 47:55

6M ago47:55

47:55

Sierpień w ogrodzie ekologicznym. wysiewamy nawozy zielone, nasiona kolejnych warzyw, wysadzamy rozsady oraz tniemy jabłonie oraz żywopłoty. więc informacji znajdziecie w tym odcinku podcastu. Rozpoczynamy go od zaproszenia do Szczebrzeszyna na Festiwal Stolica Języka Polskiego, gdzie będziemy i gdzie będziemy mieli spotkania. Pośród wielu innych s…

1
238. Na półmetku sezonu ogrodowego. Podsumowanie. 44:52

6M ago44:52

44:52

Ciekawi jesteśmy jak wyglądało w Twoim ogrodzie pierwsze pół roku sezonu wegetacyjnego, od marca go końca lipca. Ciepła wiosna, która wymusiła wczesną wegetację. Silne przymrozki, które zmroziły wiele drzew i krzewów owocowych oraz część wrażliwych kwiatów. Później bardzo gorące dni przeplatane ulewnymi deszczami i inwazja ślimaków. Wiele warzyw sz…

1
237. Ogrody otwierające się na zwiedzających 48:47

6M ago48:47

48:47

Coraz więcej prywatnych ogrodów w naszym kraju otwiera się na zwiedzających. Mamy nadzieję, że umocni się turystyka ogrodowa, że coraz więcej osób będzie planowało swój wypoczynek pod kątem ich odwiedzenia. Zachęcamy jak najwięcej osób na pokazanie swoich ukochanych ogrodów szerszej publiczności. Raz w roku, kilkukrotnie lub co tydzień. Ogród Katar…

1
236. Warzywa uprawiane w kwiatach i ziołach. 43:44

6M ago43:44

43:44

W ogrodzie pokazowym Katarzyny Bellingham można zobaczyć uprawę warzyw w wieloletnich nawozach zielonych, jak również wśród kwiatów i ziół. Jak sprawdza się uprawa warzyw w wieloletniej białej koniczynie i czy gęsto rosnące nagietki, szałwie i nasturcje, nie wpływają negatywnie na zdrowie warzyw, a co za tym idzie na wielkość plonów - o tym w dzisi…

1
235. Lipiec w ogrodzie 40:03

7M ago40:03

40:03

Lipiec w ogrodzie, to jednocześnie czas zbiorów, jak i wysiewów wielu warzyw. Co jeszcze można wysiać lub wysadzić opowiemy w tym odcinku podcastu. To także miesiąc, w którym prowadzimy letnie cięcie drzew i krzewów owocowych oraz żywopłotów. Wysiewamy nadal kwiaty dwuletnie oraz byliny, które w przyszłym roku zakwitną na naszych rabatach ozdobnych…

1
234. Dziki ogród angielski. Tradycja z nutą nowoczesności. 53:22

7M ago53:22

53:22

W dzisiejszym podcaście Katarzyna Bellingham opowie o niezwykłym ogrodzie Long Barn położonym o godzinę jazdy na południowy wschód od Londynu. Ogród powstawał w latach 1915-1932, a jego twórcami byli Vita Sackville-West i Harold Nicolson. Obecnie właścicielką Long Barn jest Rebecca Lemonius. Posłuchajcie, na czym polega fenomen ogrodu Long Barn, na…

1
233. Jak samodzielnie zaplanować ogród. Podcast. 40:46

7M ago40:46

40:46

Kupiona działka, dom postawiony i co dalej? Jak zaplanować swój ogród? W tym odcinku podcastu Katarzyna opowie, jak samodzielnie zaplanować ogród swoich marzeń. Ten użytkowy, jak i ozdobny. Na co zwrócić uwagę, jak podzielić go na funkcje - od przedogródka, kończąc na najdalszej części naszego ogrodu. Kartka papieru, ołówek i wyruszamy na wędrówkę …

