Pojedynek na przekłady – jeden tekst, dwie tłumaczki! Z humorystycznym opowiadaniem Petra Šabacha „Miserere” zmierzyły się tłumaczki literatury czeskiej Elżbieta Zimna i Agata Wróbel, a ich zmagania poprowadził Mariusz Szczygieł. Pojedynek odbył się 27 września 2024 roku w Mazowieckim Centrum Kultury w ramach obchodów Międzynarodowego Dnia Tłumacza…

W sobotę 21 września 2024 roku w ramach Festiwalu Nauki na Uniwersytecie Warszawskim odbyło się spotkanie poświęcone repozytorium przekładów Polski Szekspir, w której wzięli udział Anna Cetera-Włodarczyk, Alicja Kitlasz oraz Bartosz Buława. Rozmowę prowadził Piotr Szymczak. Rozmowa dotyczyła samego repozytorium, które skupia i udostępnia bezpłatnie…

W piątek 24 maja odbył się panel dotyczący dyskusji wokół sztucznej inteligencji, a przede wszystkim tłumaczenia maszynowego, pt. Czy komputer przełoży nam literaturę? Czy tłumacza zastąpi post-edytor? Doniesienia z Europy i perspektywy na kolejne lata. W rozmowie brali udział Katarzyna Łakomik, tłumaczka z języka niemieckiego, oraz Mikołaj Tajchma…

Zapraszamy na spotkanie na temat nowego przekładu Pani Dalloway z jego autorką, Magdą Heydel. Spotkanie, otwierające cykl "Wierni, piękni, niewidzialni", poprowadziły Ewa Kraskowska i Ewa Rajewska (przewodnicząca Oddziału Zachodniego STL). Odbyło się ono 13 marca 2024 na Scenie Nowej w Zamku w Poznaniu. --- "Na przekład" jest podcastem Stowarzyszen…

A jak redaktorom współpracuje się z nami? W tym odcinku o współpracy z perspektywy innych uczestników procesu wydawniczego opowiadają zaproszeni goście: Kamila Buchalska, Dominika Cieśla-Szymańska (członkini-założycielka STL) i Piotr Chojnacki. ----more----Rozmowę poprowadziła Anna Klingofer-Szostakowska przy okazji obchodów Międzynarodowego Dnia T…

Redaktorzy pełnią ważną rolę w przygotowaniu tekstu do druku. Współpraca z nimi może być czystą przyjemnością i cennym zawodowym doświadczeniem - może też być rozczarowaniem, czy wręcz koszmarem. W tym odcinku podcastu członkowie STL: Agata Kozak, Anna Dorota Kamińska i Jakub Kornhauser dzielą się opowieściami o dobrych i złych doświadczeniach wspó…

Z okazji Międzynarodowego Dnia Tłumacza o literaturze krajów nordyckich rozmawiały: Karolina Drozdowska, tłumaczka z języka norweskiego, m.in. autorka przekładu Oprzyj swoją samotność o moją Klary Hveberg, Anna Michalczuk-Podlecki, tłumaczka z języka estońskiego, m.in. autorka przekładu Człowieka, który znał mowę węży Andrusa Kivirähka oraz Agata L…

O zagadnieniu inkluzywności w przekładzie rozmawiają: Joanna Bernat (STL), tłumaczka z języka norweskiego i wydawczyni, Zofia Szachnowska-Olesiejuk (STL), tłumaczka z języka angielskiego i Aga Zano (STL), tłumaczka z języka angielskiego i na angielski. Spotkanie odbyło się 1 października 2021 roku w Instytucie Kultury Miejskiej w Gdańsku. Rozmowę m…

W tym odcinku prezentujemy rozmowę o tłumaczeniu fantastyki, która odbyła się online 10 maja 2021 roku w ramach Wirtualnych Targów Książki BookTarg. W dyskusji panelowej uczestniczyli: Paulina Braiter (tłumaczyła największych: Gaimana, Le Guin, Mastertona, Asimova, Careya, Resnicka), Anna Studniarek (uznana tłumaczka klasyki: Wolfe, Zusak, jak i ws…

Rozmowa o specyfice przekładu literatury poświęconej Zagładzie: trudnościach przy pracy, języku opisującym obozową rzeczywistość, materiałach pomocniczych oraz o higienie psychicznej przy tłumaczeniu tego rodzaju tekstów. ----more---- Rozmawiają: Piotr Chojnacki, historyk, tłumacz, współautor przekładów książek poświęconych historii nazistowskich o…

W ramach cyklu "Przekład przed publikacją" Oddziału Północnego STL prezentujemy spotkanie z Katarzyną Tunkiel (STL), tłumaczką z języka norweskiego, o przekładzie książki Odzyskać przyszłość norweskiej noblistki Sigrid Undset (polskie wydanie: Ośrodek KARTA). Cykl otoczony jest życzliwą pomocą przez sopocką księgarnię Smak Słowa oraz miasto Sopot. …

W wywiadzie nagranym 15 marca 2021 roku Piotr Szymczak rozmawia z Hanną Pustułą-Lewicką, autorką polskiego przekładu książki "Gambit królowej" Waltera Tevisa (Czarne, Warszawa 2020), na podstawie której powstał znany miniserial. Hanna opowiada o książce, ale także o współpracy z doborowym gronem konsultantów, frustracjach i radościach pracy tłumacz…

W cyklu "Przekład przed publikacją" Ewa M. Bilińska (członkini STL) i Karolina Drozdowska (wiceprzewodnicząca oddziału północnego STL) opowiadały o doświadczeniu tłumaczenia w tandemie na przykładzie cyklu norweskiej autorski Anny B. Ragde, a w szczególności jej właśnie wydanej po polsku powieści Córka (Smak Słowa, 2020). Spotkanie odbyło się 15 wr…

Czterdzieści dni (Erbgħin Jum) Antoine’a Cassara jest kroniką wewnętrznych zmagań człowieka – zarówno z nierozwiązanymi konfliktami z przeszłości, jak i z porażkami w dorosłym życiu. Ekspresyjna wędrówka po czeluściach uczuć przeplata się z obserwacją świata, który płynie swoim nurtem. Złożony kalejdoskop ludzkich emocji i wewnętrzne rozdygotanie m…

Właśnie: = Štai: to trzeci zbiór poetycki wybitnej, wielokrotnie nagradzanej litewskiej poetki i powieściopisarki Agnė Žagrakalytė (ur. 1979). Na Litwie uznany za Książkę Roku w kategorii poezja (2017), w Polsce nominowany do finału VI edycji Nagrody Literackiej Europejski Poeta Wolności (2020). Klamrą tomu są dwa wiersze lustrzane: „mnie tylko / P…

Bohater powieści Twoja twarz jutro Javiera Maríasa po rozstaniu z żoną przenosi się z Madrytu do Londynu i zatrudnia w tajemniczej organizacji, prawdopodobnie w wywiadzie brytyjskim. Jego praca polega na tworzeniu scenariuszy przyszłych ludzkich zachowań, „twarzy” ludzi – jutro. Akcja powieściowa zamyka się w trzech dniach, ale o wiele więcej dziej…

Dzikie polowanie króla Stacha autorstwa białoruskiego pisarza Uładzimira Karatkiewicza, wydane na Białorusi w 1958 roku, to historyczna powieść grrrozy. Koniec XIX wieku, podczas burzy zbłąkany na trzęsawiskach etnograf dociera do zapuszczonego pałacu, gdzie dziedziczka, młodziutka sierota, mieszka samotnie pośród portretów przodków-degeneratów, wi…

Dom kata węgierskiej pisarki Andrei Tompy to quasi-autobiograficzna powieść, a właściwie zbiór powiązanych ze sobą opowiadań o doświadczeniach węgierskiej Żydówki dorastającej w rumuńskim Siedmiogrodzie w czasach dyktatury Ceaușescu. Historie, które przeżywa, są jednocześnie bliskie i dalekie polskiemu czytelnikowi: z jednej strony, poprzez paralel…

Fizyka smutku jest jedną z tych książek, których nie da się łatwo opowiedzieć. To powieść o empatii i jej znikaniu, o światowej jesieni, o Minotaurach zamkniętych w każdym z nas, o tym, że wzniosłe może być wszystko, o elementarnych cząstkach smutku i wiecznym czasie dzieciństwa. To powieść splątanych korytarzy, odskoczni i zapadni, która miesza pr…

Powieść Janiny Katz Chłopiec z tamtych lat opowiada o losach marcowych emigrantów, o ich próbach zapuszczenia korzeni, o samotności i szukaniu swojego miejsca. 63-letnia Ania wspomina swoje życie. Po wojnie wzrastała w Krakowie, w 1969 roku – podobnie jak autorka – wyjechała na Zachód. Nieudana próba radzenia sobie w Niemczech kończy się wyjazdem d…