1
232. Suchy ogród Beth Chatto 33:50

7M ago33:50

33:50

W odcinku odwiedzamy Ogrody Beth Chatto o znaczeniu historycznym w Essex w Anglii, wpisane na listę dziedzictwa narodowego. Ogrody ekologiczne założyła ogrodniczka Beth Chatto w 1960 roku ze żwirowej gleby i torfowisk nieczynnej farmy sadowniczej. Jest to kilka ogrodów prezentujących przykłady zrównoważonego nasadzeń w oparciu o motto Beth Chatto „…

1
231. Kwiaty dwuletnie. Czas na wysiewy. 34:38

8M ago34:38

34:38

Czerwiec jest miesiącem wysiewów kwiatów dwuletnich: bratków, dziewanny, dzwonków, gożdzików brodatych, dwuletnich laków, malwy, naparstnicy, niezapominajek, stokrotek czy szałwii muszkatołowej. Siejemy wprost do gruntu lub do tacek rozsadowych. Jesienią lub wiosną kolejnego roku będziemy wysadzać je na miejsca docelowe. Rozmawiają Katarzyna Bellin…

1
230. Czerwiec w ogrodzie 1:03:30

8M ago1:03:30

1:03:30

Czerwcowe ogrody, to przede wszystkim róże. Ale zanim opowiemy o ciekawych nowych odmianach róż angielskich na rabaty i do donic, rozprawimy się ze szkodnikami i chorobami grzybowymi. Gorące dni i przechodzące burze uaktywniły patogeny wielu chorób naszych roślin i dały pole do popisu szkodnikom. Rozmawiają Katarzyna Bellingham i Jacek Naliwajek Po…

1
229. Tajemnice angielskiego ogrodu. 1:04:13

8M ago1:04:13

1:04:13

Ukazała się nowa książka Katarzyny Bellingham "Tajemnice angielskiego ogrodu", wydana przez Wydawnictwo Wytwórnia. Katarzyna opowiada w niej o najciekawszych ogrodach angielskich dostępnych do zwiedzania. Ukazuje rozwiązania jakie w nich zastosowano, podział ogrodów, dobór roślin, zastosowanie angielskich dodatków. W książce znajdziecie podpowiedzi…

1
228. Rabata pod koronami drzew. Poscast. 1:02:38

8M ago1:02:38

1:02:38

Rabata pod koronami drzew nie należy do łatwych. Światło docierające zanim pojawią się liście na drzewach. Plątanina korzeni wysuszająca glebę, w którą ciężko wbić widły. A jednak, przy dobrym przygotowaniu, wytrwałości i właściwemu doborowi roślin, może być najpiękniejszą ogrodową rabatą. W odcinku podpowiadamy, jak właściwie przygotować glebę, ja…

1
227. Maj w ogrodzie 49:59

9M ago49:59

49:59

Bardzo ciepły początek maja przyspieszył wegetację roślin. Przekwitły już jesienne nasadzenia cebulowych w donicach i rabatach, czekają na swoje miejsce kwiaty i warzywa ciepłolubne. Jak zorganizować majowe prace w ogrodzie, czym zając się najpierw, a czym w drugiej kolejności. Zapraszamy na majowy odcinek naszego podcastu. Rozmawiają Katarzyna Bel…

1
226. Tajemnicze ogrody Kornwalii 41:56

9M ago41:56

41:56

Zapraszamy Was na dźwiękową podróż po najpiękniejszych ogrodach Kornwalii, magicznej części Wielkiej Brytanii. Co roku Katarzyna Bellingham organizuje wycieczki do angielskich ogrodów. Pierwsza w tym roku, odbyła się właśnie do Kornwalii. Co wyróżnia ogrody tej części Wielkiej Brytanii oraz historia i ich teraźniejszość - to znajdziecie w tym odcin…

1
225. Ogród odporny na szkodniki 46:35

9M ago46:35

46:35

Pojawiły się już ślimaki, mszyce lub mrówki w ogrodzie? Zanim sięgniemy po środki zwalczające te szkodniki, warto zastanowić się czy ogród jest na nie przygotowany. Czy mamy małych pomocników, którzy pomogą nam zapanować nad populacją szkodników. Monokultury, ogrody z niewielką różnorodnością roślin, są bardziej podatne na ataki szkodników i trudni…