Jak zmieniałam zdanie. Eseje okolicznościowe to pierwszy w dorobku brytyjskiej pisarki Zadie Smith tom esejów. Teksty pogrupowane w pięć kategorii – Czytanie, Bycie, Patrzenie, Czucie i Pamiętanie – ukazują działanie pięknego umysłu, który analizuje książki, omawia filmy, opisuje doświadczenie bycia w świecie i bycia pisarką czy wspomina zmarłego o…

Ciemność w południe Arthura Koestlera to jedna z najwybitniejszych powieści politycznych XX wieku obnażająca mechanizmy totalitaryzmu stalinowskiego. Wykracza ona zdecydowanie poza doraźność opisu historycznego, może więc być odczytywana jako parabola odnosząca się do wszelkich totalitaryzmów. Napisana w latach 1939-40, po wojnie odniosła wielki su…

Audubon. Na skrzydłach świata – belgijska powieść graficzna Fabiena Grolleau i Jérémie Royera – to fascynująca biografia człowieka, którego pasja przerodziła się w obsesję. Na początku XIX wieku John James Audubon wyruszył na niezwykłą wyprawę ornitologiczną. Mając tylko przyrządy malarskie, asystenta, pistolet i wielkie marzenie, postanowił poznać…

Książka Elisabeth Badinter, Konflikt: kobieta i matka (Le Conflit. La femme et la mère)¸ wydana w Polsce w 2013 roku przez Wydawnictwo Naukowe PWN, jest pełnym emocji i żaru esejem w obronie wywalczonych przez feministki praw i wolności. Francuska filozofka potoczystym, „mówionym” językiem występuje przeciwko „ajatollahom macierzyństwa”, których os…

Estoński realizm magiczny: powieść Andrusa Kivirähka Człowiek, który znał mowę węży, wydana w Estonii w 2007 roku, bardzo szybko zyskała tam miano kultowej. Jej akcja toczy się w XIII wieku na ziemiach estońskich, zamieszkiwanych przez plemiona ugrofińskie i kolonizowanych w tym okresie przez krzyżowców. Bohaterem opowieści jest Leemet, jeden z ost…

Książka Potworne mikroby. Wszystko o przydatnych bakteriach i podłych wirusach, wydana w tym roku w Polsce przez wydawnictwo BIS, stanowi krótkie wprowadzenie w świat drobnoustrojów, maleńkich elementów, które czasem pomagają, lecz często uprzykrzają życie: bakterii, wirusów, drobnych pasożytów i drożdży. Opowiada o tym, gdzie mogą czyhać na człowi…

Komiks Angola Janga Brazylijczyka Marcela D’Salete, wydany w Polsce w 2019 roku przez Timof Comics, opowiada o tytułowej „Małej Angoli”, czyli o grupie osad (mocambos) utworzonych na terenie kolonialnej Brazylii przez zbiegłych z plantacji, niewolników walczących o swoją wolność. Pierwsze mocambos pojawiły się pod koniec XVI w., urosły w siłę w XVI…

Powieść Lajosa Grendela to opowieść o duchu prowincji z zagadką kryminalną w tle, przedstawiona z punktów widzenia wielu postaci, których losy łączy miejsce: miasteczko na pograniczu słowacko-węgierskim. Bohaterów scala pasywizm i oportunizm, dla pocieszenia zwane tutaj zdolnością do akomodacji. Pewnie stąd w tytule słowo „szajka”. Ci pozornie niez…

Wybór wierszy Sześć poetek irlandzkich to autorska antologia tłumacza Jerzego Jarniewicza, prezentująca wiersze sześciu współczesnych poetek irlandzkich, zarówno z północnej części wyspy, jak i z Republiki Irlandii, reprezentujących kilka pokoleń pisarek i bogactwo ich języków poetyckich. Są tu wiersze Leontii Flynn, Medbh McGuckian, Pauli Meehan, …

Książka Het meisje en de geleerde. Kroniek van twee verloren gewaande Rembrandts (Dziewczyna i uczony. Kronika dwóch Rembrandtów, które uważano za zaginione) holenderskiej autorki Gerdien Verschoor opowiada o tym, jak dwa znakomite obrazy Rembrandta (Dziewczyna w ramie obrazu oraz Uczony przy pulpicie) znalazły się na Zamku Królewskim w Warszawie. …

Po trzęsieniu jest tomem poetyckim poświęconym tragicznemu w skutkach trzęsieniu ziemi, które 6 kwietnia 2009 roku zniszczyło L’Aquilę i okolicę, w tym San Demetrio: miejscowość, z której wyemigrowali do Luksemburga rodzice autora niedługo przed jego urodzeniem. Jak mówi tłumacz Wawrzyniec Brzozowski, francuski w poezji Jeana Portante to „język wie…

Najpopularniejsza słowacka książka ostatnich lat, za którą autor otrzymał w 2009 roku Europejską Nagrodę Literacką, a w 2014 roku autor i tłumacz odebrali Literacką Nagrodę Europy Środkowej „Angelus”. Zdarzyło się pierwszego września (albo kiedy indziej) Pavla Rankova to „epicka wizja Europy Środkowej, która – jak wszystko w tym miejscu świata – je…

Elegie poszukiwacza muszli. Elegie del cercatore di conchiglie, tomik Renata Gabrielego wydany w 2019 roku przez wydawnictwo Austeria z przedmową Jarosława Mikołajewskiego, to poemat o podróży do wnętrza: zapis doświadczenia poety, z którego wyłaniają się ogólne refleksje o człowieczeństwie. Zofia Anuszkiewicz, jedna z autorek przekładu (obok Lucii…

W antologii Współczesna dramaturgia ukraińska. Od A do Ja, wydanej w 2018 roku przez Agencję Dramatu i Teatru w wyborze i przekładzie Anny Korzeniowskiej-Bihun oraz opatrzonej napisanym przez nią wstępem, zamieszczono następujące utwory: Chwała bohaterom (Pawło Arje), Przez skórę (Natalia Błok), Polarnicy (M. Masza Wakuła), Dźwięki i głosy (Ołeksan…

W I tomie Dramatów Thomasa Bernharda, wydanym właśnie przez wydawnictwo Czytelnik, znalazły się trzy sztuki: Siła przyzwyczajenia, Minetti. Portret artysty z czasów starości i Przed odejściem w stan spoczynku. Komedia o duszy niemieckiej – dwie pierwsze w tłumaczeniu Moniki Muskały, ostatnia w tłumaczeniu Danuty Żmij-Zielińskiej. Pozornie różne, ma…

Leksykon światła i mroku Simona Strangera w przekładzie Katarzyny Tunkiel ukazał się w czerwcu 2020 roku nakładem Wydawnictwa Literackiego. Ta zaskakująca formalnie powieść traktuje o losach żydowskiej rodziny żony autora i życiu jednego z największych norweskich zbrodniarzy wojennych, które łączy w zdumiewający sposób pewna willa na obrzeżach śród…

Uhonorowany w 2018 roku Nagrodą Europejski Poeta Wolności tomik Wolność Islandki Lindy Vilhjaálmsdóttir to poemat, właściwie traktat poetycki, na który składają się prolog i trzy części. Opowiada o zagładzie świata, jaki znamy. Stworzyliśmy świat dobrobytu, mnożymy wszystko. Pomnażamy nawet wolność do… harówki. Wszystko, co człowiek robi, prowadzi …

Wydany w 2015 roku tomik poezji Tobie wolno Zwiada Ratianiego został nominowany w 2020 roku do Nagrody Literackiej Europejski Poeta Wolności. Zwiad Ratiani jest niezwykle ważną postacią i głosem w toczącym się obecnie w Gruzji ----more----dyskursie, który towarzyszy procesowi zmian w systemie wartości. Zmiany te dotyczą zarówno granic wolności osob…

Tomik wierszy Wielkanoc Ingi Gaile to jedna z najgłośniejszych książek poetyckich na Łotwie ostatnich lat. Gaile jest nie tylko poetką, ale także autorką prozy i dramatów, feministką i stand-uperką, orędowniczką wolności – barwną postacią w łotewskim świecie kultury. Niektóre wiersze z niniejszego tomu zaskakują aktualnością, niemal publicystycznym…

Powieść Inni niż my fińskiego pisarza Tommiego Kinnunena (ur. 1973) to po części rozwinięcie, a po części kontynuacja jego debiutanckich Czterech Dróg (W.A.B. 2015, tłum. Sebastian Musielak), które fińska krytyka uznała za ----more---- „jeden z najważniejszych debiutów dekady”. Sebastian Musielak, nagradzany tłumacz z języków: fińskiego i angielski…