1
224. Kwiecień w ogrodzie 1:03:10

10M ago1:03:10

1:03:10

Kwiecień w naszych pomorskich ogrodach rozpoczął się pogodowym przekładańcem. Najpierw bardzo ciepły dzień, potem noc z silnym wiatrem, a kolejny dzień przyniósł śnieg z deszczem i temperaturę w południe 3 st. C. Dlatego ten odcinek rozpoczynamy od pochwały wiosennej okrywy wysianych nasion i posadzonych rozsad, agrowłókniną wiosenną. Chroni ona na…

1
223. Ogrody na nowe czasy 31:04

10M ago31:04

31:04

W ubiegłym tygodniu odbyła się konferencja "Ogrody na nowe czasy" zorganizowana przez Garden MasterClass Polska. W tym odcinku podcastu, krótkie omówienie najważniejszych tez konferencji. Czego, my ogrodnicy powinniśmy oczekiwać po zmianach klimatu. Jakie wyzwania i jakie nadzieje przed nami? Katarzyna podsumuje wykłady Piotra Banaszka, kierownika …

1
222. 5 lat podcastu Naturalnie o Ogrodach 1:06:19

10M ago1:06:19

1:06:19

Minęło już 5 lat, od kiedy zaczęliśmy nagrywanie naszego podcastu Naturalnie o Ogrodach. Dziś 222 odcinek. Przez te 5 lat ponad 1 milion 320 tysięcy odsłuchań. Mamy wiernych słuchaczy z Polski, Wielkiej Brytanii, Niemiec, Stanów Zjednoczonych, Szwecji, Norwegii, Irlandii, Niderlandów, Belgii i Dani. Wszystkim Wam dziękujemy i zapraszamy na kolejne …

1
221. Podtopione ogrody 35:43

10M ago35:43

35:43

Część ogrodu Katarzyny w Zgorzałem została podtopiona. Mokra zima i wiosna, długotrwałe opady deszczu i nieprzepuszczalna, gliniasta gleba spowodowały, że w części ogrodu zebrało się sporo wody, która od wielu dni nie znika. Gleba jest już tak mokra, że nie przyjmuje nowej wody. Czym mogą skutkować takie lokalne podtopienia i jak sobie z nimi radzi…

1
220. Marzec na rabacie ozdobnej 49:37

11M ago49:37

49:37

W tym odcinku mówimy o: pielęgnacji roślin doniczkowych domowych sadzonkowaniu pelargonii pędzeniu dalii i mieczyków czyszczeniu rabat ozdobnych, ich nawożeniu i ściółkowaniu kompostem i co ważne, o wysiewach pod koniec marca kwiatów jednorocznych, z podziałem na chłodnolubne i ciepłolubne. Zapraszamy. Rozmawiają Katarzyna Bellingham i Jacek Naliwa…

1
219. Marzec w warzywniku i ogrodzie użytkowym 1:06:39

11M ago1:06:39

1:06:39

Omawianie marcowych zadań ogrodnika podzieliliśmy na dwie części. W dzisiejszym odcinku mówimy o pracach w ogrodzie użytkowym: warzywniku, szklarni oraz sadzie i jagodniku. Komentujemy także terminarz siewu na marzec. Subskrybenci naszego newslettera otrzymują go co miesiąc na swoją skrzynkę mailową. Rozmawiają Katarzyna Bellingham i Jacek Naliwaje…

1
218. Pomidory. O siewu po zbiory. Uprawa pomidorów 1:05:46

11M ago1:05:46

1:05:46

Ten odcinek poświęcamy pomidorom. Omawiamy uprawę tego warzywa, od nasionka po zbiory. Pomidory potrzebują trzech czynników żeby pięknie plonować: słońca, ciepła i zasobnej gleby. Nasze pomidory będziemy wysiewali w drugiej połowie marca. Będzie to optymalny czas na przygotowanie zdrowej, krępej rozsady. Pomidory są roślinami ciepłolubnymi, więc w …

Podcasty warte posłuchania

Ogrody Podcasty

Podcasty warte posłuchania

Skrócona instrukcja obsługi