Polacy mają pewien obraz czasów dyktatora Ceaușescu, lecz niewiele wiedzą na temat jeszcze potworniejszych lat stalinizmu w Rumunii. W nagraniu audio Radosława Janowska-Lascar opowiada o fenomenie powieści Luciana Dana Teodoroviciego Matei Brunul (wydanej w Rumunii w 2011, a w Polsce w 2014 roku przez wydawnictwo Amaltea) i osadza ją w kontekście r…

Sinéad Morrissey to znana brytyjska poetka z Północnej Irlandii, zdobywczyni m.in. T.S. Eliot Prize. W dzisiejszym odcinku tłumaczka i przekładoznawczyni Magda Heydel opowiada o twórczości poetki i jej tomiku O równowadze oraz czyta poruszający wiersz “Jętka” we własnym przekładzie (od 6’34”). Tomik został wyróżniony w 2017 roku prestiżową nagrodą …

W dzisiejszym odcinku Justyna Czechowska opowiada o przetłumaczonej przez siebie książce Zapach mężczyzny Agnety Pleijel: autobiograficznej opowieści o młodości, w której studiuje, czyta, zatraca się w lekturze Poego, szwedzkiej poezji i antropologii Malinowskiego, mieszka w ponurym pokoju z łazienką w piwnicy, pije hektolitry herbaty i pali papier…

Wileński poker Ričardasa Gavelisa, wydany w Polsce w 2019 roku przez Wydawnictwo KEW, to książka-legenda literatury litewskiej, która w rashomonowy sposób opowiada o życiu Vytautasa Vargalysa – Litwina skazanego na zsyłkę do łagru za udział w walkach partyzantów litewskich z sowieckim okupantem.----more---- Kamil Pecela to nagradzany tłumacz litera…

Brawurowa, prowokacyjna powieść Moravagine Blaise’a Cendrarsa opublikowana została w roku 1926 przez wydawnictwo Grasset. W Polsce wydał ją pod tytułem Morawagin PIW w 1995 roku, a wznowiło w 2005 roku wydawnictwo Noir sur Blanc. Narrator powieści, świeżo upieczony psychiatra, poznaje w szwajcarskiej klinice Morawagina, ostatniego potomka króla Węg…

W dzisiejszym odcinku Miłosz Biedrzycki opowiada o projekcie Versopolis, zwraca uwagę na poezję pisaną przez młode kobiety i czyta przełożony przez siebie wiersz "Hana i kochankowie" Katji Gorečan. ----more---- Cierpienia młodej Hany są momentami boleśnie szczerym, momentami niemal slapstickowo śmiesznym zapisem dorastania młodej kobiety w realiach…

W dzisiejszym odcinku Agnieszka Sowińska opowiada o własnym tłumaczeniu cenionej książki Marii Stiepanowej Pamięci pamięci: historii rodzinnej, a zarazem medytacji o naturze pamięci i granicach naszej wiedzy o przeszłości. Odcinek jest niewielką częścią wystawy "Portrety przekładu" przygotowanej na Międzynarodowy Dzień Tłumacza 2020. Więcej materia…

W dzisiejszym odcinku Renata Putzlacher-Buchtová opowiada o własnym tłumaczeniu dziennika Jiříego Kolářa pt. Naoczny świadek: Dziennik z roku 1949: o onirycznych wizjach autora, o jego uwielbieniu dla tego, co pospolite, i o klatce komunistycznej dyktatury, która pod koniec lat 50. zamykała się na jego oczach. Odcinek jest niewielką częścią wystawy…

Przedstawiamy spotkanie z Maryną Ochab, tłumaczką niedawno wznowionej i poprawionej powieści Raymonda Queneau Zazi w metrze (nagroda"Literatury na Świecie" w 2005 roku). Tłumaczce sekundował Tomasz Swoboda, tłumacz i literaturoznawca, profesor Uniwersytetu Gdańskiego, autor posłowia do nowego wydania książki. Spotkanie odbyło się 2 marca 2020 roku …

Prezentujemy spotkanie, które odbyło się 7 marca 2020 roku w ramach Poznańskich Targów Książki pod patronatem Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury: Kinga Piotrowiak-Junkiert (przewodnicząca oddziału zachodniego STL) rozmawiała z dwojgiem członków Stowarzyszenia, Ewą Rajewską i Krzysztofem Majerem. dr hab. Ewa Rajewska to literaturoznawczyni, translat…